Sırtınızdaki ağrının gizli sebebi hangi hastalığa işaret?

Sessizce ilerliyor, önce kendini belli etmezken sonraları şiddetli ağrılarla baş etmek zorunda bırakıyor. Vücudun devamlılığı için gerekli olan safra kesesinde çeşitli sebeplere bağlı olarak gelişen taşlar, yaşam kalitesini ciddi oranda düşürüyor. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Akın Ünal, safra kesesi taşı ile ilgili önemli bilgiler veriyor.

Haberin Devamı

Karaciğerde sentez edilen ve karaciğer içi safra kanalları ile onikiparmak bağırsağına aktarılan bir vücut sıvısı olan safra; günlük yaklaşık 1 litre sentez edilir. Karaciğerde üretilen safranın küçük bir kısmı, safra kesesinde depolanır. Karaciğerin ürettiği safra sıvısının depolandığı safra kesesi sindirim sırasında kasılarak içindeki safrayı bağırsağa boşaltan organdır.

Safra kesesinin içinde depolanan safranın sıvı kısmı emilir ve daha kıvamlı hale getirilir. Özellikle yağlı bir yemek sonrasında safra kesesi uyarılır, kese kasılır ve içindeki safrayı onikiparmak bağırsağına boşaltır.

Aktarılan bu safra, fosfolipitler, kolesterol, safra tuzları bilirubin gibi organik ve elektrolitler gibi organik olmayan maddeler içerir. Safra besinler ile alınan suda çözünmeyen özellikteki lipidlerin ve kolesterolün çözülmesini ve emilmesini sağlar.

Safranın kimyasal dengesinin bozulmasıyla taş oluşur
Karaciğer tarafından üretilen safranın bir kısmı, safra kesesinde depolanıp, yoğunlaştırılarak ortak kanal ile on iki parmak bağırsağa iletilir. Yağlı gıdaların sindirilebilmesi için burada besinler ile karışır. Bu durum sonucunda safranın kimyasal yapısındaki dengesizlikler sonucu safra taşları oluşabilir.

Safra kesesinde taş oluşmasının arkasında birçok farklı neden bulunuyor. Genel olarak; bazı kan hastalıkları, safra yoğunluğunun artması, bazı maddelerin kandaki oranının artması, safra yolu tıkanıklıkları taş oluşumuna yol açar.

Safra kesesi taşı oluşturan risk faktörleri nelerdir?
İlerleyen yaş, hamile olmak, çok fazla doğum yapmak, etnik yapı, aile hikayesinde safra kesesi taşı problemi olmak, aşırı kilolu olmak, hareketsiz yaşam, bir anda çok kilo vermek veya almak, safra yapısındaki kolesterol miktarının artması, şeker hastaları, östrojen içeren ilaç kullanmak, kolesterol düşürücü ilaç kullanmak, uzun süre aç kalmak.

Sessiz hastalık olarak biliniyor
Safra kesesi genel olarak belirli bir şikayete yol açmadığı için çoğunlukla tesadüfen saptanan bir hastalıktır. Özellikle yağlı yemek yedikten yaklaşık yarım saat sonra bir anda ortaya çıkan şiddetli ağrılarla kendini belli eden safra kesesi taşları hastaların doktora gitmesine sebep olur.

Yaşanan ağrılar ise oluşan taşın safra kesesinin boşalmasına engel olmasıyla ortaya çıkar. Visseral ağrı olarak tanımlanan bu ağrı, göbekle göğüs kafesi arasındaki bölümde hissedilir. Genellikle omza ve sırta vurur. Çoğu zaman hastalar midelerinin ağrıdıklarını düşünürler. Ancak gerçek, yapılan muayene ve tetkiklerle ortaya çıkar.

Safra kesesinde taşı belirtileri nelerdir?
Şiddetli ağrı, batma, ateş, bulantı, kusma, gaz sancısı, şişkinlik, hazımsızlıkla da kendini belli ediyor.

Safra kesesi taşı tedavisi nasıl olur?
Şikayetlere yol açmayan safra kesesi taşı sadece takip edilebilir. Safra kesesi taşının ilaç tedavisi çok nadir kullanılmaktadır. Safra kesesi taşının tedavisinde en kesin çözüm ise cerrahi yöntemdir. Ameliyata engel durumu olmayan safra kesesi taşı bulunan hastaların büyük bir bölümü ameliyatla tedavi edilmektedir. Ameliyat 2 farklı şekilde uygulanmaktadır.

Eskiden açık yapılan safra kesesi ameliyatları, günümüzde %95'in üzerinde bir oranda laparoskopik, yani kapalı yöntem ile yapılmaktadır. Bu ameliyatta karına açılan 3-4 adet 1 cm'lik delikten yerleştirilen aletler ile safra kesesi alınır.

Ameliyat süresi genellikle 1 saatten kısadır. Ameliyat sonrası erken dönemde hasta ayağa kalkabilmekte, yürüyebilmekte ve yemek yiyebilmektedir. Ameliyat için ortalama 1 gün hastanede yatış yeterlidir. Genellikle hastalar ameliyatın ertesi veya sonraki gününde taburcu edilir.