Afrika'nın kalbi Masai Mara'da safari! Miray Öncü yazdı...

Masai Marada sabah oluyor.. Safari, bozkırlar ya da Masai Mara denildiğinde bir çoğumuzun aklına gelen, sevgili Ata Demirerin meşhur skeçinden bir sahne. Kilometrelerce uzunluktaki alanda sabah 5te daha hava buz gibiyken kalkılıp gidilen yollar. Adeta bir oyun gibi, oyun alanında yapılan kimi zaman hızlı kimi zaman yavaş hamleler. Peki bu deneyimin öğretisi ne?Uzun yıllar hem telekomunikasyon hem medya tarafında farklı işlerle uğraşırken, yaptığımız pazar araştırmalarında, Televizyonda en çok ne izliyorsun? sorusunun cevabı genelde belgesel programları olurdu. Peki siz, bir haftada hatta bir ayda kaç saat belgesel izliyorsunuz? Dizi izlemekten daha keyifli bir eylem olabiliyor bazen belgesel izlemek. Doğadaki bu alemde onların da bir hayatları var, onların da maceraları aşk, entrika, hırs dolu. Mesela, çitaların taht kavgaları için verdiği savaşı biliyor musunuz? Çakalların çevirdiği entrikaları? Ya da dişi ve erkek aslan arasındaki aşk ve güç ilişkisini?Masai Marada safari yaparken edindiğimiz deneyim, ve gözlerimiz adeta günlük hayattaki normal yaşamın temel motivasyon simulasyonu gibiydi. İnsanların günlük hayatta yaptığı birçok hareketin içgüdüsel sebeplerini gözlemliyorsunuz. Geri döndüğünüzde, iş yerindekilerin ilişkilerinde, kadın-erkek ilişkilerinde, aile ilişkilerinde kimin neyi neden yaptığını daha iyi anlayabiliyorsunuz. Her yıl yaklaşık 1,5 - 2 milyon öküz başlı antilop, zebra ve zürafa Tanzanyanın Serengeti bölgesinden Kenyanın Masai Mara bölgesine doğru hareket ediyor. İşte bu büyük ve toplu harekete Büyük Göç deniyor.Bu büyük göçün en temel sebebi, en temel hayvani iç güdü: Hayatta kalabilmek. Ve hayatta kalabilmek için yemek bulmak.Masai Maranın taze yeşil otlarından yiyebilmek için binlerce milyonlarca hayvan buraya hareket ediyor. Masai Mara bozkırlarında vahşi doğanın ortasındayız. Etrafımızda ne çit var, ne bir koruma alanı. Burası aslında insanoğlunun yeri de değil. Doğanın ortasında, vahşi hayvanların evinin arasında bir çadır. Doğal yaşam alanında gözlemleyebilmek için hayvanlar alemini, bir süre onlara güvenmek, bir nevi teslim olmak gerekiyor. Masai Marada konaklamak için farklı seçenekler var. Kimisi daha büyük kamplar, kimisi daha küçük. Kimi çok lüks, kimi ortalama.. Her biri birbirinden farklı deneyimler ama hepsinin ortak noktası da var. Doğadasınız! En vahşi, en adrenalin dolu hali ile geçici eviniz oluyor burası.Akşam hava karardıktan sonra çadırdan tek başınıza çıkmanız genellikle önerilmiyor. Bir fener var elinizde, 3 kere ışık çakınca, hemen geliyor korumalar. Sizi alıp istediğiniz yere ister yemeğe, ister lobiye götürüyor. Gece uyurken çadırın dışından tuhaf sesler geliyor. Sabah uyanıp soruyoruz Neydi o dün geceki sesler? diye, dün gece kampa filler geldi diyor. Kahvaltıda ise bazen bir su aygırı, bazen bir aslan ziyarete geliyor. Gece filleri göremesek de sabah erken saatlerde çıkılıp gidilen safari yolculuğunda birçok filin gezintisine şahitlik etmiş olabiliriz. Peki, burnu havada bir fil görmenin uğur getirdiğini biliyor muydunuz?Bunu bana birkaç yıl önce birlikte çalıştığım bir arkadaşım söylemişti. O günden beri filli bir bileklik ya da kolye bile alacak olsam, o fil figürünün burnu havada mı diye bakarım. Burada Masai Marada ise tam o anı, filin burnunu havaya kaldırdığını görebildim! Şimdi bu şansı bu fotoğrafla sizinle de paylaşıyorum. Doğanın öğrettiği o kadar çok şey var ki..Dişi aslanları inceleyin mesela. Sanılanın aksine eve yemek getiren, aş getiren, avlananlar doğada genelde dişiler oluyor. Kas yapısı olarak erkek aslanlar daha güçlü olmasına rağmen, avcılık görevi dişi aslanlarda. Genel olarak da birkaçını bir arada, hatta yavrularıyla beraber hoplaya zıplaya gezerken görebiliyorsunuz. Dişi aslanların bu gezintileri sırasında yanlarında erkek aslanı her zaman göremiyorsunuz. Ancak, bir avı yakalamakta ya da parçalamakta güçlük çektikleri zaman erkek aslanı çağırıyorlar. Bizdeki Hayatım, kavanozun kapağını açamadım, yardım eder misin? demek gibi. Erkek aslan gelip, kavanozun kapağını açıp, avı parçalıyor. Onların da mutfaktaki yardımlaşması böyle oluyor.Çocuklara dişi aslan bakıyor, avı o yakalıyor, sürüye sahip çıkıyor. Peki erkek aslan ne yapıyor? En önemli görevi üremeye yardımcı oluyor. Masai Marada safari henüz daha gün doğmadan başlıyor. Üzerinizde kalın kıyafetler ve hatta kampın sağladığı battaniyeler ile çıkıyorsunuz yola, harıl harıl, gözalabildiğine bozkırda sürüyor arabayı rehber. Sallana sallana kimi zaman çamurlu kimi zaman kurak topraklardan geçiyorsunuz. Gün, siz yoldayken doğuyor. Bozkırın ortasında duruyorsunuz, kahvaltı için metal kaplarda safari jipinin önünde yiyecekler sunuluyor. Bir yandan yöresel Kenya kahvenizi içerken, bir yandan da birazdan vahşi bir hayvan atlayacak mı diye etrafınızı kolaçan ediyorsunuz. Merak etmeyin, yanınıza vahşi hayvan o sırada gelmiyor. Rehberiniz bu konulara hazırlıklı nerede kim yaşar, kimin alanıdır, neresi müsaittir hepsini biliyor ve ona göre duruyorsunuz bir yerde. Sonra tam gaz yola devam, bir hayvan görürseniz arabadan inmeniz doğal olarak yasak. Bir oyunun içerisinde gibisiniz. Adı da zaten oyun sürüşü (game drive). Peki safariye oyun sürüşü demelerinin sebebini biliyor musunuz?Masai Mara bozkırlarında bir jipin içerisinde gezerken, her an karşınıza hayallerdeki gibi aslanlar, leoparlar çıkmıyor. Onları görebilmek için bazen uzun yollar yapabiliyorsunuz. Özellikle nadir görülen leoparları ve çitaları görebilmek tamamen şans!Rehber sürücüler kendi aralarında devamlı haberleşiyorlar. Biri bir yerde bir çitaya rastladığında hemen diğerlerine haber veriyor ve oraya doğru sürmeye başlıyor. En fazla birkaç araç bir vahşi hayvanın yakınında durabiliyor. Masai Maranın yazılı olan kuralları olduğunu da burada söyleyelim. Hepsi birden motorları kapatıyorlar rahatsız etmemek için. Bazen de siz gidene kadar yer değiştirmiş olabiliyorlar. Ya da bir çalının arasında yatmış dinleniyor ve yine görüş alanınızda olmuyor. Görebiliyorsanız, gözlemleyebiliyorsanız şanslısınız. Yani bu iş tamamen şans! Tıpkı bir oyundaki gibi.. Şanslı olan kazanıyor bu sürüş oyununu.Biz şanslı olan taraftaydık bu yolculukta, bu oyunda. Özellikle 5 büyüklerin çoğunu görebildik. Filler, zebralar, ceylanlar, antiloplar, aslanlar, leoparlar, çitalar, babunlar yeni dostlarımız oldu. En heyecanlandığımız an ise leopların avını parçaladığını gördüğümüz an oldu. Masai Marada bir sabah, daha gün doğumu vakitlerinde nadir görülen leoparlardan biri bir av yakalıyor. Onu parçalamış yemek üzereyken, çakallar geliyor. Tuhaf sesler çıkararak, leoparı kuşatıyorlar. Daha güçlü olan leopar tek başına, çakallar sürüyle.. Teker teker de gelmiyorlar ki mücadele edebilsin. Avını alıyorlar elinden. Çakallar çığlık çığlığa bağırarak paylaşıyorlar. Kendi yakalamadıkları avı, tam bir çakallıkla leoparın elinden alıp ziyafet çekiyorlar. Bu sahne size kurumsal hayatta, bazen bir kübik masa etrafında otururken hazırladığınız projelerin elinizden alınmasını hatırlattı mı? Ya da üzerinde aylarca çalıştığınız fikrinizi, alıp sunduklarında? Sizin büyük emekler sarfederek ortaya koyduğunuz işleri, elinizden biri gelip aldığında hep aklınıza Masai Maradaki çakallar gelsin. Bu temel içgüdü, kendi avlanamadığında hazır ava konma içgüdüsü doğadan geliyor. Ormanlar kralı aslanları, nadide ve asil leoparları gözlemledikten sonra, şanslı iseniz bir çita da görebiliyorsunuz. Hızlarına yetişebilmek mümkün olmasa da, bazı taktikleri bildikten sonra rehberler aralarında haberleşerek uzaktan dürbünle de olsa çitaları izlemeniz için sizi bozkırın bambaşka bir bölgesine götürüyor. Ve başlıyor çitaların hikayesini anlatmaya. Bizim karşılaştığımız çita dişi imiş. Erkek ve dişi genelde birlikte gezmez, ancak çiftleşme dönemleri geldiğinde belirli yerlere koku bırakırlarmış. Kokuyu alan erkek çita, o bölgeye gelir ve beklermiş. Çiftleşme, üreme derken, ailelerine bir yavru katılıyor.Çitalarda da tarih kitaplarında karşımıza çıkan taht kavgaları oluyor. O yavru senin soyundan bu yavru onun soyundan derken, kendi neslinden olan ama kendi oğlu olmayanları avlamaya çalışıyorlar. Dertleri, kendi soyunun hakimiyet kurması. Bu yüzden de anne çitalar oğullarını korumak için her zaman ekstra bir dikkatle etrafını gözlüyor. Şimdi gelin de, dizi izlemek yerine belgesel izlemenin keyfini yaşamayın. Ne ararsanız var. Bu güzel yolculuğu Aslan Kral filminden zihnimize işlenmiş bir manzara ile tamamlamak gerek. Hava kararmak üzere, gün boyu belki ufak bir öğle molası ile safari jipinde sallanarak ve belki tüm günü üzerinize doğru gelen iki aslan karşısında çıtınızı çıkarmadan bekleyerek adrenalin dolu geçirdiniz. Şimdi eve, etrafında çitleri olmayan, doğa ortasındaki çadıra dönüş vakti. Ve bu dönüş yolu size bir armağan sunuyor: Masai Marada gün batıyor. Karşınızda müthiş bir gün batımı şöleni. Bugüne kadar dünyanın çok farklı köşelerinde günbatımı izledik. Ama bu gerçekten ama gerçekten bambaşka! Bizim için her seyahat bir yolculuk. Bu yolculuk kimi zaman spirituel olarak bir noktadan diğerine uzanıyor, kimi zaman ise algısal olarak. Masai Maradaki safari deneyimi de bizim doğayı, doğanın kanunlarını ve hayvanlar alemi üzerinden insanları ve davranışlarının altındaki temel motivasyonları daha iyi anlamamızı sağladı. Bir gün yeniden yollar açılır ve bir safari deneyimi yaşamak isterseniz, daha önce Instagramda @keyifliyim sayfamızda paylaştığımız, kısa kısa notlarımızı ve tavsiyelerimizi bu yazıda da paylaşayım:Seyahate çıkmadan önce Afrikanın gideceğiniz bölgesine uygun olarak aşı yaptırmanız gerekiyor. Her bölge için gerekmese de Kenya için şart. Aşı sertifikası aldıktan sonra da tüm yurtdışı seyahatlerinde taşımalısınız. Tabii pandemi sonrası aşı regülasyonları nasıl değişir bunları birlikte gözlemleyeceğiz. Safaride asla plan yapamıyorsunuz. Her şey o kadar anlık ki.. Bir anda bir olay oluyor ve siz o anı ya yakaladınız ya da kaçırdınız. Fotoğraf ve video merakınız varsa, o milisaniyelerdeki görüntüleri yakalamak için uygun ekipmanları ve zoom lenslerinizi yanınıza alın.Yanınıza sinek ilacınızı almayı unutmayın. Kenyada Nairobiden Masai Maraya gideceğiniz pır pır uçak için el bagajınız dahil toplam 15 kilo hakkınız var. Bir de mutlaka kumaş valiz (soft luggage) kullanmalısınız. Doğadaki tüm canlılara karşı saygılı olmalısınız. Safari alanı doğal bir park olduğu için aslında siz onların alanındasınız. Onların dünyasında misafirsiniz. Zaten size gider gitmez, arabadan inmemeniz, yüksek ses çıkarmamanız, asla dışarıya çöp ya da yiyecek atmamanız ve hayvanlara belirli bir mesafeden yaklaşabileceğiniz anlatılıyor. Geceleri biraz soğuk olabiliyor. Bu yüzden valizinize mutlaka bir kalın kıyafet koyun.Safari çok özel bir deneyim! Keyfini sonuna kadar çıkarın! Artık, bizim için belgeseller daha farklı bir anlam taşıyor. Yıllarca kanallarda izlediğimiz o belgesellerdeki görüntüleri elde etmek için günlerce aynı vahşi hayvanları takip etmek gerekiyor. Bir av sahnesi için en az 5 gün boyunca aynı hayvanın peşinde, onu gece gündüz izleyen belgeselcileri buraya gelip kendi gözümüzle görünce daha çok takdir ettik. Hatta hayran olduk! Ve tabii ki her yolculukta olduğu gibi doğanın bize vermek istediği mesajların hepsini valizimize koyarak geri döndük. Şimdi izninizle minik bir ödevle yazımı sonlandırmak isterim. Yazıyı okuduktan sonra etrafınızda bir hafta boyunca görüştünüz, zoom toplantılarına katıldığınız, telefon konuşmaları yaptığınız kişileri gözlemleyin ve onların vahşi doğadaki yansımalarını, kimin kime benzediğini değerlendirin. Bu da bizim aramızda kendi oyunumuz olsun.Kendinize iyi bakın, keyifle kalın!