SON DAKİKA
Elektronik sigara nedir? Gençler arasında neden yaygın? Elektronik sigaranın zararları
Elektronik sigaranın son zamanlarda özellikle de gençler arasındaki yaygın kullanımı bir kardiyolog olarak beni epey endişelendiriyor. Bu kötü alışkanlığın akciğerlere olan zararının yanı sıra kalp damarlarına da büyük zararı var. Gelin önce elektronik sigaranın ne olduğuna ve neler yaptığına bir bakalım. Dr. Demet Erciyes yazdı
Elektronik sigara (e-sigara), likit halindeki nikotini ısıtarak buharlaştıran ve solunmasını sağlayan bir cihazdır. Geleneksel sigaralara kıyasla daha az zararlı olduğu iddia edilse de, bilimsel araştırmalar elektronik sigaraların ciddi sağlık riskleri barındırdığını gösterir.
Özellikle gençler arasında hızla yayılması, sigara bağımlılığına giden yolu açması ve uzun vadeli zararları nedeniyle büyük bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir.
1. Pazarlama stratejileri ve cazip tasarım: Elektronik sigara firmaları ürünlerini genellikle modern, şık ve teknolojik cihazlar olarak tanıtıyor. Kalem, USB bellek gibi görünen tasarımlar sayesinde dikkat çekmeden kullanılabiliyor.
2. Aromalar ve tatlar: Çilek, karamel, çikolata, nane gibi yüzlerce farklı aroma seçeneği sunuluyor. Gençler, bu tatları cazip bulduğu için e-sigaraya yöneliyor.
3. YANLIŞ ALGILAR: “Elektronik sigara zararsızdır”, “Bağımlılık yapmaz”, “Sigara bırakmaya yardımcı olur” gibi yanlış inanışlar gençleri kandırabiliyor.
Sosyal medyada fenomenler ve ünlüler e-sigara kullanımı ile ilgili paylaşımlar yapıyor, bu da gençler için özendirici bir faktör oluyor. Arkadaş çevresinde popüler olmak ve ‘cool’ görünmek isteyen gençler, elektronik sigara kullanımına yöneliyor.
5. Kolay erişim: Geleneksel sigaraya kıyasla internetten veya çeşitli dükkânlardan kolayca temin edilebiliyor.
Elektronik sigaralar, nikotin içerdiği için bağımlılık yapıcıdır. Nikotin, beyinde dopamin salgılanmasını artırır ve zamanla vücut daha fazla nikotin istemeye başlar. Özellikle genç yaşlarda beyin gelişimi devam ettiği için nikotin bağımlılığı daha hızlı gelişir.
- Beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir.
- Nikotin, öğrenme ve hafızayı zayıflatabilir.
- Kaygı, depresyon ve dikkat eksikliği gibi sorunlara yol açabilir.
2. Solunum sistemi üzerindeki etkileri
Elektronik sigara buharında bulunan kimyasallar akciğerler için büyük bir tehdit oluşturur.
- Bronşit ve astım riskini artırabilir.
- “EVALI” (Elektronik Sigara İlişkili Akciğer Hastalığı) gibi ciddi hastalıklara yol açabilir.
- Akciğerlerde kalıcı hasara sebep olabilir.
Özellikle bazı sahte veya düşük kaliteli e-sigaralarda kullanılan yağ bazlı likitler, akciğerlerde sıvı birikmesine neden olarak ölüme varan ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
Nikotin, kan basıncını ve kalp atış hızını artırarak kalp hastalıkları riskini yükseltir.
- Damar tıkanıklığına yol açabilir.
- Felç ve kalp krizi riskini artırabilir.
4. Zehirli kimyasallar ve kanser riski
Elektronik sigara likitlerinde ve buharında formaldehit, akrolein ve ağır metaller (kurşun, nikel, kadmiyum gibi) bulunur. Bu maddeler:
- Kanserojen etkiye sahiptir.
- Vücutta mikropsuz iltihaplanmaya yani yangıya ve organ hasarına yol açabilir.
5. Patlama ve yanık riski
Elektronik sigaralar, pil teknolojisine dayanır. Düşük kaliteli veya hatalı bataryalar nedeniyle patlama riski taşır.
6. Geleneksel sigara kullanımına geçişi kolaylaştırır
E-sigara kullanan gençlerin ilerleyen dönemlerde geleneksel sigara veya diğer tütün ürünlerine yönelme olasılığı çok yüksektir.