Tarihte bugün: 6 mart

Öykücü Ömer Seyfettin, 1920 yılında İstanbul'daki Haydarpaşa Hastanesi'nde hayata veda etti.

Haberin Devamı

Çağdaş Türk öykücülüğü ve Milli Edebiyat akımının kurucularından Ömer Seyfettin, 12 mart 1884'te Gönen'de doğdu. Kafkas göçmenlerinden yüzbaşı Ömer Şevki Bey'in oğluydu.

Öğrenimine Gönen'de başladı. Babasının görevi nedeniyle sürekli yer değiştirmemeleri için annesiyle bilikte İstanbul'a gönderildi. 1892'de Aksaray'daki Mekteb-i Osmaniye'ye yazdırıldı. 1896'da Baytar Rüşdiyesi'ni bitirdi.

Edirne Askeri İdadisi'nden sonra İstanbul'da Mekteb-i Harbiye'den mezun oldu, teğmen rütbesiyle orduya katıldı. İzmir Zabitan ve Efrat Mektebi'nde öğretmenlik yaptı. 1908'de Selanik Üçüncü Ordu'da görevlendirildi, 1911'de ordudan ayrıldı.

Balkan Savaşı çıkınca tekrar askere alındı. Sırp ve Yunan cephelerinde savaştı. Yanya Kalesi'nin savunması sırasında Yunanlara esir düştü. Bir yıl süren tutsaklıktan sonra İstanbul'a döndü.

Kısa süre 'Türk Sözü' dergisinin başyazarlığını yaptı. 1914'te Kabataş Lisesi'ne edebiyat öğretmeni atandı. Ölümüne dek bu görevi sürdürdü. Yazmaya Edirne'deki öğrenciliği sırasında başladı.

İlk şiiri 'Hiss-i Müncemid', Ömer imzasıyla 1900'de 'Mecmua-i Edebiye'de yayımlandı. İlk öyküsü 'İhtiyarın Tenezzühü' 1902'de 'Sabah' gazetesinde yer aldı.

İzmir ve Makedonya'da görevliyken yazdığı şiir, öykü ve makaleler çeşitli dergilerde çıktı. Askerliğe ara verdiği dönemde ise yazıları 'Rumeli' gazetesi ve dergilerde yayımlandı.

Selanik'te yayınlanan 'Genç Kalemler' dergisindeki yazılarıyla ünlendi. Derginin ikinci dizisinin ilk sayısında nisan 1911'de yayınlanan 'Yeni Lisan' başlıklı yazısı Milli Edebiyat akımının başlangıç bildirgesi oldu.

Yazılarında, yalın, halkın konuştuğu ve anladığı bir dil kullanmak gerektiğini savundu. Türkçenin kendi kurallarına uygun yazılmasını, Arapça ve Farsça sözcüklerden arındırılmasını istedi.

Milli Edebiyat akımının öncülüğünü Ziya Gökalp ve Ali Canip Yöntem'le birlikte sürdürdü. Birinci Dünya Savaşı yıllarında 'Yeni Mecmua'da yayımlanan öyküleriyle ününü yaygınlaştırdı.

Öykülerini kişisel deneyimlerine, tarihi olaylara ve geleneklere dayandırdı. Günlük konuşma dilini kullanması, öykülerine canlı ve etkileyici bir özellik verdi. Yergiye, polemiğe, komik durumlara ve toplumsal yorumlara değindi.

Ölümünden sonra, 1926'da, öykülerini önce Ali Canip Yöntem derledi. Ardından Ahmet Halit Kitabevi 1936'da bir derleme yaptı. 1950'den sonra Şerif Hulusi, öykülerini yeniden gözden geçirip 10 cilt halinde yayımladı.

Rafet Zaimler Yayınevi 1962'de 30 öykü daha ekleyerek 11 ciltlik bir külliyat halinde yayımladı. Son olarak Bilgi Yayınevi, 'Bütün Eserleri' adıyla tüm öykülerini 16 kitapta topladı.

'Kahramanlar', 'Bomba', 'Yüksek Ökçeler', 'Yüzakı', 'Yalnız Efe', 'Falaka', 'Aşk Dalgası', 'Beyaz Lale', 'Gizli Mabet' bu dizideki öykü kitaplarından bir bölümüydü. İnceleme kitaplarında 'Tarhan', 'Ayın Sin' takma isimlerini kullandı.

Günün diğer önemli olayları

1925: Takriri Sükun Kanunu'na dayanılarak İstanbul'da altı gazete ve dergi, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Kapatılan yayın organları şunlardı: 'Tevhidi Efkar', 'İstiklal', 'Son Telgraf', 'Aydınlık', 'Sebilülreşat' ve 'Orak Çekiç'.
1927: İstanbul Radyosu yayına başladı.
1935: Oyun Yazarı İbnürrefik Ahmet Nuri (Sekizinci), 61 yaşında vefat etti.
1957: Afrika'da Altın Kıyısı, Gana ismini alarak bağımsızlığını ilan etti.
1972: TBMM Adalet Komisyonu, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezalarını onayladı.
1989: Şarkı sözü yazarı ve şovmen Fecri Ebcioğlu yaşamını yitirdi.
1995: Avrupa Birliği üyesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.
1995: Karikatürist Nehar Tüblek, İstanbul'da yaşama veda etti. Tüblek, 1924 yılında Manastır'da doğmuştu.
2002: Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi, gazeteci ve yazar Çetin Emeç ve Turan Dursun ile İran rejim muhalifi Ali Akbar Gorbani'nin öldürülmesi olaylarının da aralarında bulunduğu birçok saldırıdan sorumlu tutulan İslami Hareket Örgütü'nün icra şurası üyesi İrfan Çağırıcı hakkındaki idam cezasını onadı.

Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
1 mart
2 mart
3 mart
4 mart
5 mart