SON DAKİKA
Baltık Rüyası; Letonya… Emre Ünlü yazdı
M.Ö. 2.500 yıllarında Baltık Denizi etrafına yerleşen Hint - Avrupa topluluklarının torunları olan ve 12. yüzyılda bu bölgeye gelen Letonlar Germenler tarafından Hristiyanlaştırılmış ve 1201 yılında Letonya’nın başkenti olan Riga’yı kurmuşlardır. Kuzey Avrupa’da bulunan Baltık bölgesinin üç ülkesinden biri olan Letonya Baltık Denizi’ne 531 km sınırı bulunan bir kıyı ülkesidir. Kuzeyde Estonya, Güneyde Litvanya, Doğuda Rusya ve Belarus ile komşudur ayrıca denizaşırı olaraksa Baltık Denizi’nin karşısında bulunan İsveç ile de komşudur.
Riga Katedrali: Orta Çağ’dan kalma Yaygın olarak Dome Katedrali olarak da bilinen Riga Katedrali, Letonya’nın en çok bilinen yerlerinden biridir. Baltık Ülkelerinde yer alan en büyük ortaçağ kilisesi olarak kabul edilmektedir.
Kutsal Üçlü Katedrali: Barok tarzı tarihi bir Lutheran Katedrali olan Kutsal Üçlü Katedrali, Liepāja Piskoposu ve Liepāja Piskoposluğu ana kilisesidir.
Kara Kafalılar Evi: Başkent Riga’da yer alan Kara Kafalılar Evi, 1334 yılında evlenmemiş tüccarlar, armatörler ve yabancılar için inşa edilmiştir bir lonca evidir.
Özgürlük Anıtı: Riga’da, Letonya Bağımsızlık Savaşı’nda ölen askerler anısına 1935’te dikilmiş anıttır.
Aziz Peter Kilisesi: Saint Peter’a adanmış Letonya’nın başkenti Riga’da yer alan yüksek çan kulesi ile ünlü bir Lutheran kilisesidir.
Letonya Ulusal Sanat Müzesi: 1869 yılında Riga’da kurulan sanat müzesi, Letonya’nın en zengin güzel sanatlar koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
Üç Kardeş: Riga’da bulunan üç evden oluşan bir bina kompleksi olan Üç Kardeş, Riga’daki en eski konut kompleksini oluşturmaktadır.
Karosta Hapishanesi: Liepāja’da bulunan eski bir hapishane olan Karosta, müze olarak gezilebileceği gibi otel olarak da hizmet vermektedir.
Kuzey Kaleleri: Liepāja’nın merkez kalesinin bir parçası olan Kuzey Kaleleri, 19. ve 20. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir.
Riga Havacılık Müzesi
Turaida Kalesi: Letonya’nın Vidzeme bölgesindeki Turaida’da, Turaida Kalesi yakın zamanda yeniden inşa edilmiş bir ortaçağ kalesidir.
Sigulda Ortaçağ Kalesi: 1207 yılında inşa edilmiş kalenin katıları Letonya’daki Gauja vadisinin kenarında yer almaktadır.
Ventspils Kalesi: 700 yıldan eski olan Ventspils Kalesi, en eski ve en iyi korunmuş Livonya Düzeni kalelerinden biridir.
Cesis Kalesi: Letonya’nın en ikonik yapılarından biri olan Cesis Kalesi, temelleri 800 yıl önce atılmış bir Orta Çağ kalesidir.
Riga Merkez Çarşısı: 2017 yılında Avrupa Gastronomi Bölgesi olarak seçilen Riga’nın yerel lezzetlerinin sergilendiği bir pazardır.
Mark Rothko Sanat Merkezi
Daugavpils Yerel Tarih ve Sanat Müzesi
Liepāja Gölü
Liepāja Sahil Parkı
Jurmala Sahili
Kemeri Doğa Parkı
Dzintari Orman Parkı
Kanieris Gölü
Gauja Milli Parkı
Venta Şelalesi
Lemberg Trilby (Ventspils’de yer alan bir kayak merkezidir.)
Domuz eti yemekleri çoğunlukta olan Letonya mutfağında en meşhur yemeklerde et yemekleridir. Jöle içinde et olarak bilinen Cükas galerts yemeği Letonya’nın en ilginç et yemeği olabilir. Bunun yanında Piragi ve Karbonade et yemeklerinde lezzetleri ile Letonya mutfağında yerini almıştır. Janu siers denilen Kimyonlu peynirleri ise Letonya’nın yine en ilginç lezzetlerindendir. Kimyonlu peynirler ülkede genellikle kendi yerel içkileri olan Black Balsam eşliğinde yenir. Black Balsam içkisinin şifalı olduğuna inanılır ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarda şifa için bu içki önerilir. Letonya en çok mantar bakımından zengindir, ülke içinde bilinen 4000 mantar çeşidi bulunmaktadır. Bu kadar çok mantar olup yemeklerde kullanılmaması imkânsız olurdu tabi. Mantarlı et sosları ve mantar soteleri Letonya da mutlaka yenmesi gereken tatlardır.
Köklü bir tarihe sahip olan ve komşu kültürler olan İskandinav, Alman ve Rus mutfaklarından etkilenen Letonya’nın oldukça zengin bir yemek kültürü vardır. Patates, balık, lahana, mantar, et ve esmer ekmeğin en temel ürünler olduğu Letonya mutfağında içecek olarak biranın önemli bir ağırlığı vardır ve çok güçlü bir bira kültürünün olduğu Letonya’da birçok yerli bira markası bulunmaktadır. Bunun yanında çeşitli bitki ve köklerden yapılan baharatlı bir içecek olan ve Black Balsam olarak adlandırılan geleneksel bir içecekleri de vardır. Domuz etinin önemli bir yer tuttuğu Letonya mutfağındaki en yaygın yemekler olarak içinde domuz pastırması ve soğan bulunan bir hamur olan piragi, domuz pirzolasından yapılan bir çeşit şnitzel olan karbonade, Leton köftesi kotletes, bir çeşit köfteli çorba olan frikadeļu zupa ve soğuk pancar çorbası auksta zupa sayılabilir.
- Cukas Galerts Jöleli bir et yemeği olan cukasgalerts, Letonya mutfağının vazgeçilmez yemekleri arasında ilk sırada gelir.
- Piragi Bir hamur işi türü olan piragi, içerisinde domuz pastırması ve soğandan oluşan bir yiyecek türüdür. Letonya mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri olan piragi, bir çeşit poğaça türüdür.
- Karbonade Letonya, domuz etinin en çok tercih edildiği ülkelerden birisidir. Bu nedenle ülkedeki çoğu yöresel yemekte de domuz eti bulunmaktadır. Karbonade de domuz pirzolasından schitzel olan bir yemek çeşididir. Pilav ve salata eşliğinde sunulan karbonade, turistler tarafından da en çok tercih yemeklerden biridir.
- Kotletes Leton köftesi olan kotletes, salata, pilav ya da patates ile birlikte sunulur. Ülkenin yöresel yemeklerinden biridir.
- Frikadelu Zupa Frikadeluzupa yemeği, türk mutfağındaki sulu köftenin Letonya versiyonu diyebiliriz. Köfteli çorba olan bu yemek, doyurucu özelliğiyle Letonya halkı tarafından da sıklıkla tercih edilen yöresel tatlar arasında yer alır.
- Auksta Zupa Letonya mutfağının başlıca sebze yemeklerinden birisi de Aukstazupa’dır. Pancardan yapılan bu çorba, soğuk tüketilir. Özellikle yaz mevsimlerinde en çok tercih edilen restoran yemeklerinden birdir.
- Maizes Zupa Pudinge benzeyen bu tatlı, siyah Leton ekmeğinden yapılır. Letonya halkı tarafından çorba olarak adlandırılan maizes zupa, yöresel lezzetlerden de birisidir.
Janu Siers
Letonya mutfağında yer alan yöresel tatlardan bir diğeri de Janu Siers’tir. Kimyonla yapılan bu peynir, halkın geleneksel peyniridir.
Rasols
Rus salatası olarak da bilinen Rasols, Letonya mutfağının önemli lezzetlerinden biridir.
Pelmen
Letonya mutfağında yer alan yöresel tatlardan birisi de Pelmen’dir. Mantıya benzeyen fakat boyut olarak biraz daha büyük olan bu yemek, turistler tarafından da yine en fazla tercih edilen yemeklerden biridir.
Avrupa’nın kuzeydoğusunda yer alan ve Baltık Denizi’ne 531 km kıyı şeridi olan Letonya topraklarının büyük çoğunluğu geçmiş dönemlerde buzullar tarafından aşındırıldığından ülkenin büyük bir bölümü dalgalı düzlüklerden oluşmaktadır. Rusya Federasyonu sınırı yakınlarında irili ufaklı göllerin bulunduğu Letonya’nın en büyük akarsuyu Dvina Nehri’dir ve topraklarını sulayan akarsular, menderesler oluşturarak Baltık Denizi’ne dökülür.
Tabii Kaynaklar Madenler: Ülke topraklarında çok farklı madenler bulunur. Başlıca madenleri dolomit, kireçtaşı ve turbadır. Kurland Yarımadasında bulunan petrol rezervleri henüz işletilmemektedir. Bitki örtüsü ve hayvanlar Ülke topraklarının % 67’si orman, çayır, otlak ve bataklıklarla kaplıdır. Bu topraklarda çeşitli yabani hayvanlar yaşar. Başlıca av hayvanları tilki, tavşan, vaşak ve porsuktur. Alınan koruma tedbirleri sayesinde geyik ve karaca neslinin tükenmesine engel olunmuştur. Çok sayıda kuş türü de yaşar.
Ülke ekonomisi sanayiye dayalıdır. En önemli sanayi dalları ise metal üretimi ve makina yapımıdır. Diğer sanayi ürünleri buzdolabı, gemi, demiryolu araçları, dizel motoru, elektrik jeneratörü, beyaz eşya ve radyodur. Ayrıca dokuma, kereste, besin, ayakkabı ve giyim sanayii de gelişmiştir. Enerji ihtiyacının yarısından fazlasını kendi kaynaklarından karşılar.
Ulaşım Ülkede ulaşım ağı çok gelişmiştir. Ulaşım kara, demir, deniz ve havayoluyla sağlanır. İç su yollarından da ulaşımda faydalanılır. Riga ve Ventpils limanları ticari açıdan oldukça önemlidir. Riga havaalanından her ülkeye düzenli olarak uçak seferleri yapılır