SON DAKİKA
DEHB Gerçekten Çok mu Yaygın ya da ‘Moda’ mı Oldu?
Son yıllarda okullardan ofislere sıkça konuşulan ortak şikâyetlerden biri de ‘Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’ (DEHB). Dikkat dağınıklığı yaşayanlar kendilerine hemen DEHB tanısı koyuyor. DEHB gerçekten çok mu yaygın ya da ‘moda’ mı oldu? Uzmanlar anlattı.
Prof. Dr. Neslihan İnal (Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği Başkanı): Özellikle ergenler, ‘Ben DEHB’liyim bana ayrıcalıklı davranın, hatalarımı görmezden gelin’ gibi bir beklentiyle bu tavra bürünebiliyor.
Hastalığın arkasına sığınma, sorumluluklardan kaçma kişinin gelişmesini önler ve geriye götürür. Kişi yapabileceklerini de yapmaz, kolaycılığa alışır. Bu tavrın başarıya ulaştığını gören başka gençler de aynı yöne itilmiş olur. Böylece tanı koyulmadan ‘Ben DEHB’liyim’ diyenlerin sayısı giderek artar.
Prof. Dr. Gökhan Malkoç (Türk Psikologlar Derneği Başkanı): DEHB suiistimal ediliyor. İş hayatında başarısızlığa, sosyal yaşamda eksikliklere, okulda zayıf notlara savunma kalkanı olarak kullanılabiliyor Bir sabah açlık şekerinizi ölçtüğünüzde yüksekse ‘Bende şeker hastalığı var’ demek nasıl yanlışsa, DEHB için de takip süreci şart. Dikkatin kolay dağılması, devamlı dürtüsellik, hemen sıkılmak, kendini dışlamak gibi bir sürü belirti var.
SORUMLUKTAN KAÇMA KILIFI...
Prof. Dr. Tanju Sürmeli (Psikiyatrist): Bazen aileler gelip çocukta dikkat eksikliği olduğunu söylüyorlar. Ancak ölçümleme yapıyoruz dikkat eksikliği yok. Motivasyon eksikliği, öğrenme güçlüğü gibi farklı sorunlar var. Öncelikle okulda da evde de aynı sorunu yaşadığını gözlemlemiş olmamız gerekiyor. Çünkü dikkat merkezi bozuksa farklı ortamlarda da bu sorunu yaşar. Diğer yandan yeni nesilde ciddi anlamda umursamazlık var. Sorumluluk almayla ilgili bu umursamazlık da DEHB olarak algılanabiliyor.
Irmak Kerimoğlu (Uzman Gelişim Psikoloğu): Hareketli ve ders başarısı düşük çocuğu olan ebeveynlerde ‘Herhalde çocuğum DEHB’li’ deme eğilimi var. Oysa bu sorunun görülme sıklığı konuşulduğu kadar fazla değil. Sınıfta uyum sorunu yaşayan 10 çocuktan belki birinde bu sorunu görebiliriz. Kendine tanı koymak her zaman bir savunma mekanizmasıdır. Ekranla geçirilen sürenin artması odaklanma becerilerimizi azalttı. Ancak bunun gibi durumlar DEHB tanısı için yeterli değil.
