Yüz yıl yaşayabilir miyiz? Prof. Dr. Osman Müftüoğlu yazdı...

Başlıktaki soru, geçtiğimiz günlerde kliniğimde sohbet ettiğim 50li yaşlarda, sağlığı konusunda son derece iddialı, kendine çok iyi bakan, ayrıca ekonomik imkânları da oldukça yüksek ve iyi eğitimli birinden geldi.Sık gündeme getirilen bir konu olduğu için o meraklı beyefendiye anlattıklarımı sizinle de paylaşmak istedim. Hazırsanız buyurun... NET ve açık olarak bilelim ki yüz yıl yaşayanların sayısı son yıllarda biraz artmakla birlikte zannettiğimiz kadar fazla değil. Ayrıca düşünülenin aksine yüz yıllık ömür hikâyeleri gelişmiş ülkelerden, muazzam metropollerden, imkânları sınırsız zenginlerden değil; ıssız çöllerden, yalnız ve sessiz dağlardan, kabuğuna çekilmiş adalardan ve sıradan insanlardan geliyor. Eğer ailenizde uzun yaşayan insanların sayısı fazlaysa ve bu avantajı sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile birlikte mümkün olduğu kadar da erken yaşlarda siz de hayata geçirebildiyseniz şansınız artıyor. 60lı yaşlara sağlık açısından sorunsuz girenler, 80li yaşlara sağlıklı bir Merhaba çekebilenler, sağlığını dikkatle izleyen, ruh ve beden birliğini korumaya özen gösterenler, biraz şansları da varsa 100üncü yaş doğum günü pastasını üfleme şansını yakalayabiliyor. Peki, nasıl? HEMEN belirteyim: 100üncü yaş gününü kutlamanın en kısa ve etkili yolu yaşlandıkça daha sağlıklı biri olmayı hedeflemektir. Eğer bu konuda yeterince samimiyseniz, bu hedef size ömrünüzün sonuna kadar yetecek güçlü bir bedensel ve ruhsal sağlığı zaten garanti edecektir. İsterseniz gelin, istisnai bir durum ve ne kadar önemli olduğu henüz hâlâ net ve açık olmayan 100üncü yaş meselesini bir kenara bırakalım, daha sağlıklı ve iyi yaşlanmanın özellikle 50li yaşlar sonrasındaki yolculuğuna bir göz atalım. Ve 100üncü yaş pastasına üfleme hayalini bir yana bırakıp 50nci yaş günü pastası üflerken hangi kararları almalıyız, ona bir bakalım. ÇOK sayıda iyi ya da kötü yaşlanma hikâyesi izleyen 40 yıllık bir hekim olarak ben düşüşe geçme zamanının erkeklerde 40lı, kadınlarda 50li yaşlarda başladığını düşünüyorum. 50li yaşlar sonrasında hepimizde çok sayıda net ve açık düşüşe geçiş işaretleri kendini gösteriyor. Ve biz ne yaparsak yapalım zaman hükmünü icra ediyor! Hücrelerimiz, doku, organ ve sistemlerimiz yıpranmaya, iltihaplanmaya, şekerlenmeye ve paslanmaya, neticede de bozuşmaya başlıyor. Detoksifikasyon, metilasyon ve otofaji benzeri döngülerin eski gücünü kaybetmesi, yenilenme ve tamir süreçlerinde yavaşlamaların devreye girmesi, hücrelerimizdeki enerji üretim merkezleri mitokondrilerimizin yorgunluk işaretleri vermesi işte tam da bu yaşlarda başlıyor. Peki, düşüşe geçmeyi ertelemek ya da ötelemek mümkün mü? Evet, mümkün. TAMAMEN olmasa da yaşlanma sürecindeki düşüş işaretlerini bir ölçüde yavaşlatmak ya da geciktirmek mümkün. Kısacası ötelemek mümkün olmasa bile düşüş hızını yavaşlatmak, yıpratıcı süreçlerin etkilerini hafifletmek az da olsa hâlâ bizim elimizde. Bunun için de iltihaplandıran/inflamasyon yaratan, şekerlendiren/glikasyona yol açan, paslandıran/oksidasyonu hızlandıran gaz pedallarından ayaklarımızı yavaş yavaş çekmemiz ilk işimiz olmalı. Bunlar yeterli mi? Hayır! Bu arada yıpranmayı yavaşlatan kalıcı huzur, sürekli egzersiz, kaliteli uyku pedallarına da önceki yaşlardan daha sık ve çok yüklenmemiz, kısacası DEĞİŞMEMİZ gerekiyor. EĞER iyi yaşlanmak ve yaşlılığımızı bir düşkünlük dönemi olmaktan çıkarıp bir zarafet ve olgunluk dönemi haline getirmek istiyorsak 40lı, en geç de 50li yaşlardan sonra hayatımızı değiştirmek, ona bir çeki düzen vermek zorundayız. Bu başkalarının değil bizim yapabileceğimiz bir şey. Unutmayalım ki hayat bizim yaşadıklarımız ve yaptıklarımızdan ibarettir ve onların toplamıdır. Ve yine bilelim ki uzun ömrün gizemi zannedildiğinin aksine hâlâ sırlarla dolu değildir. Bilinenlerin sayısı bilinmeyenlerden çok daha fazla ve basittir. Şu basit dörtlü ve temel değişim, yaşlılık sorunlarımızın çoğunu hafifletecektir. -Sağlık kontrollerimizi zamanında yaptırmak ve gelişen sağlık sorunlarını vaktinde çözmek koşuluyla- sadece BESLENMEMİZE özen göstermemiz, yalnızca UYKUMUZA dikkat etmemiz, elimizden geldiği kadar değil daha da fazlası için EGZERSİZ gayreti içine girmemiz ve tabii ki HUZUR odaklı bir yaşam tarzını şartsız şurtsuz(!) benimsememiz öncelikli değişimler olmalıdır. VE bilmeliyiz ki iyi yaşlanmak sadece BEDEN GÜCÜmüzü harekete geçirmekle mümkün olmuyor. HAYAL KURMAK, OLUMLU DÜŞÜNMEK, MANEVİ YAŞAMIMIZI DA ZENGİNLEŞTİRMEK, kısacası BEYİN GÜCÜMÜZE de odaklanmak zorundayız. Ve unutmayalım ki genetik mirasın olumlu ya da olumsuz etkilerinin yaşlılıktaki yaşam kalitemiz ve ömür süremize tesiri yüzde 25-30u geçmiyor. Belirleyici faktörlerin yüzde 70-75ini YAŞAM TARZI SEÇİMLERİMİZ VE DÜŞÜNCELERİMİZ oluşturuyor. Peki, ya bundan sonrası?Bundan sonrasını merak ediyorsanız eğer -ki bence ediniz- perşembe günü yine bu sayfada buluşalım.