Tarihte bugün: 8 Mart

Bugün Dünya Kadınlar Günü...

1975 yılında Dünya Kadınlar Yılı'nı ilan eden Birleşmiş Milletler Örgütü, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ı tüm kadınları için Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını kararlaştırdı.

8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 100 bini aşkın kişi katıldı.

26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak kutlanması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi.

İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı ve değişen tarihlerde fakat her zaman ilkbaharda kutlanıyordu. Tarihin 8 Mart olarak saptanışı 1921'de Moskova'da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda gerçekleşti.

Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında bazı ülkelerde kutlanması yasaklanan Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde de kutlanmaya başlanmasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak kutlanmasını kabul etti.

Birleşmiş Milletler'in sitesinde günün tarihine ilişkin bölümde, kutlamanın New York'ta ölen işçilerin anısına yapıldığı yazılmamıştır.

Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında "Kadınlar Günü" olarak kutlanmaya başlandı. 1975 yılında daha yaygın olarak kutlandı ve sokağa taşındı.

"Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı" programından Türkiye'nin de etkilenmesiyle, 1975 yılında "Türkiye 1975 Kadın Yılı" kongresi yapıldı. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmadı. 1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından "Dünya Kadınlar Günü" kutlanmaya başlandı.

Başka neler oldu

* 1911 - Dünya Kadınlar Günü ilk kez kutlandı.
    * 1917 - II. Nikolay'ın tahttan inmesine sebep olacak Petrograd ayaklanması başladı.
    * 1921 - İspanya başbakanı Eduardo Dato, Madrid'de parlamento binasından çıkarken Katalan militanlarca öldürüldü.
    * 1942 - II. Dünya Savaşı: Hollanda, Java adasında Japonlara teslim oldu.
    * 1952 - Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.
    * 1957 - Mısır, Süveyş Kanalı'nı tekrar açtı.
    * 1962 - İstanbul-Ankara-Adana seferini yapan THY'ye ait 'Kop' uçağı Toroslar'da düştü. Sekiz yolcu ve üç kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
    * 1983 - Ronald Reagan, SSCB'yi "Şeytan İmparatorluğu" şeklinde adlandırdı.
    * 1985 - Beyrut'ta bir caminin önünde patlayan bomba, 85 kişinin ölümüne 175 kişinin yaralanmasına yol açtı.
    * 2003 - Recep Tayyip Erdoğan, Siirt'te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi.

Bugün doğanlar

    * 1851 - İsmail Gaspıralı, Tatar Eğitimci, yayıncı ve politikacı (ö. 1914)
    * 1879 - Otto Hahn, Alman kimyacı Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1968)
    * 1907 - Konstantin Karamanlis, Yunan politikacı (ö. 1998)
    * 1944 - Pepe Romero, İspanyol gitarist
    * 1979 - Bülent Polat, Türk oyuncu

Bugün ölenler

    * 1403 - Yıldırım Bayezid, Osmanlı padişahı (d. 1360)
    * 1923 - Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçi Nobel Ödülü sahibi (d. 1837)
    * 1930 - William Howard Taft, ABD'nin 27. başkanı (d. 1857)
    * 1944 - Hüseyin Rahmi Gürpınar Türk yazar (d. 1864)
    * 2005 - Aslan Mashadov, Çeçen lider (d. 1951)