Göz tembelliği ihmale gelmez

Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mitat Altuğ anlatıyor.

Haberin Devamı

Tıp dilinde biz bu sorunu ambliyopi olarak adlandırıyoruz. Erken çocukluk döneminde bir veya iki gözde beklenen sağlıklı görme gelişiminin olmamasıdır. Görmenin gelişimi için en kritik dönem ilk 6 aydır, bu gelişme 8-10 yaşına kadar devam eder. Bu dönemlerde görme gelişimine engel olan herhangi bir durum göz tembelliği ile sonuçlanır. Görülme sıklığı yüzde 2-4’tür.

SEBEPLERİ NELERDİR?

Şaşılık (göz kayması),
Gözde kırma kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat gibi),
İki gözün kırma kusurları arasındaki farklılık,
Katarakt,
Göz kapak düşüklüğü gibi sebeplerle ortaya çıkabilir.

Göz tembelliğinin çocuk ya da ebeveynleri tarafından fark edilmesi kolay değil. Çocuklar bir gözünün diğerine göre daha az gördüğünü fark edemeyebilirler. Aileler de çocukların gözünde şaşılık ya da bariz başka bir anormallik olmazsa durumu anlayamazlar. Bu sebeple çocukluk çağındaki rutin göz muayeneleri son derece önemli.

TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Göz tembelliğinin önlenmesi, her iki gözümüzü kullanarak yapılan binoküler görmenin kazanılması ve derinliğinin artırılması için ilk 2 yaş kritik önem taşır. Bu dönemde tedavideki gecikmeler ileride kalıcı görme kayıplarına sebep olur.

Haberin Devamı

TEDAVİYE RAĞMEN TEKRARLAYABİLİR Mİ?

Tedavi sonucunda iki gözde tam görme sağlansa bile tedavi kesildikten sonra göz tembelliği tekrarlayabilir. Bu nedenle ambliyop çocuklar en azından 11-12 yaşlarına kadar takip edilmeli ve gerekirse idame (devam) tedavisi almalı.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tedavi nedene göre planlanır. Göz tembelliğinde sıklıkla etken ileri derecede kırma kusurlarıdır. Yapılması gereken uygun gözlüklerle çocuktaki kırma kusurunu düzeltmektir. Eğer altta yatan sorun bebeklik dönemi kataraktı ise ameliyat gündeme gelir. Bu temel yaklaşımlar hastaların önemli bir bölümünde yeterli.

Kırma kusurunun düzeltilmesini takiben yaklaşık 6 ay sonra göz tembelliğinde hâlâ yeterli düzelme sağlanamadıysa beraberinde gözlere ‘kapama tedavisi’ uygulanır. Burada amaç çocuğun tembel olan gözünü mutlaka kullanmasını sağlatmaktır. Kapama süresi ve kapama tedavisinin uzunluğu doktor tarafından belirlenir ve bazen tedavi yıllarca sürebilir.

12 YAŞINA KADAR ETKİLİ

Görme öğrenme hızı yaş ilerledikçe yavaşlar. Bu nedenle kapama tedavisi küçük yaşlarda daha etkilidir. Kapama tedavisinin kaç yaşına kadar etkili olduğu bilinmiyor. Fakat 12 yaşına kadar tedaviye olumlu cevap alınıyor. 13-17 yaşları arasında sadece daha önce hiç tedavi yapılmamışsa fayda görülebiliyor.

Haberin Devamı

Kapama tedavisine alternatif olarak bazı ilaçlar ya da gözlükler kullanılabilir. Burada amaç sağlam gözün ilaçlar ya da gözlüklerle yakın görmesini engelleyerek az gören gözü daha çok çalıştırmaktır. Bunun için iyi gören göze her gün veya haftanın belli günlerinde sabahları göze bir damla damlatılır. Gözlük yönteminde ise hastanın kırma kusuru tembel gözde en iyi şekilde düzeltilir, sağlam gözde ise daha az düzeltme yapılır. Böylece az gören gözün daha fazla kullanılması hedeflenir.