DNA analizleri insanların Neandertallerle akrabalığını kanıtladı

Neandertaller, Denisovanlar, Homo Heidelbergenler... Bunlar insanın antik ataları. Evrimsel biyoloji ve arkeolojik bulgular bunu söylüyor. İnsanlar kendi varoluşlarını kültürel olarak çeşitli din ve inanışlar ile açıklayabilir ve yaradılış üzerinden izah edebilir ancak bilim başka bir hat üzerinden ilerliyor. İşte moleküler analiz teknikleri ile bilinen en eski insan kalıntılarını incelemeyi başaran bilim insanları, şimdiye kadar bilinenleri kökünden sarsan gelişmelere imza attı. BBC'de Paul Rincon imzasıyla yayımlanan Antik DNA erken Neandertalleri tanımlıyor başlıklı makalede, bilinen en eski insanın nükleer DNAsının Neandertaller ile soybağını ortaya koyduğu anlatıldı. İşte modern insanın antik atalarıyla akrabalığının moleküler kanıtları...İyi korunarak günümüze ulaşabilmiş 28 antik insanın iskeletinin ve tarih öncesi hayvanların kalıntılarının bulunduğu İspanya'daki Sima de los Huesos kalıntıları uzun süredir biliniyor. Yaklaşık 400 bin yıllık bu kalıntıların Neandertaller ve diğer antik akrabalar ile bağı tartışılıyor. DNA analizcileri, bu insan kalıntılarının Neandertaller ile evrimsel bağını teyit ediyor. İncelemelerinin sonuçları Nature dergisinde yayımlandı. Nükleer DNA, organizmaların temel yönlendiricisi olan ve hücrelerimizdeki çekirdekte bulunan genomlara deniliyor. Sima de los Huesos'taki kalıntılardan alınan numunelerden elde edilen DNA'lar, atalarımızla ilgili bildiklerimizi kökünden sarsacak cinsten. Kemiklerin çıkarılmasındaki hassas yöntem ve genetik örneklem ve dizilim teknolojisindeki gelişmeler sayesinde bilim insanları, dişler ve uyluk kemiklerindeki genom parçalarını yeniden yapılandırabildi. Ve bu da evrimsel yakınlıkların ortaya çıkarılması için yeterli veriyi sağladı. Kazı alanında 13 metre derinlikte gömülü bulunan 28 bireye ait iskeletlerdeki kanıtlar, insan türünün Homo Heidelbergens denilen ve erken-Neanderthallerin klasik fiziksel özelliklerine sahip Neanderthaller ile olan bağını açıklığa kavuşturuyor. Araştırmacılar İspanya'daki Sima de los Huesos'taki bulgulardan alınan mitokondriyal DNA analizlerini ilk 2013'te raporlamıştı. Bu genetik materyal sadece anne soyundan geçiyor. Bu sonuçlara göre de kazı alanındaki bu en eski insanlar, Neandertallerden daha çok günümüzden 50 bin yıl öncesine kadar Asya'da yaşayan antik bir insan popülasyonu olan Denisovanlara daha yakın akraba. Kemiklerdeki Neandertalimsi özelliklere rağmen bu Denisovan bağlantısı sürpriz oldu. Fakat kazı alanından elde edilen bu kemiklere ait genetik bulgular aslında Neandertallere de yakın akraba. Almanya'daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden Matthias Meyer, Sima de los Huesos, günümüzden 125 bin yıl önce yaşanan orta buzulçağı dönemine ait DNA dizilimlerinin incelenmesine olanak tanıyan ve kalıntıların donmuş toprakta olmadığı tek kazı alanı dedi. Sima de los Huesos'daki kazı çalışmalarını yöneten Madrid'deki Complutense Üniversitesi'nden Juan-Luis Arsuaga, çalışmalarını, Yıllardır bu eşsiz fosilleri incelememize yardımcı olacak moleküler analiz tekniklerinin geliştirilmesini hayal ediyorduk. Temiz enstrümanlarla bazı örneklemler alıp, kazı alanına ait materyallerin etkisini minimize edebildik diye anlattı. Analiz edilen bu mitokondriyal DNA'lar, bireylerden birinin Denisovanlar ile akrabalığını 2013'teki çalışmayla uyumluluk arzeder bir şekilde destekledi. Bu da araştırmacıları, daha sonra görülen mitokondriyal DNA'ların klasik Neandertaller ile gelmiş olabileceği senaryosuna yöneltti. Londra Doğal Tarih Müzesinden Profesör Chris Stringer, araştırma sonuçlarının, türümüz Homo Spaiens'e ilişkin karanlıktaki noktaları aydınlattığını ve Neandertaller ile ortak bir atadan ayrıldığını gösterdiğini söyledi. Stringer, Neandertal-sapiens ayrışmasının tarihin ne kadar derinlerinde, 80 bin yıl ile 300 bin yıl önce gerçekleştiğine ilişkin devam eden bir tartışma var. Ben 400 bin yıl önce bir ayrışma yaşandığı görüşündeydim ve Homo Heidelbergensis'in muhtemelen 500 bin yıl kadar önce ortak bir atadan yaygınlaştığını ileri sürüyordum. Yeni genetik datalar, Neandertaller ile Denisovanların (yaklaşık 450 bin yıl) ve onlarla insanın soy bağının (yaklaşık 650 bin yıl) ayrışmasının tarihine ilişkin bilinenleri değiştirdi. Profesör Stringer, araştırmanın şimdi Neandertaller, Denisovanlar ve modern insanların ataları arasındaki bağı kanıtlamak için yeniden fosiller üzerine yoğunlaşacağını belirtti. Araştırma ekibinde yer alan Max Planck Enstitüsü'nden evrimsel antropolog Svante Pääbo ise, Bu sonuçlar, modern insanın arkaik insanlarla olan soy bağının 750 bin ile 550 bin yıl önceden daha erken bir dönemde ayrıştığı önermesini destekliyor. 28 antik insana ait iskeletin, neden prehistorik dönem hayvan kalıntıları ile bir çukurda bir arada olduğu ve kazı alanının daha derininde nelerin bulunduğu henüz bilinmiyor. Bazı uzmanlar bu kişilerin ölümcül bir düşüş yaşadığını düşünse de çoğu uzman gömüldüklerinin kesin olduğunu düşünüyor.