Balıkesir'e gittiğinizde görmeniz gereken yerler

Balıkesir'e gittiğinizde Şeytan Sofrası'ndan Kazdağı'na, Saatli Kilise Camisi'nden Zağanos Paşa Camisi'ne kadar görmeniz gereken yerleri derledik.Şeytan Sofrası, Ayvalık ilçe merkezinin 8 km güneyinde bulunan hakim büyük kayalık tepelerin üzerindedir. Mevkiden tüm Ayvalık Adaları ve Midilli Adasının manzarası gözükmektedir. Üzerinde Şeytanın ayak izi bulunduğuna inanılan, halkın madeni para atarak dilek dilediği eski bir lav birikintisidir. Sönmüş bir volkandan arda kalan lav birikintileriyle oluşmuş tepe, yuvarlak sofra biçimini andırır. Demir kafes içine alınan ayak izine benzeyen şekil turistlerin özellikle uğradığı yerlerden biridir.Ayrıca gün batımını seyretmek içinde gidilir. Kış mevsiminin sonlarına doğru Kuş Gölü'nün suları yükselmeye başlar ve kuzeybatı kıyısındaki, küçük söğüt korusunu ve etrafındaki sazlıkları kaplar. Kışın bahara döndüğü günlerde soğuk devreleri güney ülkelerinde geçiren göçmen kuşlar yuva kuracak yer olarak sessizlik içindeki Kuşcenneti Milli Park'ını seçerler. Yuvalarında yumurtlar, kuluçkaya yatarlar. Yavrular gözlerini burada açarlar, beslenir, büyür, serpilir ve gelecek yıl yine gelmek üzere uzaklara uçarlar. Göl suları, söğüt korusu ve sazlıkların sağladığı beslenme, güvenlik ve barınma olanakları ile elverişli iklim şartları, Avrupa-Asya kıtaları arasında büyük kuş göçlerini bu küçük (64 Ha) yurt köşesine yönelterek, yörenin memleketler arası ün kazanmasına neden olmaktadır. Kaşıkçıdan balıkçılara, çeltikçiden, karabataklara, saz bülbülünden pelikanlara, kuğudan kazlara, ördeklere kadar kuluçka yapan, kışlayan ve göç sırasında uğrayan 239 kuş türünden 2-3 milyon kuş her yıl buraya uğramaktadır. Kazdağı tarih öncesi yıllarda da çeşitli medeniyetleri barındırmış muhtelif tarihlerde kentler, kasabalar kurulmuş ve yıkılmıştır. Bilinen tarihi MÖ 2000 yıllarında başlar. Bu tarihlerde Thebe şehri, Lyrnessos şehri, Khrysa şehri, Killa Şehri, Anderia şehri, Antandros şehri, Adramytteion şehri, Astrya şehri, Gargara şehri gibi şehirler kurulmuş bunlardan bir çoğuda Truva savaşları sırasında yok edilmişlerdir. Homeros İlyadasında İda Dağı (Kazdağı) için Bol pınarlı vahşi hayvanlar anası diye bahsetmektedir. Kazdağının her yerinden kaynaklar çıkmaktadır. 1500 m. rakımda dahi yaz kış suyu olan kaynaklar mevcuttur. Edremit, Akçay ve Altınoluk un buz gibi soğuk ve bol içme ve kullanma suyu Kazdağının eriyen kar sularıdır. Kazdağlarından gelen orman havası ile denizin iyotlu ve oksijen miktarı yüksek havası birleşince Altınoluk Şahin Deresi Boğazı civarı oksijen çadırı şeklinde ifade edilmektedir. Edremit Akçay kara yolundan 2 km. içeride bulunan Zeytinli Beldesi sınırları içindedir. Kazdağının eteklerinde bulunan bu şirin piknik alanına Beyoba Köyünden geçerek ulaşabilirsiniz. Zeytin ve zeytinyağı ile ünlü belde ve çevresinin doğa tutkunları için uygun mekanlar oluşturduğunu fark edeceksiniz. Rakımı 798 metredir. Değirmen Boğazı Tabiat Parkı; piknik alanı (toplam alanı) 250 hektar olan sahada kır gazinosu, büfe, çocuk oyun alanları, basketbol sahası ve otopark bulunmakta ve hafta sonları yerli halka hizmet eden sakin, temiz bir havaya sahip mesire yeridir. Piknik alanı çam, servi, söğüt, gibi 52 tür ağacı bünyesinde bulundurmaktadır. M.Ö. 10.yyda kurulduğu düşünülmekle birlikte, çok yakınında bulunan Assosun M.Ö. 2 bin yıllarına kadar inen tarihinden Antandrosun da bu tarihlerde iskan görmüş olması mümkün görülmektedir. Antik yazar Strabon, Leleg kavminin Bababurnundan (Lekton) İda Dağı'na kadar olan bölgede yerleştiklerini belirtmektedir. Önce Thrakialı Mysialıların yerleştiği bilinen bölge, M.Ö. 7. yyda Limni üzerinden gelen Aioller tarafından iskan edilmiştir. Pelasgların da bu tarihlerde Antandrosa yerleştikleri antik kaynaklardan anlaşılmaktadır. Antandrosun bir Pelasg kenti olduğunu, tarihteki Batı Anadolu İsyanından (M.Ö. 499-494) sonra Pers Kralı Dareiosun komutanı Otoneisin Antandrosu zapt ettiğini ve Kserkeses ordusunun Yunan seferine giderken kentin yanından geçtiğini Heredot tan öğrenmekteyiz. Anadolu da araştırmalar yapan Henri Kiepert kitabında Antandros un akropolünün Altınoluk – Avcılar arasında Yarmataş olarak bilinen 215 m. rakımlı tepede bulunduğunu ve kentin doğuya doğru yayıldığını ifade etmektedir. Kentin nekrolpolü ise Yarmataş Tepesinin 2 km. daha batısında yer almaktadır. Nekropol alanı inşai faaliyetler sırasında ortaya çıkmış ve 1989-1996 yılları arasında kurtarma kazıları yapılmıştır. Bandırma nın 30 km. güneyinde herkes tarafından bilinen Kuş Cennetine çok yakın Ergili Köyü' nün 2 km. doğusunda Kuş Gölü' nün güney-doğu ucunda yer alıyor. M.Ö. 7.yy.' da Daskylos adıyla bilinen ünlü Lydia Kralı nın Sardis ten hanedan kavgaları nedeniyle buraya gelmesiyle kent Daskyleion adını almıştır. Daskyleion da doğan oğlu Gyges daha sonra Lydia ya geri çağrılıyor. Gyges Lydia ya kral olduktan sonra şehre Daskyleion deniliyor. Çünkü Daskyleion Daskylos un yeri anlamındadır. Bu ismi M.Ö.650 yıllarında almıştır. Daskyleion da Troya gibi erken dönem yerleşimlerinin olduğu kenttir. Kyzikos, Kapıdağ eteklerinde Bandırma- Erdek kara yolunun geçtiği yerde kurulmuştur. Yöre tarihi, Kurt Bittel tarafından yapılan araştırmalar sonucunda Neolitik (M.Ö. 6. bin) ve Kalkolitik (M.Ö. 5. bin) Dönem e kadar inmektedir. Mysiadaki Olympos (Uludağ) yamaçlarında yerleşmiş olan, daha sonra Aisepos Ovasına inen veya Thessalia dan bu yöreye (Aisepos / Gönen- Kocaçay ile Rindkos /Mustafa Kemal Paşa-Atranos Çayı arasına) yerleşmiş olan Dolionlar, Kyzikos da yaşayan en eski kavimdir. Bu nedenle bu bölge aynı zamanda Dolionia veya Dolionis diye adlandırılır. Çamlık Koyu'nun sonunda, Şeytan Sofrasının eteklerinde ve yarımadanın ucunda yer alan Tımarhane Adası yalnızca adıyla değil, tepede bulunan ilginç yapılı kayalarıyla da dikkati çekmektedir. Girintili, çıkıntılı ve hemen dibindeki manastırın etrafını saran kayalar, rüzgarda uğultu ve sesler çıkarması ile ilgi çekmektedir. Adada eskiden yaşayan Rumların Agia Paraskevi ismini verdikleri Çamlık Koyu'ndaki Sarımsak Yarımadasının devamı olan Tımarhane Adası' na, Türkler Taşlı Manastır da demişlerdir. Günümüzden 70 yıl öncesine kadar psikoterapi merkezi ve çiftlik binalarının da bulunduğu Tımarhane Adası, Cunda Adası' na giden turistlerin mutlaka uğramaları gereken bir doğa harikası. Adrmytteion Antik Kenti bölgesindeki 1950 ve 1960larda konut yapımı sebebiyle oluşan yıkıma karşın hakkında erken bilgi sahibi olunan bölgenin önemli antik şehirlerinden biridir. Antik çağ tarihçilerinden özellikle Strabon, sonrasında Heredot ve Stephanos Byzantinosun eserlerinde görkemli yerleşimleri bahis konusu edilen bölgede odak noktasını Adramytteion şehri oluşturuyordu. Bugünkü Ören bölgesinde kurulu olan eski şehrin önemli bir liman şehri olduğu antik çağ tarihçileri tarafından vurgulanmaktadır. Şehrin kuruluş tarihi ile ilgili çeşitli antik bilgiler ve savlar vardır. Adramytteionun Lidya döneminde, M.Ö. 6ınca yüzyılda Lydia kralı Alyatesin oğlu Adramys tarafından kurulduğu tezi olduğu gibi, şehrin bölgede Lidya döneminden yaklaşık bin yıl önce yaşamış Anadolu halklarından Luwiler tarafından kurulduğu ve isminin Adra-Mudra olduğu tezi de ileri sürülmektedir. Antik dönemde Didumus Dağı olarak bilinen dağın eteğinde manastır, kilise ve yapı gruplarından oluşan bir komplekstir. Duvar tekniğine göre; 19. yüzyılda Rumların kullandığı bir dini anıt yapı olduğu anlaşılmaktadır. Mevcut temellerden ve duvar kalıntılarından bodrum üzerine 2 katlı olduğu görülmektedir. Bugün mevcut olan kilisenin, güney duvarı ile absis duvarının bir kısmı ayakta ve yüzeyde bulunmaktadır. Ormanlı Köyü Manastır Kalıntısı, Ballıpınar Köyü Kilise Kalıntısı, Karşıyaka Beldesi Kilise Kalıntıları da bulunmaktadır. Kentin merkezinde, Mustafa Fakıh Mahallesinde, çarşı içerisinde yer alır. Cami, türbe ve hamamdan oluşan bir külliye durumundadır. Fatih Sultan Mehmetin vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa tarafından 1461de yaptırılmıştır. Külliyeden sadece hamam orijinal durumunda günümüze gelebilmiştir. 1897 yılında yıkılan cami ve türbe 1908de Balıkesir Mutasarrıfı Ömer Ali Bey tarafından yeniden yaptırılmıştır. Balıkesirin en büyük camisi olup, kare planlıdır. Düzgün yontma taş ve kesme taştan yapılmıştır. Ortada dört ayak üzerine oturtulmuş merkezi bir kubbe etrafında dört adet köşe kubbesi ve aralarında yarım daire tonozlar yerleştirilerek yapılmıştır. Caminin son cemaat yeri yoktur. İç bölüme kuzey, doğu ve batıdaki çift kanatlı ahşap kapılarla girilir. Üç yanda da kapıların önünde dört köşeli mermer sütunların taşıdığı, ahşap tavanlı, kurşun kaplı, eğimli bir çatı ile örtülü sundurmalar yer almaktadır. Caminin ahşap kadınlar mahfili, kuzey koridoru boyunca uzanır. Ahşap yivli altı sütuna oturan mahfil, kafeslidir. Giriş kapısı dışarıdadır. Alibey (Cunda) Adasının kuzey yönündeki Pateriça yarımadasının en uç noktasında yer alan Ayışığı Manastırı, dik bir tepenin (299 rakım) denizle birleştiği noktada yer almaktadır. Ayışığı Manastırının inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. (1771 ve 1795 tarihlerinin iki taş üzerinde yazılı olduğu söylenmektedir. Fakat Ayvalık halkının 1771 tarihinde şehirden çok uzak olan bu manastırı inşa edebilecek gelişmişlikte olmadığı göz önünde tutulduğunda bu tarih pek gerçekçi görünmemektedir. 1795 tarihi daha olası gelmektedir. Zeytin tevziatı yapıldığı dönemde, Katerinli Fahrettin Beye verilen zeytinliklerin sınırları içerisinde olması, kapalı tutularak yazlık olarak kullanılması ve bakım görmesi manastırın ayakta kalmasını sağlamıştır. Kemal Paşa Mahallesinde binalar arasında kaybolmuş olan Ayazma kilisesi içindeki su kutsal kabul edildiğinden Ayazma Kilisesi ya da Faneromeni Kilisesi diye adlandırılmaktadır. Adının karşılığı kutsal su anlamına gelmektedir. Ayazma Kilisesi'nin girişindeki alınlıkta 1890 yazmaktadır. Ayvalıkın geç dönem yapısıdır. Kilise bu tarihte yapılmıştır. Düz bir zemin üzerinde yer alan kilise ızgara planlı doku özelliği taşımaktadır. Kilisenin toplam arsa alanı 200 m², inşa alanı ise 150 m² dir. Kilisenin dıştan boyu 17.40 m. eni ise 8.60 metredir. Kilisenin yüksekliği ise 12 metredir. Diğer kiliselerden farklı olarak dini kaygılar göz önüne alınmadan kuzeydoğu– Güneybatı yönünde inşa edilmiştir. Ayrıca kilisenin apsisi bulunmamaktadır. Taksiyarhis Kilisesi, Kubbeli Bazilikal Plan tipine uygun olarak inşa edilmiştir. Bu plan tipi Bizans mimarisinde toplantı ve mahkeme salonlarında sıkça uygulanan bir mimari plan tarzıydı. Adanın metropol kilisesi 1873 yılına tarihlenmektedir. Taksiyarhis Kilisesi avlusuna iki sütunla taşınan üçgen alınlıklı anıtsal bir giriş kapısından girilmektedir. Bazilika şeklindeki kilise, dikdörtgen planlı uzun bir yapıdır. Doğu cephesinde yarım yuvarlak bir şekilde dışarı taşmış bir ana apsis bulunmaktadır. Taksiyarhis Kilisenin ana mekanı dörder taşıyıcı sütunla üç nefe ayrılmıştır. Sütunlar kemerlerle birbirine bağlıdır. Kilisenin üç nefli naos (ana mekân) planı batı yönündeki narteks ile sınırlandırılmıştır. Kilisenin giriş kapısı bu narteks üzerindedir. Kilise duvarları, kaba yonu taştan yığma tekniği ile inşa edilmiştir. Merdivenler ve pencere kemerleri ve söveleri de geleneksel sarımsak taşıdır. 1927–28 yılları arasında minaresiz olarak camiye çevrilen kilise içerindeki ikonların büyük bir kısmı yerlerinden sökülmüştür. Yazları Ayvalıktan Alibey Adasına her saat motor seferleri de yapılmaktadır. Adanın yüksek kesimlerinden boğazların, adaların, iç içe girmiş koylarının güzellikleri seyre değer. Neoklasik hayranları sessizlik ve doğa ile birlikte olmak isteyenler için en uygun yerdir.Ada merkezinde sıralanmış balıkçı lokantalarında, meşhur Papalina, deniz mahsulleri, mezeleri ve zeytinyağlı ot yemekleri ile akşam yemeklerinin zevki hiç bir yerde bulunmaz. Pordoselene Uygarlığının yeri olarak gösterilen Maden Adasının tepesindeki kuledir. Midilli Adası, etrafındaki adalar ve Edremit Körfezini gözetlemek için yapılmıştır. M.S. VIII. Yüzyılda tekrar inşa edildiği kaydedilmektedir. Pordoselene aslında Pirgos Keneti ni sembol eder. Yapıldığı dönemde düşmanları görebilmek için yapılan bu kule Kilikya korsanları tarafından yıkılmıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısında yerli Rumlar tarafından kilise olarak yapılmış, 1928den sonra camiye dönüştürülmüştür. Dikdörtgen planlı bir yapı olup, dört sütunlu, revaklı, akantus yapraklarıyla süslü bir kapıdan içeriye girilmektedir. Yapının planı haç düzeninde olup, orta bölüm küçük bir kubbe ile haçın kolları da tonozlarla örtülüdür. Kilisenin Çan kulesi sonraki yıllarda saat kulesine dönüştürülmüş ve bu yüzden de Saatli Cami ismini almıştır. Kaynak: Turkiye Kültür Portalı