Tırnak yeme sorununa dikkat! Kendimize nasıl engel oluruz?
Tırnak yeme, çocuklarda ve ergenlerde yaygındır. Çocukların %20-33'ünde ve ergenlik çağındaki gençlerin neredeyse yarısında, yani %45'inde görülür. Yetişkinliğe yaklaştıkça sorun çok azalsa da, bazılarında ne yazık ki devam ediyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuba Erdoğan konu hakkında bilgiler verdi.
Tırnak yemenin sebepleri nelerdir? Araştırmalar, bu davranışın aşağıdaki yaygın nedenlerini ortaya çıkarmıştır;
• Sinirlilik: Stres ve kaygı nedeniyle. Bu durumda, sinir sistemi üzerindeki sakinleştirici etkisi nedeniyle tırnak yeme geçici olarak çekicidir.
• Duygular: Duygusal yapımız, neden tırnak yemeye yöneldiğimizin ayrılmaz bir parçasıdır. Ölüm veya boşanma gibi oldukça travmatik yaşam olaylarının neden olduğu acıya ek olarak utangaçlık ve düşük özgüven de etkili olabilir.
• Mükemmeliyetçilik: Yukarıda tartışıldığı gibi, bu özelliğe sahip kişiler, can sıkıntısına ve hayal kırıklığına karşı düşük bir tolerans sergiler ve bu, tırnak yemekle hafifletilir.
• Sıkıntı: hareketsizlik nedeniyle/yapacak daha iyi bir şey bulma isteği nedeniyle
• Taklit: Yetişkin davranışını kopyalayan çocuklar
• Psikosomatik: Bu genellikle agresif ailelerde görülür.
Tırnak yeme psikolojisi
Tırnak yeme ile ilişkili ruh sağlığı koşulları, ciddi duygusal sıkıntı, depresyon ve kaygıyı içerebilir. Çocuklarda tırnak yemeyle bağlantılı yaygın psikiyatrik durumlar, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, karşıt olma-karşı gelme bozukluğu ve ayrılık kaygısı bozukluğudur. Ayrıca majör depresif bozukluk, tik bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluğun formları, enürezis (istemsiz idrara çıkma), mental retardasyon, yaygın gelişimsel bozukluk ve bazen yaygın anksiyete bozukluğu ve panik bozukluğu da eşlik eden diğer bazı bozukluklardır.
Tırnak yeme ile ilgili şu şekilde bir sınıflandırma sistemi vardır;
• Farkında olmadan bunu yapan
• Kaygıyı kontrol etmek için
• Dikkat çekmek amacıyla
• Saldırganlığı kontrol etmek için kendine zarar veren
• Obsesif kompulsif bozukluk spektrumunun bir parçası olarak
Tırnak yemenin mükemmeliyetçi bir kişilik tipine sahip olmakla da bağlantılı olabileceği düşünülmektedir. Mükemmeliyetçilik, düşük bir can sıkıntısı eşiği ve hayal kırıklığına karşı çok daha düşük bir toleransla ilişkilidir.
Tedavisi Nasıl Olur?
Davranış terapisi: Terapi, genellikle tırnak yemenin eşlik ettiği utanç ve olumsuz duyguların salıverilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, hissettiğiniz tetikleyiciler ve dürtüler hakkında farkındalığı artırmanıza yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, alışkanlığı tersine çevirme eğitimi veya hipnoterapi etkilidir.
Kişisel bakım ve rahatlama: Kişisel bakım — düzenli yemekler, daha fazla hareket, bol uyku — daha sakin, kendinden emin ve dirençli hissetmenize yardımcı olarak size iyileşme gücü verir. Tırnak yeme güçlü bir dürtüyü tatmin eder, bu nedenle zihni sakinleştirmek ve dürtünün yarattığı gerilimi azaltmak için meditasyon, günlük tutma ve yoga önerilir.
Sosyal destek: Tırnaklarınızı yeme dürtüsü hissettiğinizde bir destek arkadaşınızla konuşabilirsiniz, stresli anı atlatmanıza yardımcı olabilir.
Herhangi bir psikiyatrik bozukluğun tedavisi: Kronik tırnak yeme sorunu olan kişiler, ilgili bir durumu ele almak için ilaçlara veya davranış terapisine ihtiyaç duyabilir.