Sosyal fobi nedir?

Sosyal anksiyete bozukluğu olarak da adlandırılan sosyal fobi toplumda %2-13 oranında görülmektedir. Bu da diğer ruhsal hastalıklarla karşılaştırıldığında, oldukça sık olduğunu göstermektedir. Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuba Erdoğan konu hakkında bilgiler verdi.Toplum içinde konuşma, yemek yeme veya başkalarının önünde bir konuşma yapma gibi durumlar, bu bozukluğu yaşayan kişiler için belirgin bir kaygı ya da korku oluşturur. Kişi, küçük düşeceği, utanç duyacağı bir biçimde davranmaktan korkar ve başkalarınca dışlanacağı, rezil olacağı düşünesine sahiptir. Bu sebeple, bu tarz durumlardan kaçınır ya da yoğun bir sıkıntı yaşar. Bu durum uzun süreli olarak yaşanır. Genellikle ergenlik gibi, yaşamın erken dönemlerinde başlangıç gösterir. Çocukluk döneminde çekingen bir yapısı olan kişilerin, sosyal fobi olma ihtimali daha yüksektir. Sosyal fobi yaşayan kişilerde, korkulan durumla karşılaşıldığında, bedensel belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar; yüz kızarması, terleme, ağız kuruluğu, çarpıntı, nefes darlığı, mide barsak sisteminde rahatsızlık, kas gerginliği, titreme gibi belirtilerdir. Bu belirtilerin ortaya çıkması ise, kaygının daha da artmasına neden olarak, kısır bir döngüye sebep olur. Bu sırada aklından geçen düşünceler çoğu zaman kaygılı olduğumu belli etmemeliyim, rahat davranmalıyım, herkesin beğenisini kazanmalıyım, sesim titrememeli yüzüm kızarmamalı şeklindedir. Bu düşünceler sonrasında oluşan kaçınma belirtileri ise, korkulan ortama girmeme, korkulan ortamı terk etme, göz temasından kaçınma şeklinde olabilir. Nedenleri ise genetik yatkınlık, çevresel faktörler, serotonin azlığı gibi çok faktörlüdür. Çocukluk dönemindeki yaşantılar etkili olabilmektedir. Örneğin okul hayatında çocuğun hatalı bir cevabı veya basit bir sakarlığı diğer arkadaşları veya öğreticilerinin gülmesi sonucunda, çocukta kendisi ile dalga geçildiği şeklinde algılanabilir. Bu da sosyal anksiyete için yatkınlık oluşturabilmektedir. Çocuk yetiştirme biçimi de hastalığın oluşmasında önemli bir etmendir. Genellikle aşırı koruyucu, ya da reddedici, duygusal sıcaklıktan yoksun, katı veya aşırı cezalandırıcı ebeveyn tutumu bu etmenler arasında sayılır. Bu durumun bir kişilik yapısı veya tedavisi olmayan bir durum olmadığını bilmek gerekir. Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavisinde ilaç tedavileri ve çeşitli psikoterapi yöntemleri kullanılmakta ve sonuçlar yüz güldürücü olabilmektedir. Pek çok ruhsal hastalık gibi burada da öncelikle bu hastalığın kişi tarafından kabul edilmesi ve yardım arayışında geç kalınmaması önemlidir.