Türkiye'den Nepal’e uzanan yardım eli

Bhavani Bahar Türkiyeden Uzakdoğuya uzanan hikayesini CNN TÜRKe anlattı.Bhavani Bahar O, çok yakın zamana kadar üst düzey bir şirketin yöneticisiyken bir anda hayatını değiştirme kararı aldı. Kendi hayatıyla sınırlı kalmadı, başka hayatları da değiştirdi. Örneğin Nepaldeki depremzedelerin. Yoga ile İstanbulda başlayan yolculuğu önce Hindistana, Taylanda, en son da Nepale uzandı. Orada 2 aydan fazla süre kalıp depremzedelere gönüllü hizmet verdi. Bhavani Bahar Türkiyeden Uzakdoğuya uzanan hikayesini CNN TÜRK'ten Elif Özgen'e anlattı. Benim için Bahar demek Nepale uzanan yardım eli demek, ben seni böyle tanıdım. Ama önce İstanbuldaki Baharı bir tanıyalım. Nasıl bir hayatı vardı Baharın İstanbulda? Neden bırakıp gitti?- Türkiye'deki en iyi üniversitelerden birinden mezun olan, iş kurma girişimi batarak sonuçlanan, sonunda yabancı bir şirkette çalışmaya başlayan; yönetici olarak orada devam eden bir beyaz yakalının hayatını yaşıyordum. Amerikada MBA yapmayı planlarken U dönüşü oldu; egomu ters köşeye yatırıp Uzakdoğuya gittim. Yaşadığım hayattan keyif alıyordum fakat içimi rahat ettirmeyen durumlar vardı; gözle göremediğim, kimseye tam tarif edemediğim bir şeyler. Mutluydum ama sanki tamamen mutlu değildim. Hangi yanım mutlu değildi? Arayış buradan başladı. Bir kere çok etiket vardı hayatımda; beni tanımlayan ne çok şey vardı! Beklentilerin ve gerekliliklerin başıma taktığı bir sürü şapka. Sanki birileri beni streç filmle kat kat sarmış gibi bir his. İki insanın gözlerinin içine gönül rahatlığıyla bakamaması, 3 saniyeden fazla baksa gelen tedirginlik ya da sorgulama hali canımı sıkıyordu. Öte yandan alt metninde Rahat mı battı vurgusuyla gelen Ne yapacaksın Hindistanda? sorusu korkularımı tetikliyordu. Halbuki şimdi farkına varıyorum; uyanık olduğumu sandığım hayattan uyanış süreciymiş o dönemde yaşadıklarım. Bunlar olurken bir yandan sırt ve bel ağrıları çekiyordum. O zamanlar Ne olsa yaparım yeter ki geçsin şu ağrılar gibi bir bıkkınlıkla ve depolanmış stresle yogaya başladım. Öğrenci hazır olduğunda öğretmen karşısına çıkıyor. Başladıktan sonra yol açıkmış; yoga eğitmenlerim rehberlik etti. Ben onların önerilerini düzenli uyguladım. Şehir hayatındaki yoğun tempoda iş dışındaki bütün zamanlarımı yoga, meditasyon ve dövüş sanatları ile geçiriyordum. Yoga sayesinde yaşam şeklime reset atma cesaretini buldum. Yol hazırlıklarına böyle böyle başladım. Fakat o yol, hiç de bilgisayara reset atmak gibi basit olmadı. Yoga ile tanışman hayatının dönüm noktası olmuş. Ne gibi eğitimler aldın? Bunlar Hindistan ve Taylanddaki çalışmalarını nasıl şekillendirdi?- Hindistanda Şivananda Yoga aşramında Gurukula sisteminden geçerek yoga eğitmenlik eğitimi aldım. Ama temel amacımın yoga eğitmeni olmak olduğunu söyleyemem. Kendimi daha iyi tanımak ve Gurukula sistemini anlamak istiyordum. Zira geçtiğimiz eğitim liderlik eğitimiydi ve sonrasında yaptığım her işin temeli oradan geldi. Tek başıma 690 TL ile Nepale gidip orada sağlık imkanlarına erişimi kısıtlı olan hastalara gönüllü yardımcı olmak gibi bir hizmet yolunu edinecek donanımı, cesareti ve kararlılığı oradayken buldum. Ayrıca o eğitim, çocukluğumdan beri sevdiğim ama toplum telaşı içinde unuttuğum bir konuyu tekrar koydu önüme. Yazı yazmayı seviyordum. Kitap yazma hayalim vardı. Ne olmuştu onlara?... Kalbimle daha sıkı bir bağ kurabildiğim, bana tekrar çocuk olduğumu hatırlatan yerdi orası. Bunun dışında, Gurukula eğitimini tamamlayıp Nepal çalışmasına başlamamız arasında 1 sene var. O sürede bütünsel sağlık yöntemlerini daha iyi tanımaya başladım, daha çok uyguladım. Toplamda 9 ay Taylanddaydım; o süre, geleneksel sağlık okulu Wat Poda geleneksel masaj terapileri ve temel Tay tıbbı prensipleri öğrenerek, pratik yaparak, başka şifacılara ulaşarak ve meditasyon inzivalarında kalarak geçti. Gelelim Nepale. Senin için ne ifade ediyor? Neden Nepal?- Nepal, tozdan dolayı yüzümde hep çift kat maske ve gözümde güneş gözlüğüyle gezmeme rağmen kalbimin çırılçıplak ortada olduğu yerdi. Yaşam ve ölüm arasında dengede durduğum, evrenin alma verme dengesine güvenmeyi öğrendiğim, bildiğimi sandığım değerleri unuttuğum, unuttuğum salt merhamet duygusunu hatırladığım, sevgi kavramını yeniden tanımladığım, zihinsel trekking yaptığım yer oldu. Himalayalar'a tırmanmak istiyordum ama bu sefer içimdeki Himalayalar'a tırmandım. Neden Nepal olduğunu Taylanddan Nepale beni desteklemeye gelen şifacı arkadaşım da yanıma yardıma gelmeden önce sorguladı. Bütünsel sağlık üstüne aldığım bütün geleneksel eğitimlerin ortak bir yanı var; kurucu ustaların yardıma ihtiyacı olan herkese, ayrım gözetmeksizin yaptığı gönüllü hizmet. Eğitimleri aldığımdan beri ben de aynı şekilde Taylandda gönüllü uygulama yapıyordum. Sonrasında Hindistanda aşrama gidip orada gönüllü hizmet edecektim. Ama olmam gereken yer Nepalmiş. Taylandda en son kaldığım meditasyon inzivasında birkaç kez Nepal görüntüsü gelmişti gözümün önüne. Himalayaları görmek istiyordum. Üstelik Nepalde 2 sene önce büyük deprem olmuştu ve izleri hala yerinde duruyordu. Bu durumlar bir araya gelince hesapsız kitapsız sadece niyet belirleyip gittim Nepale. Sonra o da inandı bana ve arkamdan gelip çok yardımcı oldu. Himalayaların Sesleri diye bir çalışma çıktı ortaya. Ben gittiğimde hep mutlu insanlar görmüştüm Nepalde. 5 çocuğun tek bir ip salıncağa sahip olmalarının mutluluğunu, zor şartlarına rağmen kadınların hep güldüğünü, hatta gözleriyle güldüğünü.. Ama bir de perde arkası var değil mi bu görüntünün? Nasıl bir ruh hali fark ettin çalışmaların süresince?- Gönüllü uygulamalara başladığım ilk 10 gün Nepalde olmak çok zordu. Neredeyim ben, kendime bunu neden yapıyorum? diye çok sordum. Çünkü dinlediğim hikayeler çok ağır geldi; ne tepki vereceğimi bilemeyip bomboş bakıp kalıyordum. Bulunduğum duruma tanıklık etmeye gayret ediyordum. Köydeki kadınlar arasından ilk tanıştıklarımdan biri depremden önce inşaat işçisi olarak çalışıyordu; depremde evlerinin enkazını kaldırırken beli kaydığı için artık düzgün yürüyemiyordu. Birkaç kez uygulama yaptıktan sonra bir gün beni yemeğe davet etti. Depremde evini kaybettiğinden beri devletin arazisindeki kulübede yaşadıklarını önceden anlatmıştı. Ama dinlediklerimin etkisi ile gördüklerimin arasında büyük fark vardı. İki tane yarı kapalı kulübenin bir kutucuk kadarı mutfaktı, diğeri de yatak odası. Duş ihtiyacı komşularla paylaşılan dışarıdaki su borusu sayesinde karşılanıyordu. Kulübenin yerleri çamur ve tezek karışımı ile yapılmıştı. Düzenli gelirleri yoktu; hiçbir şey yoktu orada ama televizyon vardı. İzlerken çok gülüyorlardı. Sonra bir ara kulübenin içindeki hafif eşelenmiş yeri gösterip kahkahalar atıyorlardı. Meğer gece fare eşelemiş; hep yapıyormuş ona gülüyorlarmış. Hakikaten de gözlerinin içiyle gülüyorlardı. Bir tek şaşkınlıkla bakan bendim. Ne kadar süre kaldın Nepalde? Kimlerle ilgili proje yürüttün, sadece depremzedelerle mi? Kaç kişiye ulaştın?- Toplam 9 hafta saha çalışması yaptık Nepalde. 6 haftasında tek başımaydım, son 3 haftada Taylanddan gelen arkadaşımla devam ettik. Beden ve enerji çalışmalarından oluşan bütünsel sağlık yöntemleri uyguluyorduk. Her uygulama karşılığında da fotoğraf ve video çekip hastaların hayat hikayelerini dinliyorduk. Niyetimiz özellikle merhamet duygusunu hatırlamak ve hatırlatmaktı. Başlangıçta Katmandunun Godawari bölgesinde bir yoga aşramda kaldım. Aşramın kurulu olduğu Tanchintar Köyünden 4 aileye yardımcı oldum. Çoğunlukla kadınlara ulaştım. Ama mesela köyde kanser olan ve artık tedavisi son verilmiş bir amca da vardı. Nepalde yaşamın çarkı köylü kadınların sırtında dönüyor. Boylarından büyük çuvalları sırtlayıp alınlarına geçirdikleri bir parça ip desteğiyle patikalarda taşıyorlar. Dev sepetlerin içinde ineklerine yemek olarak taşıdıkları otlar da oluyor, toprak sahibi için taşınan taş da. O yüzden hangi kadının omurgasını kontrol etsem yamuktu; hatta bazen hiç karşılaşmadığım durumlar oluyordu. Türkiyede tanıdığım doktorlara yazıp onlardan tavsiye aldığım oluyordu. Bunun dışında 30dan fazla aşram misafiriyle bire bir uygulama yaptım. Köyden sonra Taylanddan yardıma gelen arkadaşım Fayele beraber Katmanduda özel ihtiyaçları olan -dokunulmaz kasttan- kişilere iş imkanı sağlayan bir yardım kuruluşunun klinik bölümünde gönüllü çalıştık. Orada yaklaşık 200 kişi çalışıyordu. Çoğunluğun kadınlardan oluştuğu 20 kişilik bir grup ile kendi kendini iyileştirme çalışmaları yaptık. Restoratif egzersizler ve nefes çalışmasından oluşan gevşeme yöntemleri uyguladık. Tüm çalışanlara Taylandda sağlık okulunda öğrendiğimiz bitkisel kas gevşetici merhemlerden yaptık. Sen bu sürede nasıl şartlarda yaşadın, nerelerde kaldın? Uyum sağlamak zor oldu mu?- Saha çalışmasının koşulları çok zordu. Kendimi sürece teslim etmeyi öğretti bana. Bir kere bütçe yoktu. Nepale varmadan önce yapacaklarımızı detaylı anlatıp kitle-fonlama başlatmıştım. Ben oraya varana kadar kampanyaya yapılan katkılarla videoları çekeceğimiz aksiyon kamerayı almıştık. Başlangıçta gönüllü hizmet karşılığında aşramda kalıyordum. Aşramın günlük işlerine yardımcı olup bazen de misafirler için çalıştay düzenliyordum. Dağın tepesindeydik; çok rutubet vardı. Odada her şey nemliydi; rutubetten etkilenmemesi için cep telefonu ve aksiyon kamerayı plastik kap içinde saklıyordum. Gündüzleri ortalama 25 derece olan hava, akşam 15 derece kadar düşüyordu. Duş ve tuvaletler açık alandaydı; dağda odaların kapıları açık uyuyorduk. Yağmur sezonu olmadığı için su kısıtlıydı. Yağmur yağınca da patikaları tırmanmak zordu. Yine de çamurun içine düşsem oh ne güzel battım diye eğleniyordum. En yakın market, 15 dakika boyunca tepe aşarak vardığım köyün içindeydi. İlk 6 hafta tek başıma uygulama yaptığım için delice bir tempo vardı: Hastaya ulaş, çeviri yapacak birini bul, tanışıp kaynaş, medikal geçmişi sor, kontraindikasyonlara bak, durum kontrolü yap, yapılacak uygulamaya karar ver, uygula, röportaj yap, bu sırada kamerayı kur, kaydettiğinden emin ol, katılımcılar hakkında not al, günün değerlendirmesini yaz, sosyal medyada paylaş, bütçe hesapla vb. işi arka arkaya ya da bir arada yapıyordum. Tabii bu sırada kararlaştırılan saatte gelmeyen, beklenmedik anda gelen, kaydetmeyi unuttuğum görüşmeler, çekemediğim fotoğraflar, çeviri yapacak birini bulamadığım zamanlar oluyordu. Ayrıca aşramda yemek yapmak, tuvalet temizlemek, etrafı süpürmek gibi yapılması gereken günlük işlere yardımcı oluyorduk. Bu tempoya uyum sağlamak için düzenli kişisel pratik yapıyordum; hatta olabildiğince uzun tutuyordum. En zorlandığım zamanlarda 4 saate kadar çıkardığım oldu. Sonra Faye yardıma geldiğinde her şey çok daha kolaylaştı. Klinikte gönüllü çalışmaya başlamadan önce, başlattığımız kampanya üstünden köydekiler için destek topluyorduk. Kliniğe gideceğimiz gün kuruluştan kaynaklı organizasyon sorunu oldu ve bize gelen katkıların bir kısmı ile Nepalli bir ailenin yanında bir oda kiraladık. Saha çalışmasının koşulları çok zordu. Kendimi sürece teslim etmeyi öğretti bana. Bir kere bütçe yoktu. Nepale varmadan önce yapacaklarımızı detaylı anlatıp kitle-fonlama başlatmıştım. Ben oraya varana kadar kampanyaya yapılan katkılarla videoları çekeceğimiz aksiyon kamerayı almıştık. Başlangıçta gönüllü hizmet karşılığında aşramda kalıyordum. Aşramın günlük işlerine yardımcı olup bazen de misafirler için çalıştay düzenliyordum. Dağın tepesindeydik; çok rutubet vardı. Odada her şey nemliydi; rutubetten etkilenmemesi için cep telefonu ve aksiyon kamerayı plastik kap içinde saklıyordum. Gündüzleri ortalama 25 derece olan hava, akşam 15 derece kadar düşüyordu. Duş ve tuvaletler açık alandaydı; dağda odaların kapıları açık uyuyorduk. Yağmur sezonu olmadığı için su kısıtlıydı. Yağmur yağınca da patikaları tırmanmak zordu. Yine de çamurun içine düşsem oh ne güzel battım diye eğleniyordum. En yakın market, 15 dakika boyunca tepe aşarak vardığım köyün içindeydi. İlk 6 hafta tek başıma uygulama yaptığım için delice bir tempo vardı: Hastaya ulaş, çeviri yapacak birini bul, tanışıp kaynaş, medikal geçmişi sor, kontraindikasyonlara bak, durum kontrolü yap, yapılacak uygulamaya karar ver, uygula, röportaj yap, bu sırada kamerayı kur, kaydettiğinden emin ol, katılımcılar hakkında not al, günün değerlendirmesini yaz, sosyal medyada paylaş, bütçe hesapla vb. işi arka arkaya ya da bir arada yapıyordum. Tabii bu sırada kararlaştırılan saatte gelmeyen, beklenmedik anda gelen, kaydetmeyi unuttuğum görüşmeler, çekemediğim fotoğraflar, çeviri yapacak birini bulamadığım zamanlar oluyordu. Ayrıca aşramda yemek yapmak, tuvalet temizlemek, etrafı süpürmek gibi yapılması gereken günlük işlere yardımcı oluyorduk. Bu tempoya uyum sağlamak için düzenli kişisel pratik yapıyordum; hatta olabildiğince uzun tutuyordum. En zorlandığım zamanlarda 4 saate kadar çıkardığım oldu. Sonra Faye yardıma geldiğinde her şey çok daha kolaylaştı. Klinikte gönüllü çalışmaya başlamadan önce, başlattığımız kampanya üstünden köydekiler için destek topluyorduk. Kliniğe gideceğimiz gün kuruluştan kaynaklı organizasyon sorunu oldu ve bize gelen katkıların bir kısmı ile Nepalli bir ailenin yanında bir oda kiraladık. Şimdi ne yapıyor Bahar? Bundan sonra ne yapacak, ne yapmak istiyor?- İstanbulda bir süreliğine yarı-göçebe bir yaşama geçtim. Türkiyede paylaşmak istediğim deneyimler var; onlar için hazırlık yapıyorum. Bire bir danışan yakınlarım var; onlara yardımcı oluyorum. Aynı zamanda eski çalıştığım şirketten aldığım web içerik işlerini yürütüyorum. Nepalde yaptığımız çalışmayı kitap haline getirmeye çalışıyorum. Haftada bir gün de Türkiyede isim yapmış bir kayropraktik uzmanının yanına hevesli öğrenci olarak gidiyorum. Nepaldeki çalışmanın bir benzerini daha iyi organize olarak yapmaya niyetim var. Dünyanın bir ucunda iyi niyetimizle yaptığımız ufak çaplı bir çalışmayı doğduğum ve dönüp dolaşıp geldiğim ülke için, Türkiye için, yapmak istiyorum. Hayalim sağlıklı yaşamı teşvik için bütünsel sağlık yöntemlerinin uygulandığı bir karavanla Türkiyede yola çıkmak. Bunu fon veya sponsor desteğiyle, terapistlerin ve doktorların bir arada olduğu bir ekip ile yapabilmeye niyet ediyorum. Uzun vadede tıp okulu okumak geçiyor içimden. Fakat bu tohum henüz filizlenmedi. Nepale tekrar gidecek misin? Ya da Dünya haritasının başka nerelerinde gözün var?- Türkiye'ye geldiğim ilk bir ay içinde bu soruyu duydukça yüzüm düşüyordu. Tüm yaşadıklarımızın ağırlığı üstümüzdeydi. Hala da Nepal'e dair sindirilecek çok deneyim var. Bir gün tekrar gideceğim. Köyden ayrılırken bize yemek yapan ve siz benim çocuğumsunuz diyerek ağlaya ağlaya bizi yolcu eden bir annemiz vardı orada. Himalayalar'da trekking yapmak istememden çok onun etkisi olur tekrar gitmemde. Bu yolculuğun başından beri dünya haritasına bakarken hep şifa üstüne bir eğitim alma ya da hizmet etme gözüyle gördüm. Haritaya gönül gözümle bakınca şimdilik Türkiye'de durmak istiyorum. Şu anda bir süre burada hizmet zamanı. Ama gezginliğin kattığı dünya görüşü, gözümde zihnin sınırlarını ve gümrük sınırlarını öyle kaldırıyor ki her an her yere gidilebilir.