Sinsi tehlike böbrek kanseri! Belirtileri neler?

Böbrek kanserleri, tüm dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı artan ve erişkin kanser vakalarının yaklaşık yüzde 3lük kısmını oluşturan tümörlerdir. Erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha sık izlenmekte ve genellikle 40 - 70 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır. Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Berkan Reşorlu, böbrek kanseri hakkında merak edilenleri ve tedavisini sizler için anlattı.Tüm dünyada toplam 400 bin civarında böbrek kanseri hastası bulunmaktadır ve bu sayının 2040 yılında 650 bini geçmesi beklenmektedir. Ülkemizde ise 5 bin civarında olan böbrek kanseri vaka sayısının 2040 yılında 7800 olacağı tahmin edilmektedir. Böbrek kanseri gelişimi ile ilişkili bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Bunlar; hastalığa yakalanma riskini ikiye katlayan sigara kullanımı, şişmanlık, yüksek tansiyon, toksik kimyasal ajanlara maruziyet ve genetik nedenlerdir.Sigara dumanının içerisinde bulunan kanserojen toksik maddeler akciğerlerden kana karıştıktan sonra vücutta filtreleme görevi yapan böbreklerden süzülmektedir. Bu toksik maddeler böbrek hücrelerine zarar vermekte ve böbrek kanseri gelişme riskini artırmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği olanlar, diyalize giren hastalar ve böbrek nakli olmuş kişiler böbrek tümörü gelişimi açısından artmış risk taşımaktadır. Ayrıca ailede böbrek kanserli bir akrabanın olması böbrek kanserine yakalanma riskini artırmaktadır. Von Hippel-Lindau ve tüberoskleroz gibi gen mutasyonları olan hastalıklarda böbrek kanseri gelişme riskinin yüksek olduğu bilinmektedir. Böbrek kanseri hastalarının büyük çoğunluğunda hastalık ilerleyen dönemlere kadar belirti vermeden sinsi bir şekilde ilerlemektedir. Ancak son evrelere ulaşıp diğer organlara sıçradığında öksürük, kemik ağrısı, sarılık, kilo kaybı gibi şikayetlere neden olmaktadır. Erken evrede tanı konulan hastaların büyük kısmı başka bir nedenle yapılan radyolojik görüntüleme yöntemleri sırasında tesadüfen saptanmaktadır.Böbrek kanserinin klasik belirtileri olan idrardan kan gelmesi, yan ağrısı ve ele gelen kitle hastaların ancak yüzde 10-15lik küçük bir kısmında izlenmektedir. Erken tanı ile yüzde 90ın üzerinde sağ kalım oranları sağlanması nedeniyle, özellikle aile öyküsü olan ve risk faktörü taşıyan kişilerin rutin ürolojik kontrollerini aksatmaması oldukça önemlidir. Hastanın hikayesi (anamnez) ve fizik muayenesi tanıya ulaşma yolunda ilk adımdır. Muayenede özellikle böbreklerin yerleştiği karın yan bölgelerinde sertlik ya da ele gelen kitle olup olmadığı araştırılır. Hastanın yakınmaları, öyküsü ve doktorun ilk değerlendirme bulguları daha sonra yapılacak araştırmaları belirlemek için oldukça önemlidir.Laboratuvar testleri olarak kan biyokimyası ve idrar analizi bakılarak; idrarda kanama olup olmadığı ve böbreklerin fonksiyonu hakkında bilgi edinilmektedir. Böbrek kanseri genellikle görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilmektedir. Bu amaçla Ultrason (US), Tomografi (BT), MR inceleme ve PET gibi radyolojik incelemelerden faydalanılmaktadır. Böbrek tümörlerinin tedavisinde temel yöntem cerrahidir. Tümörün boyutu ve yerleşimine göre tümörlü böbreğin tamamen çıkarılması (radikal nefrektomi) ya da sadece tümörlü kısmın çıkarılması (parsiyel nefrektomi) ameliyatları uygulanmaktadır. Günümüzde bu ameliyatlar uygun vakalarda laparoskopik veya robotik cerrahi ile de gerçekleştirilebilmektedir.Küçük tümörü olan uygun hastalar için ablatif tedaviler (mikrodalga termal ablasyon, radyofrekans ablasyon, kriyoterapi) dediğimiz böbreğin korunarak sadece tümörlü kısmın yakıldığı işlemler uygulanabilmektedir. Bu sayede böbreğe zarar vermeden tümörlü kısım yok edilebilmektedir. Yine küçük tümörü olan hastalarda, yapılacak cerrahi müdahale riski tedavinin getireceği onkolojik yararlardan ağır bastığında aktif izlem ile yakın takip yapılabilmektedir. Eğer hastalık diğer organlara sıçramış ise ameliyatın yanı sıra son yıllarda kullanıma giren ve oldukça iyi yanıtlar alınan hedefe yönelik tedaviler ve bağışıklık sistemini uyaran ilaçların (immünoterapi) kullanılması tavsiye edilmektedir. Kemoterapiye dirençli bu tümörlerde son yıllarda immünoterapi ve hedefe yönelik ajanların bir arada kullanımı ile oldukça başarılı sonuçların alındığı görülmüştür.