Salmonella tehlikesi her yerde! Bazı çeşitleri ölümcül olabilir! Peki kendimizi nasıl koruyacağız?

Geçtiğimiz günlerde bir kişinin salmonella enfeksiyonu nedeniyle hayatını kaybetmesi tüm dikkatleri dışarıda tükettiğimiz yiyeceklere çevirdi. Ancak bu tehdit sadece dışarıda değil, evlerimizin mutfağında da mevcut. Buğra Adil Buyrukçu yazdı...Bağırsak yolunu etkileyen çok yaygın bir bakteriyel hastalık olan salmonella, aslında sık yaşanan gıda zehirlenmelerinin önemli bir kısmından da sorumlu. Çünkü çok farklı yollarla bulaştığı gibi hijyen kurallarına dikkat edilmeyen her mutfakta karşınıza çıkabilir. Bu bakteri, hayvanların bağırsak sisteminde doğal olarak bulunuyor ve dışkı yoluyla da çevreye yayılıyor. İnsanlara ise genellikle çiğ veya az pişmiş et, kümes hayvanları, yumurta ve pastörize edilmemiş süt içmekle bulaşıyor. Ancak enfekte olan kişilerin ellerini iyice yıkamadan yemek hazırlamaları da önemli bir yayılım nedeni. Peki, mutfaklarımızda bu bakteriye geçit vermemek için neler yapmalıyız? Hangi önlemleri almalıyız? İşte ayrıntılar... Salmonella enfeksiyonu, insanlara genellikle çiğ ve az pişmiş et, yumurta veya yumurtalı ürünleri tüketmek ya da pastörize edilmemiş süt içmekle bulaşır. Bu bakteri, bütün kümes ve çiftlik hayvanlarında bulunur. Su kaynaklarının kanalizasyon ile kirlenmesi ise mikroorganizmaların gıda üretim ve tüketim zincirine rahatlıkla geçişine yol açar ki, bu da salgınların oluşmasına neden olabilir. Genellikle ateş, kusma ve ishal belirtileriyle kendini gösteren salmonella cinsi bakteriler, gastroenterit ve tifonun da aralarında bulunduğu ciddi hastalıklara da neden olmaktadır. Özellikle salmonella typhi bakterilerinin neden olduğu tipo ateşi, çok ciddi bir enfeksiyondur. Bu bakterinin yaşayabildiği tek canlı ise insandır ve vücuda girmesinin ardından 10-14 gün içerisinde ateş, baş ağrısı, kabızlık, halsizlik, karın ağrısı, öksürük, iştahsızlık, deri döküntüsü gibi belirtilerle görülebilir. İlerleyen durumlarda kalp, beyin, böbrek, akciğer, karaciğer, göz ve kulak sinirlerini etkileyebilen özelliğe sahiptir ve oldukça bulaşıcıdır. Ayrıca tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Bırakın dışarıyı kendi mutfağımızda bile salmonella bakterisi ile karşılaşma tehlikesiyle yaşıyoruz. Bu nedenle öncelikle hastalığa karşı her daim uyanık olacağız. Bulaş yollarının neler olduğunu iyice öğrenip, mutfağımızda bu bakterinin yaşamasına izin vermeyeceğiz. Bunu yapabilmek için de öncelikle temel gıda güvenliği bilgilerimizi tazelememiz gerek. Çünkü temel gıda güvenliği konusunda evlerimizde de ciddi hatalar yapıyoruz. Mesela eminim ki, dondurucudan çıkardığı eti, hâlâ dışarıda bekleterek ya da sıcak suyun içine atıp çözdürmeye çalışanlar vardır. Oysa yaptığınız bu hata, etlerinizin bakteri yuvasına dönmesine yol açıyor. İlk kural, kırmızı et ve tavuklarınızı buzdolabında çözdürmeye bırakın ve sularının başka hiçbir gıdaya temas etmediğinden emin olun. Çiğ et ile temas eden her bir mutfak malzemesini de iyice yıkandıktan sonra kullanılması önemlidir. Özellikle evde çiğ süt, un ve yumurtadan yapılmış ürünlerin tadılması, bu ürünlere dokunduktan sonra ellerimizi yıkamadan başka bir gıda veya mutfak eşyasına dokunmak, salmonellaya direkt davetiye çıkarmaktır. Ayrıca çapraz bulaşma riski, pişmiş ve pişmemiş gıdalar arasında yaygındır. Bu nedenle çiğ olanları, yemeye hazır olan yiyeceklerden uzak tutmayı da ihmal etmeyin. Özellikle büyük marketlerde sık karşılaştığımız yiyecek ikram edilmesi durumuna da dikkat etmenizi öneririm. Çünkü bir tencere ya da plastik bir kabın içinde dolma, sarma, çiğ köfte, sucuk ya da içli köfte gibi tadımlık ürünler ikram ediliyor. Ancak bu ürünlerin tutulduğu tencere ya da kaplar, saatlerce dışarıda duruyor ve dolaba girmiyor. Dışarıda kaldıkları her geçen yeni dakika ile birlikte içlerinde bakteri ürüyor. Sonrası malum; ateş, ishal, kusma belirtileri ile birlikte gıda zehirlenmesi... Bu nedenle dışarıda gördüğünüz her açık ürüne şüpheyle yaklaşın ve ikramları kabul etmeyin. Çiğ besinlerde çok kolay bir şekilde bakteri üremesi gerçekleştiği için yiyeceklerinizin iyi piştiğinden emin olun. Etlerinizi ızgara yapacağınız zaman ise iç kısmının pişip pişmediğini kontrol edin. Maalesef ki, iyi yıkanmamış sebze ve meyveler de kontamine olup, salmonella riski taşır. Güvenli ve temiz su ile yıkandığından emin olmadığınız hiçbir yerde çiğ sebze ve meyve tüketmemeye özen gösterin. Evlerinizde ise bunları karbonatlı suda bekleterek ve bol suyla yıkayarak tüketin. En çok gıda zehirlenmelerine neden olan besinlerden biri de yumurtadır. Özellikle kırık olduğunu fark ettiğiniz yumurtaları kesinlikle tüketmeyin ve yumurtaları buzdolabında saklayın. Üzerinde son kullanma tarihi olmayan ve açıkta satılan gıdalardan da uzak durun. Unutmayın, salmonella çok çabuk bulaşabilen ve ağır bedeller ödetebilecek bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığa karşı her daim tetikte olmalı, temel gıda güvenliği kurallarına uymayı ihmal etmemelisiniz.