SON DAKİKA
Veganlık ve pandemi bir ‘kandırmaca’ mı?
Ağzından çıkan hemen her sözün polemik yarattığı Kalp ve İç Hastalıkları Profesörü Canan Karatay’ı iki yıllık pandemi sürecinde TV ya da gazetelerde pek görememiştik. ‘Bir döndü pir döndü’ derler ya, o hesap. Yeni kitabı ‘Karatay Sözü’nü okuyucusuyla buluşturan Prof. Dr. Karatay, Posta’dan Oya Çınar’ın sorularına yine çok konuşulacak cevaplar verdi. Diyor ki: “Pandemi dünya nüfusunu kontrol altına almak, veganlık da reklam amaçlı bir kandırmacadır. Yalnızca tahıl ya da yaprak yiyerek yaşayamaz insan. (Veganlar) Kısa ömürlü, hastalıklılar, kansızlar ve dirençleri kırık.” Öyle mi gerçekte? Hürriyet'ten Fulya Soybaş uzmanlara sordu.
“Veganlığın ömrü kısaltan bir yaşam biçimi olduğuna dair tüm iddiaları asılsızdır. Dengeli bitkisel beslenmenin sağlıksız olmak bir tarafa, birçok kronik hastalığın önlenmesine de yardımcı olduğu biliniyor. Ayrıca veganlık hayvanları sömürmeye, başka şekillerde zarar vermeye karşı çıkan ahlaki bir duruştur.
Veganlık felsefesi, hayvanlar ve diğer insanlar için empati kurmak ve çevreye özen göstermek anlamına da gelir. Bu anlamda vejetaryenlikten “felsefe” olarak ayrılır. Canan Karatay’ın bu barışçıl yaşam biçimini seçen insanları hedef alan söylemlerini hiçbir şekilde kabul etmiyoruz.”
Pandemide sorularımıza bıkmadan cevap veren hocalarımızdan biri de Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bengi Başer’di. ‘Pandemi ve veganlık uydurma olabilir mi?’ Şöyle cevaplıyor: “Türk Kardiyoloji Derneği Canan Hanım'ın kolesterol ilaçları hakkındaki açıklamaları nedeni ile hukuki sürece gitmiş ve kazanmıştı. Hâlâ sıkılmadı mı? Verdiği tavsiyeler nedeni ile canı yanan çok hasta var maalesef. Batı’da olsa doktorluğu elinden alınabilirdi. Kardiyolog olarak aşıyı inkâr etmek haddimiz değil çünkü bu bizim değil, enfeksiyonun alanı bir kere. Neden bu işi uzmanına bırakmıyoruz? Pandemi uydurmaca ise biz ne yaşadık? Aşılar bugüne kadar yüzlerce hastalığa çare olmuştur. Aşıyı reddetmek, modern tıbbı da reddetmektir.”
TAM TERSİNE SAĞLIKLI
“Veganlık meselesine gelince; hele de orta yaştan itibaren hayvansal gıdayı azaltmak önemli. Çünkü hayvansal gıda daha çabuk yaşlandırır. Zaten kalp ve tansiyon hastalarına bitkisel bazlı beslenmelerini tavsiye ederiz. Mesela, Budist rahipler! Genelde vegan beslenirler ve çoğu da uzun yaşar. Kırmızı et eksikliğinden kaynaklanabilecek folik asit, B12, demir eksikliği olabilir ama o da dışarıdan takviye ediliyor artık. ‘Gezen tavuk’, ‘Hormonsuz et’ tavsiye ediyor Canan Hanım. Bu devirde hormonsuz, GDO’suz ürün nereden bulacaksın? Bunlar ezbere açıklamalar. Canan Hanım ile tek ortak noktamız; glüten ve şekerin zararlı olduğudur. Yıllardır yemem. İşlenmiş şeker için ‘asrın morfini’ denir. Doğru da, ama bu söylem de zaten kendisine ait değildir.”
‘HEM İSTEMEDİM HEM DE DAVET EDİLMEDİM’ Kafamdaki bazı sorular için elbette Prof. Dr. Canan Karatay’ı da aradım. Tatildeydi, konuşamadık ama aklımdaki sorular için yeni kitabı ‘Karatay Sözü’nü adres gösterdi. Prof. Dr. Karatay 8. kitabını yenice çıkardı. Pandemi ile alakalı değil. Daha çok ‘Her yaşta, her zamanda ve her koşulda...’ mottosu ile daha geniş bir çerçeveden virüs ve bakterilere karşı bağışıklığı güçlü tutmanın yollarını anlatıyor.
ÖNSÖZE DİKKAT
Kitabın önsözü ise biraz sitemkâr: “Eylül 2019’da medyada başlayan bazı haksız itibarsızlaştırma söylemleri onu çok üzdü! Sonrasında iki yıllık salgın sürecinde, ekranlarda söz hakkı olmasa da yine ‘sözünün eri’ oldu!” Doğru, Prof. Dr. Canan Karatay’ı en son pandemi başında izlemiştik ekranlarda. Verdiği; ‘Bağışıklığı güçlü tutmak için kelle paça yiyin’, ‘Gargara yapın!’ önerileri nedeni ile en çok da meslektaşları tarafından topa tutulmuş, sonra bir anda ortadan kaybolmuştu. 2 yıl sonra şimdi, ‘Pandemi bir senaryo’, ‘Gribin aşısı olmaz’, ‘Veganlar kısa yaşar’ gibi ‘ezber bozan’ söylemleri ile yine her yerde. Peki neden 2 yıllık pandemi boyunca hiç konuşmadı?
4 gün önce, gazeteci Melih Altınok’un Sebep Sonuç programına katılan Prof. Dr. Karatay bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “Biraz tavır aldım, biraz da istenmedim. Bir canlı yayına katılmıştım. Yayından önce üzerimize ‘dezenfektan’ sıkıldı. Bu hoşuma gitmedi. O ‘dezenfektan’ zehir! Biz böcek miyiz? Sanırım biraz ambargo da uygulandı bu süreçte ve hiç davet de almadım. Pandeminin senaryo olduğunu düşünüyorum, herkes de bunu biliyor tabii.”
BİR HATIRLATMA: Prof. Dr. Karatay’ın ‘senaryo’ dediği COVID-19 pandemisinde dünyada 15 milyondan fazla, Türkiye’de 100 bine yakın CAN öldü. Tehlike şimdilik geçti! En azından artık ‘ölüm’ yaşanmıyor. Dolayısıyla belki de artık ‘serbest atış’ zamanıdır. Kim bilebilir?