Küresel sağlık yetkilileri, insani felaketlerin dünya çapında hem kısa vadeli hem de uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açtığını söyledi.Küresel sağlık yetkililerine göre 2025 yılı, dünya çapında 305 milyon insanın etkilendiği 42 acil sağlık durumuyla kasvetli bir şekilde başladı.Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yeni raporunda, dünyanın en önemli sağlık krizlerinin savaşlar, siyasi istikrarsızlık ve yerinden edilme, iklim değişikliği ve salgınlar gibi insani felaketlerden kaynaklandığını belirtti.Örgüte göre bu çatışmalar aşılama kampanyaları gibi tıbbi hizmetleri aksatabilir, insanların temiz suya ve sıhhi koşullara erişimini sınırlayabilir, yetersiz beslenmeyi ve enfeksiyonların yayılmasını artırabilir, insanların ruh sağlığına zarar verebilir ve sağlık tesislerinin saldırıya uğramasına sebebiyet verebilir.DSÖ'nün acil sağlık durumları programını yöneten Dr. Mike Ryan bir basın brifinginde gazetecilere yaptığı açıklamada, Sağlık hizmetlerinin sunulması barışın inşası için temel önemde, dedi.Ajans, bu yıl dünyanın karşı karşıya kaldığı 42 sağlık acil durumundan 17'sinin üçüncü derece krizler olduğunu söyledi ki bu en şiddetli tür.İşte 2025'te dünyanın karşı karşıya kalacağı en ciddi krizler: Rusya'nın 2022'de geniş çaplı işgalini başlatmasından bu yana Ukrayna'nın sağlık sistemi büyük darbe aldı.DSÖ Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus brifingde yaptığı açıklamada, sağlık tesislerine 200'den fazla saldırı düzenlendiğini ve bunların önemli hasara yol açtığını ve umudu kırdığını söyledi.Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre Ukrayna savaşı, 12,7 milyondan fazla insanın tıbbi yardıma ihtiyaç duyduğu Avrupa'daki tek üst düzey sağlık acil durumu. Hamas'ın İsrail'in güneyindeki bir müzik festivaline düzenlediği baskında yaklaşık 1.200 kişiyi öldürmesinin ardından İsrail'in Gazze'ye hava ve kara saldırısı başlattığı Ekim 2023'ten bu yana 46.600'den fazla Filistinli öldürüldü.Savaş Gazze'deki hastaneleri yerle bir etti ve Dünya Sağlık Örgütü'ne göre Gazze ve Batı Şeria'da 3 milyondan fazla insan tıbbi desteğe ihtiyaç duyuyor .Lübnan'da ise Hizbullah'ın 2023'te İsrail'e roket ve füze fırlatmasının ardından yaklaşık 1,2 milyon kişi İsrail güçleri tarafından yerinden edildi.DSÖ, iki taraf bir ateşkes anlaşmasına varmış olsa da çatışmadan etkilenen bölgelerde şu anda sadece dört işlevsel hastane bulunduğunu bildirdi.Buradaki yardım çalışanları geri dönen Lübnanlılar için sağlık sistemini yeniden inşa etmeye yardımcı olurken, travma bakımı da dahil olmak üzere temel hizmetlerin mevcut kalmasını sağlamaya çalışıyor. DSÖ'ye göre Sudan'da iç savaşın başladığı 2023'ten bu yana sağlık tesislerine 141 saldırı düzenlendi ve sağlık merkezlerinin yüzde 39'unun tahrip edildiği ya da işlevsiz hale geldiği bildirildi.Ayrıca Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) bu ay acil servise yapılan bir saldırının ardından bir hastaneden çekileceğini duyurdu.DSÖ, Sudan'da yaklaşık 30,4 milyon kişinin acil tıbbi bakıma ihtiyacı olduğunu belirtiyor.Ayrıca 2,9 milyondan fazla insan Sudan'dan kaçarak komşu ülkelerin sağlık sistemlerini zorlarken mülteci kamplarında kolera, sıtma, kızamık ve hepatit E salgınları baş gösterdi. Suriye'nin sağlık sistemi, Devlet Başkanı Beşar Esad'ın aralık ayında devrilmesinden ve binlerce mültecinin ülkeye dönmesinin önünün açılmasından çok önce zayıflamıştı.DSÖ, geçen yıl 16,7 milyondan fazla Suriyelinin sağlık yardımına ihtiyaç duyduğunu ve bu sayının 2025'te artmasının muhtemel olduğunu belirtti.Bu arada DSÖ, 20 yıllık savaşın ve Taliban'ın 2021'den bu yana sıkılaştırdığı kontrolün sağlık sistemini parçaladığı ve ciddi şekilde yetersiz kaynaklara sahip hale getirdiği Afganistan'da tahmini 14,3 milyon kişinin sağlık yardımına ihtiyacı olduğunu duyurdu.Yüz binlerce mülteci 2023'ten bu yana Pakistan'dan geri dönmek zorunda kalırken, milyonlarca insan Afganistan içinde yerinden edilmiş durumda. Sağlık çalışanları önleyici hizmetler de dahil olmak üzere tıbbi bakımın erişilebilir olmasını sağlamak için mücadele ediyor.Bu tür şeyleri ikinci plana atamazsınız, diyen Ryan, meme ve rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve tedavisini örnek olarak gösterdi. DSÖ, zayıflayan devlet kurumları ve artan çete şiddetinin Haitililerin yaklaşık yüzde 40'ını acil tıbbi bakıma muhtaç hale getirdiğini söyledi.Ülke aynı zamanda devam etmekte olan kolera salgınıyla da boğuşuyor. DSÖ, Myanmar'da Budistler ve Müslümanlar arasında artan çatışmaların -yerinden edilme, doğal afetler, ekonomik sorunlar ve kolera salgını riski ile birlikte- milyonlarca insanı tehlikeye attığını söyledi.Yemen'de 19,5 milyondan fazla insan çevresel krizler ve çatışmalar nedeniyle tıbbi bakıma ihtiyaç duyuyor. Ülke kıtlığa doğru sürüklenirken, difteri ve boğmaca gibi aşıyla önlenebilir hastalıklar yayılmaya devam ediyor.Kuraklık, sel ve toprak kayması gibi felaketlerin yanı sıra kolera ve sıtma salgınları ve devam eden şiddet olaylarının sağlık açısından büyük tehdit oluşturduğu Etiyopya'da yaklaşık 21,4 milyon kişi sağlık yardımına ihtiyaç duyuyor.Somali de hastalık salgınları ve iklimle ilgili krizlerle boğuşuyor ve dünyadaki en yüksek anne ölüm oranlarından birine sahip. DSÖ, Somali'de 6 milyon kişinin acil sağlık hizmetine ihtiyaç duyduğunu belirtti.Güney Sudan'da sağlık sektörü sıtma ve kızamık salgınları nedeniyle felç oldu ve güvenlik ile bürokratik sorunlar nedeniyle insani yardımı akışı zorlaştı.Bu arada, Demokratik Kongo Cumhuriyeti devam eden maymun çiçeği, kolera, kızamık, çocuk felci ve COVID-19 vakalarının yanı sıra güvenlik sorunları, gıda güvensizliği ve yaklaşık 13 milyon insanın acil tıbbi bakıma ihtiyaç duymasına yol açan doğal afetlerle uğraşıyor.