Safra kesesi taşları, safra içinde bulunan bazı maddelerin çökelerek kristalleşmesiyle oluşur. Safra, karaciğer tarafından üretilen ve yağların sindirilmesine yardımcı olan bir sıvıdır. İçeriğinde kolesterol, safra tuzları, bilirubin gibi maddeler bulunur. Safra kesesi taşlarının oluşumunda özellikle şu faktörler etkilidir:
Kolesterol Dengesizliği: Safra, vücuttaki kolesterolü çözebilecek kadar safra asidi içermezse, fazla kolesterol kristaller halinde çökelerek safra kesesi taşlarına dönüşebilir.
Bilirubin Fazlalığı: Bazı kan hastalıkları (örneğin orak hücreli anemi) gibi durumlarda, vücutta fazla bilirubin üretilebilir. Bu fazla bilirubin, safra içinde birikerek taş oluşumuna yol açabilir.
Safra Akışının Yavaşlaması: Safra kesesi düzenli olarak boşalmazsa, safra durgunlaşabilir. Bu da taşların oluşmasına zemin hazırlar. Safra kesesi hareketliliğini azaltan veya safra akışını yavaşlatan durumlar (örneğin hızlı kilo kaybı, hamilelik) taş oluşumunu tetikleyebilir.
Genetik Yatkınlık: Ailede safra taşı öyküsü olan kişilerde taş oluşma riski daha yüksektir.
Obezite ve Beslenme: Yüksek yağlı ve kolesterol içeren bir diyet veya obezite de taş oluşum riskini artırabilir.
Safra taşları genelde belirti vermeyebilir ancak tıkandıklarında safra kesesi iltihabı (kolesistit), pankreatit gibi komplikasyonlara yol açabilir. Belirtiler arasında karnın sağ üst bölgesinde ağrı, mide bulantısı, kusma ve sindirim sorunları bulunabilir.