Bunamayı önleyebiliriz! Prof. Dr. Osman Müftüoğlu yazdı

Ömür sürelerimizin uzaması, küresel yaş ortalamasının 71 yıla ulaşması tabii ki sevindirici bir gelişme. Ama ne var ki bu olumlu gelişmenin bazı tatsız sonuçları da var.Yaşlanmaya bağlı bellek zayıflaması ya da kaybı bunlardan biri, belki de en önemlisi. Hiçbir şey hafızamızın zayıflamasından hatta onun bizi tümüyle terk etmesinden daha kötü olamaz. Eşimizin, çocuklarımızın, en yakın dostlarımızın ve nihayetinde de kendi ismimiz dahil hemen her şeyi yavaş yavaş unutmaktan, varken yok olmak, buradayken kaybolmak, daha kötü bir deyişle yaşarken yaşamamaktan daha tatsız ne olabilir ki? Üzülerek belirteyim ister başka sebeplerle ister Alzheimerla bağlantılı olsun bilişsel bozulmaya yol açan ve ilerleyici hafıza kaybıyla sonuçlanan bu tatsız süreçlerin nedenlerini henüz tam olarak bilmiyoruz. Elimizde bazı veriler var ama çoğu henüz yeterince kesin ve tatmin edici değil. Ve yine büyük bir üzüntüyle belirteyim ki elimizdeki mevcut ilaçların hiçbirisi bunama meselesine etkili ve kalıcı çözümler üretmiyor, üretemiyor. Bu nedenle dikkatlerimizi sadece tedavi alanına yönlendirmekle kalmamalı, BUNAMAYI ÖNLEYİCİ TEDBİRLER konusuna da ağırlık vermeliyiz. Konu bu kadar mühim olunca bilimsel kuruluşlar da bellek kaybı meselesine yoğunlaştılar. Neredeyse gece gündüz bunama meselesiyle ilgili çalışmalar yapıyor, komisyonlar kurullar oluşturuyorlar. Bu komisyonlardan biri de ünlü tıp dergisi Lancette çalışmalarını sürdürüyor. İyi ve yeni haber şu: Lancet Demans Önleme, Müdahale ve Bakım Komisyonu bunama rakamlarının üçte birinden fazlasının beslenme, egzersiz ve obezitenin önlenmesinin kilit oyuncular olduğu bir dizi ciddi yaşam tarzı müdahalesiyle potansiyel olarak önlenebileceği sonucuna vardı. Lancet Demans Komisyonu son çalışmasında yalnızca beslenme, egzersiz, uyku, obezitenin önlenmesi, stresin yönetilmesi gibi bildik faktörlerin yetmeyebileceğini yaşa bağlı görme ve işitme bozukluklarının süratle düzeltilmesinin de bunama sürecinde önemli iyileşmeler sağlayabileceğini açıkladı. Unutmayalım ki demans vakalarının en az üçte biri damarsal yaşlanmaya bağlıdır, Alzheimerdan bağımsızdır. Ve yine unutmayalım ki kalbimiz için iyi olan her şey beynimiz için de iyidir. Daha orta yaşlardan itibaren sadece damar sertliğine yol açan olumsuz faktörleri (insülin direnci, hipertansiyon, trigliserid yüksekliği, şeker hastalığı, kronik inflamasyon, kronik depresyon, kronik uyku bozuklukları, sigara, alkol ve benzeri...) iyileştirebilirsek bunama tehditlerinin en az üçte birine dur diyebiliriz.