Gaz-gayta kaçırma (Anal ınkontinens) nedir?

Dışkı ve gaz kaçırma sorunları; kişilerin sosyal hayatını olumsuz yönde etkileyen önemli bir sağlık problemidir. Proktoloji Uzmanı Op. Dr. Mert Atak, bu problemin sebeplerini ve tedavi yöntemini sizler için anlattı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Anal ınkontinens nedir?

Anüs (makat); ağızdan aldığımız gıdaların ve yuttuğumuz havanın bağırsaklarda işlenmesi sonucu oluşan kalıntıların vücut dışına kontrollü şekilde atılmasını sağlayan bir organdır. Bu kontroldeki bozukluklar dışkı ve gazın istenildiği gibi kontrol edilememesine yol açar. Çeşitli nedenlerle gayta (tuvalet) ve bağırsak gazımızı makat bölgesinde tutamayıp istemsiz olarak dışarı kaçırmamız ile karakterize bu hastalığa anal inkontinens adı verilir.

Kadınlarda daha sık görülmektedir

Gaz ve gayta tutamama durumundan bireyler olumsuz etkilenmektedir. Nitekim hastalar dışarıda tuvaletini tutamama ve toplum içerisinde aniden gaz kaçırma korkusuyla evden çıkmak istememekte, sosyalleşmekten çekinmektedir. Çoğunlukla ileri yaş grubunda görülen bu rahatsızlık erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir. Ancak yapılan araştırmalar sonucunda tüm yaş gruplarında yüzde 5 ila yüzde 10 arasında görülebilen bir rahatsızlıktır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sebepleri yaş faktörüne göre değişkenlik gösterir

Gaz ve gayta kaçırma hastalığının birçok etkeni bulunmakla birlikte genellikle etkenler yaş gruplarına bağlı değişmektedir. Örneğin; çocuk yaş grubunda daha çok psikolojik nedenlere bağlı olarak görülmektedir. Orta yaş grubunda, genellikle makat bölgesi ve kadın doğum ameliyatları sonrası nedenlerle görülen bu hastalık; ileri yaş grubunda ise nörolojik hastalığa neden olan inme, şeker hastalığı ve benzeri sinir sistemini etkileyen nedenlerden daha sık görülür.

Gaz ve gayta kaçırmaya neden olan etkenler

-Makat fistülü, makat çatlağı ve hemoroid gibi iyi huylu makat hastalıkları ameliyatları sonrasında görülebilmektedir.

-Bağırsağın iltihaplanmasıyla karakterize hastalıklarda ve bağışıklık sistemi hastalıklarında görülmektedir.

-Kalın bağırsağın son kısmı olan rektum da kanserleşmeye bağlı uygulanan radyoterapi ve cerrahisinden sonra görülebilmektedir.

-Sürekli kullanılan bağırsak yumuşatıcı ilaçlar sonrasında görülebilmektedir.

-Zorlu doğumlar ve büyük bebek doğumları sonrasında makat bölgesindeki kasların zedelenmesine bağlı olarak görülmektedir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

-İleri yaş grubunda makat kaslarının yaşa bağlı erimesi sebebiyle görülebilmektedir.

-Şeker hastalığı ve felç gibi sinir sistemini etkileyen nörolojik hastalıklar sonrasında görülebilmektedir.

-Makat sarkması, dışarı çıkması ve bağırsak fıtığı olarak nitelendirilen rektosel hastalığına bağlı olarak da görülmektedir.

-Ayrıca trafik kazaları ve kurşunla yaralanmalar sonrasında sinir sisteminin hasar görmesi nedeniyle görülebilmektedir.

Hastalığın tanısı nasıl olmaktadır?

Genellikle bireyler bu durumu utanılacak bir şey olarak gördükleri için doktora başvurma oranı düşüktür. Doktora başvurulduğunda öncelikle sorunun nedeni araştırılır. Hastalık tanısı, hastanın şikâyetlerinin ve özgeçmişinin detaylı incelenmesi ile konulabilmektedir. Muayene sırasında makat kası değerlendirilir. Gerektiği takdirde makat kası değerlendirmesi için ek tetkikler uygulanabilir. Bu tetkikler arasında makat kas basıncının ölçülmesi, sinir uyarımının ölçülmesi, gaytayı tutabilmesinin değerlendirilmesi, makat kasının ve etraf dokusunun görüntüleme teknikleri ile incelenmesi gibi yaklaşımlar yer almaktadır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Tedavi yöntemi nasıl olmalıdır?

Anal ınkontinens tedavisinde, eğer kaslarda yırtık varsa onarımı gerekir. Belirgin bir yırtık yoksa öncelikle ameliyatsız tedavi yöntemleri kullanılır. Bunlar; makata enjeksiyonlar, biofeedback adı verilen evde yatarak uygulanabilen tedavi yöntemi ve PTNS tedavisidir. Ancak yırtık mevcutsa bu durumda yapılması gereken zedelenen kısmın cerrahi şekilde onarılması ve eski haline getirilmesidir. Tedavi de önemli basamaklardan bir tanesi de hastanın kullandığı ilaçların incelenmesidir. Hastanın kullandığı ilaçlar içerisinde gaz ve gayta kaçırmasına sebebiyet veren ilaçlar varsa bunlar kesilmelidir. Yine hafif bir kaçırma söz konusu ise bağırsak sistemini yavaşlatan ilaçlar hastaya verilebilir.