Glüten alerjisini çölyak ile karıştırmayın
Arpa, buğday, çavdar gibi tahıllarda bulunan glüten, günlük beslenmemizde tükettiğimiz neredeyse tüm gıdalarda karşımıza çıkıyor. Birçoğumuz glütenden etkilenmezken çölyak hastaları ve glüten alerjisi bulunan kişiler glüten nedeniyle önemli sağlık sorunları yaşıyor. Dyt. Besna Dalgıç, çölyak, glüten alerjisi ve glütensiz beslenmeye dair önemli bilgiler veriyor.
Glüten, başta buğday olmak üzere arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bitkisel protein… Bu proteinin günümüzde birçok hastalıkla ilişkisi olduğu düşünülüyor. Glüten ile ilişkili hastalıkların başında çölyak geliyor. Çölyak hastalığı olan bireylerde glüten içeren gıdaların çok az miktarda tüketimi bile özellikle sindirim sistemi üzerinde karın ağrısı, karın şişkinliği, gaz, ishal ya da kabızlık gibi belirgin rahatsızlıklara neden oluyor. Dyt. Besna Dalgıç, glütensiz beslenme ile bu rahatsızlıkların önüne geçilebildiğini belirtiyor.
Çölyak tanısı alan kişilere ömür boyu glütensiz diyet önerildiğini anlatan Dyt. Dalgıç, glüten alerjisinin ise çölyaktan farklı olduğuna dikkat çekiyor. Dyt. Dalgıç, glüten alerjisi ya da hassasiyeti durumunda glüten alımı ile hemen ortaya çıkan aşırı duyarlılık dışında yorgunluk, bacak ağrıları, baş ağrısı, döküntü, zihin bulanıklığı, dikkat eksikliği ve depresyon gibi geç başlayan belirtiler de görüldüğünü söylüyor. Glüten alerjisinin yıllar içinde iyileştiğini ifade eden Dyt. Dalgıç, irritabl bağırsak sendromu, romatoid artrit, multipl skleroz (MS), tip 1 diyabet, sedef, graves hastalığı ve hashimoto tiroidinin glüten ile ilişkili olan hastalıklar olduğunun altını çiziyor.
Buğday yerine pirinç tüketebilirsiniz
Dyt. Besna Dalgıç, hem çölyak hastalığında hem de glüten alerjisinde glütensiz beslenmenin belirtilerin ortadan kalkmasını sağlarken hastalığın seyrini olumlu yönde etkilediğini belirtiyor. Dyt. Dalgıç, glütensiz beslenmeye ilişkin şu bilgileri veriyor: “Buğday, arpa, çavdarın yanı sıra ekmek, makarna, bulgur, pasta, börek, un ilave edilen çorbalar, soslar, hazır gıdalar gibi bunlardan yapılan tüm besinlerin beslenmemizden çıkarılması gerekiyor. Glütensiz beslenmedeki en büyük zorluk mutfak kültürümüzde geniş yer tutan bu tahılları beslenmeden çıkarmak oluyor. Buğday, arpa, çavdar yerine pirinç, mısır, nohut, mercimek, fasulye gibi kurubaklagiller, kara buğday, amaranth, kinoa tüketebilirsiniz. Ayrıca ‘glütensiz’ ibaresi bulunan un, makarna, şehriye, çikolata, kraker ve irmik gibi besinleri de tercih edebilirsiniz.”