SON DAKİKA
Doğum sonrası yapılan aşı neden hayati öneme sahip? K vitamini eksikliği ne tür sorunlara yol açıyor?
Doğumdan hemen sonra yapılması gereken K vitamini aşısı bebekler için hayati önem taşıyor.
Ankara'da iki aylık bir bebeğin beyin kanamasıyla entübe edilmesinin ardından kanamanın K vitamini eksikliğinden kaynaklandığı açıklandı.
Ankara Tabip Odası, K vitamini uygulamasının reddedilmesi nedeniyle beyin kanaması geçiren bebeğin Ankara'da bir yoğun bakım ünitesinde tedavi edildiğini söyledi.
Sağlık Bakanlığına göre K vitamini eksikliği bebekler için hayati risk teşkil eden iç kanamalara neden olabiliyor. Bu risklerden korumak için bebeklere, doğum sonrasında K vitamini aşısı uygulanıyor.
K vitamini vücutta kanın pıhtılaşmasına ve kanamanın durmasına yardımcı olan kritik bir vitamin.
Vücutta depolanabilen K vitamini ıspanak, brokoli, lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunuyor.
Bunun yanında yeşil fasulye, katı ve sıvı yağlar, avokado, yaban mersini, kuru erik, kivi üzüm ve elma gibi meyveler ile karaciğer ve tavuk gibi et ürünlerinden alınıyor.
Ancak bebekler, doğduklarında K vitamini depoları yeterli olmuyor ve bağırsaklarında kendi başına K vitamini üretmek için yeterli bakteri bulunmuyor.
Sağlık Bakanlığı'na göre yaklaşık altıncı aydan itibaren katı gıdalara başlayana kadar, anne sütüyle beslenseler bile, bebekler yeterli miktarda K vitamini alamıyorlar.
Türkiye'de K vitamini eksikliğinden kaynaklı kanamalar ve olumsuz sonuçları önlemek amacıyla tüm bebeklere, doğumu takiben tek doz K vitamini uygulanıyor.
Kasım 2021'de yayımlanan bir genelge kapsamında, doğum ağırlığı 1500 gramın altında olan bebeklere K vitamini dozu, 0,5 mg intramusküler (IM) şeklinde yapılıyor.
K vitamininin eksikliği, kanama, pıhtılaşma bozuklukları ve buna bağlı olarak birçok doku ve organda sorunlara yol açabiliyor.
Sağlık Bakanlığı'na göre K vitamini yetersizliği olan yeni doğan bebeklerde, "yenidoğanın kanamalı hastalığı" adı verilen önemli kanama bozuklukları görülebiliyor. İç ve dış kanamalara yol açabilen hastalık, prematüre bebeklerde daha uzun ve şiddetli seyrediyor.
Özellikle iç kanamalar fark edilmesi daha zor olan ağır sonuçlara yol açıyor. Hastalık beyin, mide-bağırsak sistemi, deri altı ya da kas içi kanamalara neden olarak ağır sonuçlara ya da ölüme yol açabiliyor.
Bakanlık K vitamini eksikliğiyle gelen en önemli riskin beyin kanamaları olduğunu vurguluyor. Bebekler için hayati riskin yanında, atlatılsa bile beyin hasarı sonucu zeka geriliği ve felç gibi önemli sorunlara yol açabiliyor.
Çoğu vaka, yaşamın ilk iki haftasında meydana geliyor, ancak K vitamini aşısı yapılmayan bebekler, altı aya kadar risk altında olabiliyor.
Doğumdan kısa bir süre sonra tek doz K vitamini ile tüm bu risklerin önüne geçiliyor. Türkiye'de yeni doğan bebeklere K vitamini aşısıyla birlikte topuk kanı alınması gibi risk önleyici uygulamalar yapılıyor.
Bazı ailelerse, bu uygulamalara karşı çıkabiliyor.
Bu konuda yazılı bir açıklama yayımlayan Ankara Tabip Odası, "Bazı anne-babalar, K vitamini enjeksiyonunun gereksiz olduğunu veya yan etkileri olabileceğini düşünerek bu uygulamayı reddetmektedir.
Ancak bilimsel araştırmalar, bu uygulamanın güvenli olduğunu ve hiçbir önemli yan etkisinin olmadığını defalarca ortaya koymuştur" diyor.
K vitamini enjeksiyonunun reddedilmesinin, bebeklerin yaşamını tehlikeye attığını vurgulayan Oda, ailelere, hekimlerin bilimsel önerilerine uyma ve çocukları için bilinçli kararlar alma çağrısında bulunuyor.
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Pediatri Uzmanı Dr. Togay Yılmaz imzasıyla yayımlanan açıklamada, "Bunun yanında, gerekirse, anne-babaların bilim dışı isteklerine karşın, çocuk sağlığını ve haklarını koruyucu önlemlerin alınmasına yönelik yasal düzenlemeler de yapılmalıdır" deniliyor.
Benzer bir öneride bulunan İstanbul Tabip Odası, yenidoğan bebeklere K vitamini yapılması, bir damla topuk kanı ile yapılan yenidoğan taramalarının ve çocukluk çağı aşılarının çocuğun üstün yararı ilkesi uyarınca bir çocuk hakkı olduğunu savunuyor.
Oda, "Ebeveynlerin tercihi denilerek hiç bir çocuk bu haklardan mahrum bırakılamaz. Çocuk haklarını gözeten yasal düzenlemeler bir an önce yapılmalıdır" diyor.