SON DAKİKA
DSÖ: En Az 8 Kişi Hayatını Kaybetti! Marburg Virüsü Nedir, Nasıl Bulaşıyor, Belirtileri Neler? Marburg Virüsü Ne Kadar tehlikeli? Marburg Virüsü Salgınlarının Görüldüğü Yerler
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Tanzanya'da Marburg virüsü salgını şüphesi nedeniyle en az sekiz kişi hayatını kaybettiğini duyurdu. Peki Marburg virüsü nerelerde görüldü, nasıl bulaşıyor, tehlikeleri neler? İşte detaylar...
2024 yılının sonlarında Ruanda'da da 15 kişinin ölümüne neden olan bir salgın yaşanmıştı.
Marburg virüsü, Ebola'ya neden olan virüsle yakından ilişkili. Son yıllarda neredeyse tamamı Afrika'da olmak üzere yüzlerce insanın ölümüne neden oldu.
WHO, Marburg virüsünün ortalama olarak bulaştığı insanların yarısını öldürdüğünü söylüyor.
Önceki salgınlarda hastaların yüzde 88'i ölmüştü. Virüs baş ağrısı, ateş, ishal, kan kusma, kas güçsüzlüğü ve dış kanamaya neden olabiliyor.
Virüs ilk kez 1967 yılında Almanya'nın Marburg ve Frankfurt kentleri ile Sırbistan'ın Belgrad kentinde eşzamanlı olarak ortaya çıktı. Salgınlarda virüs 31 kişiye bulaştı ve yedi kişi de hayatını kaybetti.
Virüs bu vakaların ardından ilk kez tanımlandı. Salgının Uganda'dan ithal edilen Afrika yeşil maymunlarından kaynaklandığı tespit edildi.
Virüsün domuzlar ve yarasalar tarafından da yayıldığı biliniyor.
Virüs insandan insana da geçebiliyor. Çoğunlukla yarasaların yaşadığı mağara ve madenlerde uzun süre kalan insanlar tarafından yayılıyor.
Son yıllarda Marburg virüsü salgınlarının görüldüğü yerler şöyle:
Angola Ekvator Ginesi Gana Demokratik Kongo Cumhuriyeti Kenya Güney Afrika Uganda Zimbabve 2005 yılında Angola'da ortaya çıkan salgında 300'den fazla kişi öldü.
Biri Avrupa'da diğeri de ABD'de olmak üzere son 40 yılda Afrika dışında Marburg virüsünden sadece iki kişi öldü. Her ikisi de Uganda'daki mağaralara yapılan gezilere katılan insanlardı.
WHO, 10 Ocak'tan bu yana Tanzanya'nın Ruanda sınırındaki Kagera bölgesinde Marburg virüsü salgını olduğu anlaşılan bir vakada dokuz kişinin enfekte olduğunu ve sekizinin öldüğünü açıkladı.
Tanzanya'da Mart 2023'te yine Kagera bölgesinde altı kişinin öldüğü bir Marburg salgını daha yaşanmıştı.
Eylül ve Aralık 2024 tarihleri arasında Ruanda'da görülen Marburg virüsü salgını 66 kişiye bulaşmış ve 15 kişi hayatını kaybetmişti.
Virüs Ruanda'da ilk kez görülmüştü. Yaşanan diğer büyük salgınlarsa şöyle:
2022, Gana: üç vaka, iki ölüm
2017, Uganda: üç vaka, üç ölüm
2012, Uganda: 15 vaka, dört ölüm
2005, Angola: 374 vaka, 329 ölüm
1998-2000, Demokratik Kongo Cumhuriyeti: 154 vaka, 128 ölüm
1967, Almanya/Sırbistan: 31 vaka, yedi ölüm
Virüs nedeniyle birden bire ateş, şiddetli baş ağrısı ve kas ağrıları görülür.
Genellikle üç gün içerisinde de, ishal, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma şikayetleri ortaya çıkar.
WHO’ya göre, bu aşamada hastalar “hayalet benzeri” bir görünüme sahip olur. Bu tanımın içerisinde solmuş ifadesiz yüzler ve aşırı uyuşukluk da var.
Pek çok insan vücudunun çeşitli yerlerinden kanamaya devam eder. Bazıları aşırı kan kaybı ve şok nedeniyle hastalandıktan sekiz-dokuz gün sonra ölür.
Afrika yeşil maymunları ile domuzlar virüsü taşıyabiliyor. Mısır meyve yarasası da sıklıkla virüsü barındırır. İnsanlar arasında vücut sıvıları ve aynı yatağın paylaşılması yoluyla bulaşabiliyor. İnsanlar iyileştikten sonra bile kanları veya spermleri aylarca bulaşıcı kalabilir.
Tedavisi nasıl?
Virüsün belirli bir tedavisi ya da aşısı yok. Ancak WHO, bazı kan ürünleri, ilaç ve bağışıklık tedavilerinin geliştirildiğini söylüyor. Doktorlar, hastanede yatan hastalara bol miktarda sıvı vererek ya da kan nakliyle bazı belirtileri hafifletebilir.
Nasıl kontrol altına alınabilir?
Uluslararası bir sağlık kuruluşu olan Gavi'ye göre, Afrika'daki insanlar vahşi hayvan eti yemekten veya dokunmaktan kaçınmalı.
WHO, insanların salgının olduğu bölgelerde domuzlarla temastan da kaçınması gerektiğini söylüyor.
Virüsü taşıyan erkekler, semptomların başlamasından sonra bir yıl boyunca ya da sperm testlerinde iki kez negatif sonuç elde edene kadar cinsel ilişkilerinde prezervatif kullanmalı.
Virüsten ölen insanları gömenler de cesetlere dokunmaktan kaçınmalı.