Sağlığınıza sağlık katacak 7 beslenme kuralı!

Vücudu hastalıklardan korumanın en önemli yollarından biri hiç şüphesiz sağlıklı beslenme. Doğru ve dengeli beslenerek hem kilonuzu koruyabilir hem de hastalıklara karşı bağışıklığınızı güçlendirebilirsiniz. Peki hangi besinler neye iyi geliyor? Diyetisyen Selahattin Dönmez sağlıklı beslenme ile ilgili önerilerinde bulundu. (Sabah)Her ne kadar beslenme kişiye özel olsa da bazı önemli durumlarda hepimizin ortak uygulayabileceği çok etkili beslenme bilgileri karşımıza çıkıyor. Sağlığınıza sağlık katacak yepyeni bilgileri derledik. Daha iyi yaşamak için, çok daha iyi bilimin bize sunduğu yeni bilgilerle dolu üst düzey beslenme önerilerine ihtiyacımızın olduğu kesin. Her ne kadar beslenme kişiye özel olsa da bazı önemli durumlara özel ortak uygulanabilecek çok etkili beslenme bilgileri de gün geçtikçe karşımıza çıkmıyor değil. Mesela hem şişmanlık sorununuz var ve hem de kolesterolünüz yüksekse omega 3 kullanmak kolesterolün düşürülmesinde süper itici destek sağlıyor. Normalde birçok obez kişide kilo verme ile doku yağları kana geçmekte ve zayıflama süresince birçok kişide bu yağlar kolesterol düzeylerini kanda arttırarak zayıflamayla kanda yüksek kolesterol görülmesine neden olur. Bunu önlemenin en iyi yolu zayıflarken bu kişilerin omega 3 kullanarak daha zinde zayıflamalarını sağlayarak mükemmel bir kalp sağlığına da kavuşmalarına yardımcı olmaktır. İşte bu hafta bu değerli bilgi gibi 7 tane daha çok da iyi beslenme önerileri ile sağlığınıza sağlık katacak yepyeni bilgileri sizlerle paylaşıyorum. Kolesterolü yüksek olan obez kişileri zayıflatırken düşük kalorili dengeli zayıflama diyetlerine eklenen omega 3 desteği kan kolesterolünün ve karaciğer enzimlerinin düşürülmesinde çok iyi sonuç alınmasına neden olur. Obezitenin neden olduğu sağlık sorunlarından biri olan koroner kalp hastalıklarına bağlı dünyada ve ülkemizde ölümler her geçen gün artar. Bu sebeple obez kişinin mutlaka zayıflaması, kalp hastalığına yatkın ya da kalp hastalığı gelişmiş obez kişilerin ise kan değerlerinin de mükemmele yakın bir şekilde düzelmesi için hem doğru zayıflama planı hem de omega 3 desteği alması gerekir. Kadınlar 1200 kalori, erkekler 1500 kalori içeren bir zayıflama diyeti uyguladıklarında ve uyguladıkları sağlıklı ve doğal besinlerden oluşan beslenme programlarına ek olarak günde 1000 mg. omega 3 içeren balık yağı tükettiklerinde kan kolesterol düzeyleri ve eğer karaciğer yağlanması varsa karaciğer yağlanmasının da düzelebileceği bildirir. Kolajen takviye kullanımı üzerine yapılan çoğu araştırmaların eklem ve cilt sağlığı üzerine olduğunu görüyoruz. Çok az sayıda insanlar üzerinde yapılmış klinik çalışmalarda kolajenin takviye olarak kullanımının cildin elastikiyetini iyileştirdiğini bulmuştur. Ve bazı çalışmalar ise eklem hareketliliğini iyileştirebileceği ve osteoartiritte eklem ağrılarını azaltabileceği bulunmuştur. Takviyeler konusunda bilim daha bağımsız sonuçlarını açıkçası yayınlayamamıştır. Fakat mevcut veriler kolajenin özellikle sıvı peptid kolajen desteğinin eklem ve ciltte yararı olduğu gibi henüz bir yan etkisinin olmadığı da bir gerçektir. Probiyotiklerin doğru miktarda ve uygun sürede kullanıldığında sağlığa yararlı olduğunun açıklanmasıyla birlikte probiyotik kullanımında artış yaşandı. Artık herkes ya zayıflamak ya kabızlıktan kurtulmak veya otoimmün hastalıkları tedavi etmek için çeşit çeşit probiyotik kullanıyor. Doktorun söylediği probiyotiği kullandım hiç yararını görmedim, reklamını gördüğüm probiyotiği aldım önce iyiydi sonra vücudum alıştı etkisi olmadı ya da inanılmaz iyi geldi, çok mutluyum gibi farklı durumları yaşayan hastaların da olduğunu biliyorum. Yepyeni bir çalışma gelişigüzel probiyotik kullanmanın, probiyotik değiştirmenin, 1 hafta gibi kısa süre kullanıp bırakmanın sağlığa zararlı olduğunu açıkladı. Covid 19 pandemisiyle birlikte virüslere karşı birçok kür önerilmiş olsa da açıkçası propolis dışında direk etkin bir besin tanımlanamamıştı. Fakat yepyeni bir araştırma Ekinezya çayının hem viral enfeksiyonlara hem de özellikle soğuk algınlığının tedavisinde daha doğrusu soğuk algınlığının kısa sürede iyileşmesinde destek olan bir bitki çayıydı. Birçok çeşitte bitkisel kimyasal içeren bu bitki; glikoproteinler, alkamidler, polisakkaritler ve flavonoidler sayesinde teröpatik etkiye sahip. Bu yeni yayınlanan çok değerli yeni bilimsel çalışmada ekinezya bitkisini çay şeklinde günde 2 defa tüketmenin influenza dediğimiz tüm gribe neden olan virüslerin yok edilmesinde etkili olduğunu gösterir. Ekinezya çayını rulo tarçın, kuru karanfil ve tane karabiber toplarıyla demlemek soğuk algınlığında virüslerin boğaz ve üst solunum yollarına tutunmasını da azaltabilir. Kafeinden zengin kahve uyanık olmayı konsantrasyonu arttırmayı sağlıyor. Ancak yeni veriler kahvenin yağ yakımını artırması, metabolizmayı düzenlemesi, performansı üst seviyeye çıkartması gibi yararlarına ek olarak karaciğer yağlanmasını engelleyebildiği karaciğerin çalışma kapasitesini düzenleyebildiğini de gösterdi. 2021 yılında yayınlanan BMC Public Health dergisinde İngiliz araştırmacılar 10 yıl boyunca izledikleri 496 bin kişide özellikle filtre edilmiş 3 veya 4 fincan kadar tüketilen kahvenin yağlı karaciğer gelişme riskini yüzde 20 kadar azaltabildiğini göstermiştir. Kahve içenlerin kronik karaciğer hastalığı riskini % 25 azaltırken karaciğer hastalığına bağlı ölüm riskinden ise yüzde 49 kadar azaltabildiği bildirildi. Kahve içerdiği klorojenik asit adlı bir polifenol sayesinde aynen enginar gibi karaciğeri yenileyici etkiye sahip olduğu da açıklandı. Kahvelerinizi filtre edilmiş, kaynamış ve şekersiz içmek kaydıyla günde 3 veya 4 fincana kadar hakkınızın olduğunu hatırlatmak isterim. İnsülin pankreastan salgılanan bir hormon olup temel görevlerinden biri de kanda fazlalaşan şekerin normal seviyelere gelmesini sağlamaktadır. Fakat insülin hormonu sadece kan şekerini değil ayrıca amino asitlerin kaslara girişinde yağ metabolizmasını da etkileyerek metabolizmanın düzenlenmesinde etkili olmaktadır. İnsülin eğer vücutta kullanılmazsa buna insülin direnci denilmektedir. Son araştırmalar D vitamini, krom, alfa lipoik asit, magnezyum, koenzim Q 10 ve N asetil sisteinden zengin besinlerin insülin duyarlılığını arttıran yani insülin hormonunun vücutta etkin bir şekilde kullanılmasını sağlayan besin öğeleri olduğu açıklanmıştır. Kromdan zengin kırmızı et, marul, elma, tam tahıllar; alfa lipoik asitten zengin ıspanak, brokoli, lahana; magnezyumdan zengin kabak çekirdeği, badem, kuru fasulye; koenzim Q 10'dan zengin antep fıstığı, somon, susam ve n asetil sisteinden zengin yoğurt, tavuk ve hindi eti, yumurta gibi besinlerin insülin direncini kırmada mucize etkileri olduğunu söyleyebilirim. Kahvaltıda sıklıkla tercih edilen yulaf aslında yoğurda eklenerek ara öğünde çorbalara eklenerek ana öğünde de tüketilebilecek çok değerli bir tahıl. Yulaf ekmeği olarak hazırlanabilen bu minik besleyici değeri yüksek tam tahıl tanesi; uzun süre tok tutması sebebiyle zayıflama diyetlerinin de en sık tercih edilen besini diyebilirim. Yulaf; liften zengin ancak fosfor, B1 vitamini, magnezyum ve çinkoyu da çok fazla içeren bir karbonhidrat kaynağı. Beta glukan içeren yulaf; mideden yiyeceklerin daha yavaş bağırsaklara geçmesini sağlamakta böylece doygunluğu artırır ve iştah kabarmasını baskılar. Yulaf düzenli yendiğinde özellikle kötü huylu kolesterolün çok hızlı okside olmasına yardımcı olur ve kalbe giden damarlarda birikmesini engeller. Diğer tahıllar olan çavdar ve buğdayla karşılaştırıldığında kötü huylu kolesterölü en fazla düşüren tahılın yulaf olduğu, özellikle erkeklerde yulaf yemenin yüzde 25 oranında kalp krizi geçirme riskini azaltabildiği ve kan şekerinde çavdar kadar düzenleyici etkili olduğu belirlendi. Bu yararlı etkileri için günde 2 yemek kaşığı yani 30 gram kadar yemek yeterli.