Maymun çiçeği nedir, belirtileri nelerdir? Maymun çiçeği hastalığı nasıl bulaşır?
Maymun çiçeği virüsü belirtileri son günlerde hastalığın birçok ülkede görülmesinin ardından merak konusu oldu. Peki, dünyada kısa süreli paniğe neden olan maymun çiçeği virüsü nedir? Maymun çiçeği hastalığı nasıl bulaşır?
Dünya koronavirüsle mücadele ederken yeni bir salgın olasılığı iddiası sağlık örgütlerini harekete geçirdi. Peki, tam olarak maymun çiçeği virüsü nedir, hangi semptomları gösteriyor? İşte detaylar…
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Monkeypox, klinik olarak daha az şiddetli olmasına rağmen, geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzer semptomları olan viral bir zoonozdur (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs). 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonunun ilanı ve sonrasında çiçek aşısının uygulamasının durdurulması ile maymun çiçeği nadir de olsa özellikle Orta ve Batı Afrika’da görülen bir hastalık haline gelmiştir. Monkeypox, Orta ve Batı Afrika'da, genellikle tropikal yağmur ormanlarına yakın kırsal alanlarda görülmekte iken son yıllarda kentsel alanlardan da vaka bildirimleri olmaya başlamıştır. Virüsün yayılımında rolü olan hayvan konakları, kemirgenler ve primatlardır.
Maymun çiçeği, ilk olarak 1958 yılında Danimarka Kopenhag’da laboratuvar hayvanlarında yapılan bir çalışmada maymunlarda gösterilmiştir. Bu nedenle ismi maymun çiçeği (monkeypox) olarak tanımlanmıştır. Ancak doğal rezervuarı maymunlar değildir. İnsanlarda ilk olarak 1970 yılında, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (eski adı Zaire) 1968 yılında çiçek hastalığının eradike edildiği bir bölgede 9 yaşındaki bir erkek çocukta tanımlanmıştır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?
Monkeypox klinik olarak, ateş, halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, kızarıklık semptomları ve şişmiş lenf nodları ile kendini gösterir ve bir dizi tıbbi komplikasyona neden olabilir. Monkeypox, genellikle 2-4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ağır vakalar ortaya çıkabilmektedir.
Maymun çiçeği hastalığının klinik görünümü (döküntüler), 1980 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından dünya çapında eradike edildiği ilan edilen çiçek hastalığına benzer. Maymun çiçeği, çiçek hastalığından daha az bulaşıcıdır ve daha az ciddi hastalığa neden olur. Çiçek hastalığına karşı kullanılan aşılar, maymun çiçeği hastalığına karşı da koruma sağlamaktadır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Afrika koşullarında maymun çiçeği virüsünün hayvanlardan insana bulaşması, enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları veya deri veya mukoza lezyonları ile doğrudan temasla veya ısırıkla meydana gelebilir. Afrika'da, ip sincapları, ağaç sincapları, gambiya keseli sıçanları, fındık fareleri, farklı maymun türleri ve diğerleri dahil olmak üzere birçok hayvanda maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun kanıtı bulunmuştur. Maymunlar ve insanlar tesadüfi konaklardır. Maymun çiçeğinin doğal rezervuarı henüz tanımlanmamıştır ancak kemirgenler büyük olasılıkla rol oynamaktadır. Çiğ ve az pişmiş enfekte hayvanların etleri ve enfekte hayvanların diğer hayvansal ürünlerini yemek olası bir risk faktörüdür. Enfekte hayvan tarafından ısırılma, cilt bütünlüğünün bozulacağı şekilde yaralanma bulaşma açısından risk içerir. Enfeksiyonun görece olarak daha yoğun olduğu Batı ve Orta Afrika’da ormanlık alanlarda veya yakınında yaşayan insanlar, enfekte hayvanlara dolaylı olarak da maruz kalabilir.
İnsandan insana bulaşma, enfekte kişinin sekresyonları ile uzun süreli yakın temas, cilt lezyonları ile doğrudan bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozalarla (göz, burun, ağız mukozaları gibi) temas veya yakın zamanda cilt lezyonlarından kontamine olmuş nesnelerle (yatak çarşafı, havlu vb.) yakın temastan kaynaklanabilir. Bu şekildeki temas genel olarak aynı evi paylaşan kişilerde, kapalı ortamlarda çok uzun süreli yakın mesafede bulunanlarda ve enfekte kişiyle temas eden sağlık çalışanlarında risk oluşturur. Bulaşma, enfekte anneden bebeğe plasenta yoluyla geçiş şeklinde de olabilir. Bu durumda doğumda ve doğumdan hemen sonra yenidoğanda doğuştan maymun çiçeği hastalığı bulgularına yol açabilir. Annede aktif enfeksiyon varlığında yenidoğan bebeğe yakın temas ile de geçiş olabilir.
Enfekte kişilerden cinsel yolla bulaş bir diğer risk faktörü olabilir. Bununla birlikte cinsel ilişki sırasındaki yakın temas bulaşmanın nedeni de olabileceğinden cinsel yolla bulaşma bugün için netleşmemiştir. Tüm bu bulaşma yollarıyla risk bulunmakla birlikte bulaşma çok kolay gerçekleşmemektedir. Bugüne kadar bildirilmiş en uzun bulaşma zinciri altı-dokuz kişidir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
MELİSA DÖNGEL'İN ZAYIFLAMA SIRRI! Metabolizmayı hızlandırıyor, yağları cayır cayır yakıyor: '1 YEMEK KAŞIĞI YETİYOR!'
Grip Ve Nezle Kabusunuz Olmazsın! İbn-i Sina Asırlar Önce Önerdi! 'Bağışıklığı Güçlendiriyor, Öksürüğü Bıçak Gibi Kesiyor!'
Kış aylarında açık havada spor yaparken dikkat
Tok tutuyor, kalbi koruyor, kemikleri güçlendiriyor! İşte balkabağının bilinmeyen faydaları
Yapay zekada cinsel istismar tehlikesi; ebeveynler dikkatli olmalı