Gereksiz Tomografi ve MR'da birinciyiz! Uzman isim uyardı: Kanser riskini artırıyor

Gereksiz radyolojik incelemeler kanser riskini artırıyor. Prof. Dr. Can Çevikol, OECD ülkeleri arasında uzun yıllardır tomografi ve MR çekiminde birinci sıralardayız. Bunlar toplumun radyasyon doz miktarını ve kanser riskini artırarak, halk sağlığını tehdit etmektedir. Her baş ağrısında tetkik istenmesi de iş yükünü artırır dedi.Türk Radyoloji Derneği (TRD), gereksiz radyolojik incelemeler için uyardı. Türk Radyoloji Derneği tarafından düzenlenen, 45. Ulusal Radyoloji Kongresi (TÜRKRAD- 2024) hafta sonu Antalya'da yapıldı. Sabah'tan Gül Kireklo'ya konuşan Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, ülkemizde gereksiz birçok radyolojik inceleme talep edildiğinin altını çizerek, Sağlık Bakanlığı ile yaptıkları görüşmelerde bu soruna kapsamlı bir çözüm üretmek için harekete geçtiklerini belirtti. Prof. Dr. Çevikol, şöyle dedi: Sağlık Bakanlığı tetkiklerin önceliklerine göre randevu verilmesi ve gereksiz incelemelerin önlenmesi için çalışmalar yapıyor. Biz de TRD olarak destek veriyoruz. Niceliğe odaklanmış yaklaşımların ve uygun gerekçelendirme yapılmadan gerçekleştirilen iyonizan radyasyon içeren görüntülemeleri (Bilgisayarlı Tomografi, röntgen vb.), toplumun kümülatif radyasyon doz miktarını ve dolayısı ile kanser riskini artırarak, halk sağlığını tehdit etmektedir. Radyolojik incelemelerin, daha erken ve doğru tanı koyma olanağı sağladığını da belirten Prof. Dr. Çevikol, Türkiye'de radyolojik incelemelere talep giderek arttı. Hekimlerin hastalara muayene için yeteri kadar zaman ayıramamaları ve radyolojik incelemeleri adeta muayene yöntemi olarak kullanmaları en önemli nedenlerden biri olsa da, radyolojik incelemelerden elde edilen bilgilerin teknolojinin gelişimine paralel olarak artması, tanı konulması güç olan hastalıklara daha erken ve doğru tanı koyma olanağını vermiştir. Ayrıca hastalıkların 'minimal invaziv' olarak tedavi edilebilmesi olanağı doğmuştur. Girişimsel radyoloji sayesinde damarları ilgilendiren, tıkalı damarların açılması, stent yerleştirme, pıhtı eritme veya çıkarma, inmenin erken tedavisi, hastalıklı damarların kapatılması, varis tedavileri, kanser hastalarında direkt kemoterapi, radyoterapi yapılması mümkün olmuştur diye konuştu. Son yıllarda ise yapay zekâ uygulamalarının, tıbbın diğer alanlarından daha fazla radyolojiyi etkilediğini belirten Prof. Dr. Çevikol, Yapay zeka uygulamaları sayesinde tetkiklerin önceliklendirilmesi, doğru tetkik yapılması, en uygun radyasyon dozu kullanılarak, radyasyon maruziyetinin azaltılması, görüntü kalitesinde önemli artış, daha hızlı tetkik yapılabilme imkanları, doğru tanı koyma ve erken tanı açısından önemli gelişmeler sağlamıştır dedi. Kongrenin Radyoloji Bilimsel Kurul Başkanı Prof. Dr. Berna Oğuz da kongerenin bu yılki ana konusunun, radyolojik tetkik isteme gerekçeleri arasında baş sıralarda yer alan, Baştan Ayağa Ağrı olarak belirlendiğini söyleyerek, şöyle dedi: Hepimizin bildiği gibi, ağrı, hayat kalitesini derinden etkileyen ve günlük yaşamı sınırlayan en yaygın sorunlardan biridir. Özellikle ağrıya yaklaşımda radyoloji sadece tanı konulma aşamasında değil, girişimsel işlemlerle ağrının tedavisinde de önemli rol oynamaktadır. Kanser hastalarında ve bel fıtığında ağrı tedavilerinde sinir blokajlarının yapılması, girişimsel radyolojinin önemli görevlerinden bir tanesidir. TRD Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nermin Tunçbilek de en çok hangi ağrılarda tetkik istendiğini şöyle açıkladı: En fazla baş, bel ve diz ağrılarında radyolojik görüntü isteniyor. Bunların arasında da birinci sırada bel ağrıları geliyor. Hiçbir tetkik isteme, hastanın isteğiyle yapılmamalı. Uzman hekim, radyolojik tetkike gerek duyuyorsa ister. 'Başım ağrıyor tomografi istiyorum' anlayışı olmamalı.