Yaz geldi! Çocuklarda beslenme ve uykusuzluk sorunu kapıda... Dilara Koçak yazdı

Haziran ayı geliyor, sınav mevsimi yaklaşıyor. Okulların kapanmasına ve yaz tatiline geçişe de kısa bir süre kaldı. Bu dönemde sınav sonrası tatil planları yapılıyor, yükselen hava sıcaklıklarıyla birlikte beslenme alışkanlıkları, hatta yaşam tarzı değişiyor. Çocukların beslenme alışkanlıklarının gelişmesinde aile büyüklerinin yeme tutumları, anne ve baba arasındaki iletişim gibi pek çok faktörün rol oynadığını biliyoruz. Okul çağındaki çocuklarımız, evde elde ettikleri kazanımların üzerine yenilerini eklemeye başlıyor. Peki ya çocuklarınızın bu dönemdeki beslenme alışkanlıklarının ömür boyu hastalık riski üzerinde rol oynadığını biliyor musunuz?Preventive Medicine Reports dergisinde geçtiğimiz günlerde yayımlanan çalışmada obezitenin öğrenciler arasında tıpkı bir bulaşıcı hastalık gibi yayıldığının da altı çizilmiş. Araştırmacılar, lise sonrası kötü beslenme alışkanlıklarının, obezite, solunum yolu hastalıkları ve depresyon gibi gelecekteki sağlık sorunlarına katkıda bulunabileceği konusunda uyarıyor. Yüksek şekerli veya yüksek kalorili yiyeceklerden oluşan bir beslenmenin obeziteye yol açabileceğinden ve uzun vadeli bir sorun haline gelebileceğinden bahsediliyor. Konu ile ilgili Royal Society Open Science dergisinde yayımlanan bir çalışma ise, abur cubur tüketiminin sadece bel çevresi ve obezite riskini artırmakla kalmayıp, zihin sağlığını da olumsuz yönde etkilediğini vurguluyor. Araştırmada 105 genç incelenmiş ve sekiz gün boyunca çok fazla şeker, doymuş yağ içeren abur cubur tükettikten sonra zihinsel sağlıkları değerlendirilmiş. Bu bireylerin hipokampüs yani beynin hafıza merkezi incelendiğinde daha fazla risk altında oldukları bulunmuş. Aynı zamanda bu bireylerde beynin bu bölgesinin uykusuzluk, toksinlere ve depresyona daha duyarlı olduğu da görülmüş. Şeker ve doymuş yağlardan zengin beslenmenin yedi gün gibi kısa bir sürede hipokampusun davranışını değiştireceği belirtiliyor. Cell dergisinde yayımlanan bir diğer araştırma ise diyette alınan basit şekerin, bağırsak mikrobiyotasını değiştirdiğini, diyabet riskini artırabileceğini, kilo alımına yol açabileceğini belirtiyor. Yemekten sonra eli doğrudan atıştırmalıklara giden çocuğunuzu bu anlamda yönlendirmeniz önemli. Kuru meyvelerle hazırlayabileceğiniz kurabiye, ev cipsi veya kek sağlıklı bir alternatif olabilir. Ara öğün konusunda tercihiniz paketli gıdalar yerine meyveler ve yağlı tohumlar olmalı. Fındık, badem ve cevizle kuru-taze meyveler en iyi ara öğün seçeneklerinden... Market alışverişinizde en çok sebze ve meyve reyonunda vakit harcayın. Sebze ve meyveyi mevsiminde tercih edin, çocuklarınızı da bu yönde bilgilendirin. Yeterli uykunun güçlü bir bağışıklık için olmazsa olmazların başında geldiğini biliyorsunuz. Uyku düzeni, çocukların ve gençlerin zihinsel ve fiziksel gelişiminde önemli rol oynuyor. Uyku esnasında vücutta stres hormonları azalırken, büyüme hormonu üretiminde artış görülüyor. Uyku düzeni bazı çocuklarda erken yaşlarda oluşurken; bazı çocukların ise uyku ile başı dertte olabiliyor. Bu durum obeziteyi de etkiliyor. European Society of Cardiology dergisinde yayımlanan bir çalışma, 12-16 yaş aralığındaki katılımcılar üzerinde gerçekleştirilmiş. Çalışmanın sonuçları, gece uykusu sekiz saatten az olan ergen bireylerin, yeterli uyku uyuyanlara kıyasla fazla kilolu ve obez olma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu vurguluyor. Gençlere önerim; kaliteli ve yeterli uyuyun, sağlıklı ve zinde kalın. Aynı zamanda güçlü bir hafıza için de uyku çok kıymetli. Çünkü öğrendiğimiz bilgiler uykuda hafızaya yerleşiyor, bu nedenle günde 7-8 saat uyuduğunuzdan emin olun. Yeni öğrenilen bilgilerin hafızaya alınmasında egzersizin de önemini de unutmamak gerek. Yapılan araştırmalar kısa süreli egzersizin bile hafıza üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.