Kanser aşısı nedir, ne amaçla kullanılır?

Son zamanlarda sık sık gündeme gelen kanser aşısı herkes tarafından merak edilen bir konu. Peki kanser aşısı nedir, ne amaçla kullanılır? İç Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Sedat Özdemir kanser aşısıyla ilgili bilgilerini aktardı.

Haberin Devamı

Son yıllarda hem çevresel faktörlerdeki hızlı değişim hem de tanı yöntemlerindeki teknolojik ilerlemeler sonucunda teşhisin kolaylaşması, kanser hastalığı vakalarının ve buna bağlı ölümlerin artmasının nedeni olarak düşünülmektedir.

Kanser tedavisi

Günümüzde kanser hastalığının tedavisinde cerrahi yöntemler yanında radyoterapi, kemoterapi ve diğer tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Buna rağmen özellikle ileri evre kanser hastalığının tedavisinde başarı sağlandığı iddia edilemez. Bu durum kanser hastalığının araştırılması, hem erken tanı yöntemlerinin saptanması, hem daha etkili ve önleyici tedavi yöntemlerinin bulunması zarureti oluşturmaktadır. Kansere bağlı ölümlerin artması nedeniyle bilinen yöntemlere ilave ya da alternatif olarak kanser aşılarından da bahsedilmektedir ve öyle görülüyor ki önümüzdeki yıllarda tedavide daha iddialı hale gelecektir.

Kanser nasıl ortaya çıkar?

Kanser hastalığı gelişimini anlatırken normal hücre bölünme ve çoğalma sürecini kısaca anlatma kolaylık sağlayacaktır. Bilindiği üzere; hücrelerin bölünmesi fizyolojik yenilenme, geçirilen travma ya da hastalıktan sonra hasarlanan dokunun onarımı için gereklidir. Yenilenme kaynağını kök hücreleri teşkil etmektedir. Eskiden kök hücrelerinin sadece doğmadan önce, doku ve organların gelişme döneminde oldukları sanılırdı. Şimdi ise bu hücreler yetişkin organizmalarda da tespit edildi.

Haberin Devamı

Kemik iliği dışında da görülen bu hücreler özellikle sınırsız bölünme yeteneğine sahiptir. Bu durum doku kayıplarını ya da kusurlarını kompanze eden hücre popülasyonunun yenilenmesi için gerekli rezervi oluştururlar. Kök hücreler, uyku halinde, atıl yaşamlarını destekleyen hücresel bir ortamda bulunmaktadır ve birkaç aşamadan sonra olgun hücreye dönüşürler. Bu aşamaların hepsinde kanserleşme mutasyonu olabilir. Kansere dönüşen hücre sağlıklı hücreden farklı olarak kontrolsüz çoğalma stimülasyonuna geçmektedir. Yani kanserleşen hücre kontrolsüz ve sınırsız çoğalmaktadır.

Hücrelerin kanserleşmesine karşı organizmanın koruma sistemleri mevcuttur. Kanser gelişen kişilerde immun sistem dediğimiz bu koruma sistemlerinde de sorun mevcuttur.

Kanserle mücadelede koruma sisteminin uyarılması da kullanılan bir tedavi yöntemidir. Yapılan çalışmalarda bazı kişilerin onkolojik hastalıklara dirençli olduğu, bazı kişilerin duyarlı olduğu görülmüştür. Kansere dirençli kişilerin saptanması anti tümör bağışıklığı üzerine çalışma nedenidir. Çalışmaların sonucunda ise kanser aşıları geliştirilmiştir.

Haberin Devamı

Kanser aşısı, kanser hastalığının önlenmesinde kullanılabildiği gibi, oluşmuş olan kanserin tedavisinde de kullanılmaktadır. Daha açık ifadeyle çok çeşitli kanser aşılarından bahsedebiliriz.

Kanser dokusunun cerrahi yöntemle alınarak o dokuya özgü aşı uygulaması yapılabildiği gibi, dokunun alınamadığı durumlarda hayvanlardaki tümör dokularıyla elde edilmiş aşı uygulamaları da mevcuttur. Ya da kanserin vücutta mutasyonuna ya da büyümesine etki edecek kanser aşıları da kullanılmaktadır. İleriki yıllarda yöntemlerin geliştirilmesi ve kazanılan tecrübeler ile kanser aşısının tedavide etkin bir şekilde kullanılacağı öngörülmektedir.