15 yaşındaki çocuğun bulduğu kayıp Maya şehri tarlaymış
Kanadalı 15 yaşındaki çocuğun Mayaların takımyıldızı haritalarını ve uydu fotoğraflarını kullanarak keşfettiği yer kayıp Maya şehri değil, tarla çıktı.
Uydu fotoğraflarıyla geçmişi incelemek önemli bir imkan. Örneğin Sarah Parcak gibi arkeologlar bunu kullanarak Amerika’da olası Viking yerleşimlerini aramaya devam ediyor. Sarah Parcak ve meslektaşları bu gibi teknolojilerin, insanların bilime olan erişimini kolaylaştıracağını düşünüyor.
Fakat, Arkeofili sitesinin haberine göre 15 yaşındaki Kanadalı lise öğrencisi William Gadoury'nin kayıp Maya şehri diye bulduğu yer tarla çıktı. Keşif doğru olsaydı “herkese açık bilim” düşüncesinin çarpıcı bir göstergesi olabilecekti.
Fakat bu durumda uydu fotoğraflarından görülen, kayıp bir Maya şehri değil. Uzmanlara göre Kanada Uzay Ajansı’nın uydu görüntülerinde görülen kare şekli, büyük ihtimalle terk edilmiş ya da nadasa bırakılmış eski bir mısır tarlası.
Austin-Texas Üniversitesi Mezoamerika Merkezi’nden antropolog David Stuart, kendi Facebook sayfasında keşfin sahte olduğunu söyledi. Alcalde sitesine göre Stuart da 15 yaşındayken, Maya uzmanı olan ebeveynleriyle katıldığı bir Guatemala gezisinde, daha önce çözülemeyen ve araştırmacıları şaşırtan bir Maya hecesini çözmeyi başarmıştı.
Stuart “Olay karmakarışık bir halde… Antik Mayalar şehirlerini takımyıldızlarına göre yerleştirmedi. Böyle bir eşleşme görmek Rorschach süreci gibi birşey, çünkü yıldızlar da şehirler de heryerde” diyor. Stuart “Google Earth’de görülen kare şekil gerçekten de insan yapımı bir şey, ama o bir “milpa”, yani nadasa bırakılmış eski bir mısır tarlası” diyor.
Çocuğu suçlamaktan kaçındı, uzmanları eleştirdi
Dr Stuart 15 yaşındaki William’ı suçlamaktan kaçınarak, özellikle bu keşfin reklamını yapan sözde uzmanları eleştirdi. Stuart “William şüphesiz akıllı ve Mayalar ile arkeoloji konusunda hevesli bir çocuk, ve beslenmeyi hak eden bir yeteneği var. Burada beni asıl kızdıran, medya ilgisi arayan ‘uzmanların’ sorumsuzluğu” dedi.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden uzaktan algılama (remote sensing) uzmanı antropolog Thomas Garrison ise Gizmodo‘ya yaptığı açıklamada “Küçük çocuğun çabalarını kutluyorum, ve bu kadar genç birinin uzaktan algılama ve Maya arkeolojisiyle bu kadar ilgili olduğunu görmek çok heyecan verici. Fakat uzaktan algılama araştırmasının en önemli noktası arazi doğrulamasıdır. Uydu görüntüsünde tespit ettiğiniz şeyi doğrulayabilmek zorundasınız” diyor.
"Umarım araştırmalarına devam eder..."
Garrison açıklamasına şöyle devam ediyor: “Bu durumda, bu şeklin düz çizgilerden oluşuyor olması ve içinde ikinci bir bitki örtüsünün büyüdüğünün görülmesi, bunun terk edilen bir milpa olduğuna dair bariz işaretlerdir. Herhalde 10-15 yıldır nadasa bırakılmış durumda. Maya ovalarında zaman geçiren herhangi biri için bu barizdir. Umarım bu genç araştırmacı üniversite düzeyinde de bu alanda devam etmeyi seçer ve böylece sonraki keşifi (ve yapılacak bir sürü keşif var) anlamlı olur.”
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Bilim insanlarından yeni keşif: Dünya üzerinde böylesi görülmemişti!
NASA'dan heyecan veren görüntüler: Mars'ta meteorlar fotoğraflandı
Depremler artacak: Kıtalar yeniden birleşiyor! Bilim insanları ortaya çıkardı
On yıllar sonra ilk kez! James Webb'ten yeni bir başarı
İsviçreli bilim insanı tarih verdi: 25 yıl sonra uzaylılarla tanışabiliriz