SON DAKİKA
Çin’de 5 Yıl Aradan Sonra Salgın Alarmı: HMPV ve COVID-19’un Ortak Noktaları ve Farklılıkları Neler?
Dünya, 2019'da Covid19’un yol açtığı aylarca süren pandemiyi binlerce can kaybı ve küresel yıkımı hafızalardan silememişken, Çin’den yayılan “İnsan Metapnövirüsü” (HMPV) benzer bir tehdidi yeniden gündeme getiriyor. Hızla yayılan bu virüs, 5 yıl aradan sonra Covid-19’un yarattığı yıkıcı etkileri yeniden hatırlatıyor. Salgın korkuları tekrar gündeme gelirken, insanlık bir kez daha küresel bir sağlık krizinin eşiğinde mi? Peki, HMPV virüsü ve Covid-19 ile arasındaki farkları nelerdir? Küresel bir alarm dahilinde nasıl korunmalıyız? İşte detaylar..
Çin’de ilk Covid-19 vakasının tespit edilmesinin ardından, dünya hızla bir sağlık krizine sürüklendi.
Başlangıçta alınan önlemler yeterli olamayarak, virüs kısa sürede tüm dünyayı etkileyen bir pandemiye dönüştü.
Covid-19’un yarasalardan insanlara geçtiği iddiaları, o günden bu yana en çok tartışılan konu oldu.
Türkiye’ye ilk vakanın görülmesinin ardından, iki haftalık bir pandemi alarmı verilmişti. Fakat hızla yayılan salgın, Türkiye’de 102.174 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
Şimdi ise Çin’de hızla yayılan HMPV virüsü, Covid-19’un kabusunu yeniden hatırlatıyor.
Bu yeni virüs, benzerlikleri ve potansiyel riskleri ile endişe yaratırken, insanlar HMPV ile Covid-19 arasındaki farkları ve benzerlikleri merak ediyor.
Peki, HMPV ile Covid-19 arasındaki farklar neler?
Bu yeni salgın nasıl bir tehdit oluşturuyor ve hangi önlemler alınmalı? İşte tüm bu soruların cevapları haberin devamında.
1. Virüs Tipi
• COVID-19: SARS-CoV-2 virüsü tarafından kaynaklanır, bu virüs bir koronavirüstür. SARS-CoV-2, RNA tabanlı bir virüs olup, genetik yapısı büyük ve yüksek mutasyon kapasitesine sahiptir.
• HMPV: İnsan metapnövirüsü, paramyxoviridae ailesine ait bir RNA virüsüdür. Genetik yapısı daha stabil olup, solunum yolu hastalıklarına neden olan başka bir virüs türüdür.
2. Bulaş Yolu
• COVID-19: Temelde damlacık yoluyla bulaşır, ancak aerosoller aracılığıyla da havada asılı kalabilir ve uzun mesafeler kat edebilir. Ayrıca, yüzeylere temas yoluyla da bulaşabileceği düşünülmektedir.
• HMPV: HMPV de benzer şekilde solunum yolu yoluyla bulaşır, ancak genellikle daha kısa mesafeli damlacıklar yoluyla yayılır. Yüzeylerden bulaşması daha az yaygın olarak görülür.
• COVID-19: Hafif soğuk algınlığı benzeri semptomlardan, ciddi solunum yetmezliğine kadar geniş bir semptom yelpazesi sunar. Ateş, öksürük, halsizlik, koku kaybı, nefes darlığı gibi semptomlar yaygındır. Bazı vakalarda uzun süreli semptomlar (uzun COVID) görülebilir.
• HMPV: Genellikle soğuk algınlığı benzeri belirtilerle başlar, ancak bazı durumlarda bronşiolit, zatürre gibi daha ciddi solunum yolu hastalıklarına da yol açabilir. Ateş, öksürük, burun akıntısı ve nefes darlığı en yaygın semptomlardır.
4. Hedef Kitle ve Şiddet
• COVID-19: Yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi hastalıklara ve ölüme yol açabilir. Ayrıca genç bireylerde de şiddetli hastalıklar görülmeye başlamıştır. COVID-19, her yaş grubunda geniş çapta hastalığa neden olabilen bir virüstür.
• HMPV: Çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha şiddetli seyreder. Genelde bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde daha hafif seyir izler.
• COVID-19: COVID-19’a karşı dünya çapında bir aşı geliştirilmiş olup, Pfizer-BioNTech, Moderna ve AstraZeneca gibi şirketlerin geliştirdiği aşılar kullanılıyor. Ayrıca, antivirüs tedavileri de (örneğin Remdesivir, Paxlovid) mevcuttur.
• HMPV: HMPV için spesifik bir aşı veya antivirüs tedavisi yoktur. Tedavi genellikle semptomatiktir, yani hastalığın belirtilerini hafifletmeye yöneliktir. Yoğun bakım tedavisi gerekebilir.
• COVID-19: COVID-19, 2019 sonlarından itibaren küresel bir pandemi haline gelmiş ve dünya genelinde milyonlarca ölüme yol açmıştır. Sosyal, ekonomik ve sağlık sistemleri üzerinde devasa bir etki yaratmıştır.
• HMPV: HMPV, genellikle daha lokalize salgınlar şeklinde görülür ve COVID-19 gibi küresel bir kriz yaratmaz. Ancak özellikle yaşlılar ve çocuklar arasında ciddi hastalıklara yol açabilir.
• COVID-19: İlk vakalar Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde tespit edilmiştir. Kısa süre içinde dünya çapında yayılarak bir pandemi oluşturmuştur.
• HMPV: HMPV, ilk kez 2001 yılında tanımlanmıştır ve genellikle kış ve ilkbahar aylarında mevsimsel salgınlara yol açar. Ancak, küresel ölçekte COVID-19 kadar yaygın değildir.
8. Küresel Endişe
• COVID-19: Dünya çapında çok büyük bir endişe yaratmış, pek çok ülke sınırlarını kapatmış, sağlık sistemlerini zorlamıştır. Salgının etkileri uzun vadeli olup, toplumsal ve ekonomik anlamda büyük bir kırılma yaratmıştır.
• HMPV: HMPV'nin küresel bir kriz haline gelmesi beklenmez. Yine de, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler için ciddi bir tehdit oluşturabilir.
• COVID-19: SARS-CoV-2, sürekli olarak mutasyon geçirmektedir. Bu, daha bulaşıcı ve bazen daha tehlikeli varyantların ortaya çıkmasına neden olmuştur (örneğin, Alfa, Delta, Omicron).
• HMPV: HMPV de zaman zaman genetik değişikliklere uğrayabilir, ancak mutasyonları COVID-19 kadar belirgin ve hızlı değildir.
HMPV Virüsünden Nasıl Korunmalısınız?
• Özellikle yaşlılar, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler her iki virüs için de dikkatli olması gerekiyor. Solunum yoluyla bulaştığı için sosyal mesafeyi koruyarak, hijyen kurallarına sıkı sıkı bağlı kalmak, bu iki hastalığa karşı etkili koruma yollarıdır. Tabii ki her iki hastalık da solunum yolu hastalıkları olduğundan, öksürük, ateş, nefes darlığı gibi semptomlar görüldüğünde hemen test yapılmalı ve tedaviye başlanmalıdır.