Diyabetik ayaktan korunma yolları
Diyabetik ayak sorunu, diyabet sorunu olanların sık karşılaştığı bir sorun. Öyle ki; dünya genelindeki her 5 diyabetliden biri diyabet sorunu olduğunu ayak yaraları için doktora başvurduğunda öğreniyor. Yine istatistiklere göre her 4 diyabetliden biri yaşamları süresince bir kez ayak yarası sorunu yaşıyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Emre Özker, diyabetik ayak sorunu hakkında önemli bilgiler verdi, uyarılarda bulundu.
Diyabetik bir hastanın ayağında enfeksiyon oluştuğunda ya da yara açıldığında bu yarayı "ufak, kendiliğinden kapanır" demeksizin, vakit kaybetmeden bir uzmana göstermek şart. Zira diyabetik kişilerin gerek ayak yapıları gerekse bağışıklık sistemleri zayıf olduğundan, normal şartlarda enfeksiyon oluşturmayacak kadar güçsüz bir bakteri, baş edilmesi zor ve uzun bir enfeksiyona yol açabiliyor.
Bunun yanı sıra, enfeksiyon dönemlerinde diyabetik kişilerin kan şeker düzenlenmeleri de normalden daha zor hale gelir. Düzensiz kan şekeri de bu savaşta, savaşçı hücrelerin görevlerini yapamamalarına yol açar ve vücut savunması iyice zayıflar. Bir enfeksiyon halinde bu kişiler mutlaka hekime başvurmalı, yatak istirahati almalı, yaralarının üzerine basmamalarını sağlayacak özel gereçler kullanmalı, yara ve kandan örnekler alındıktan sonra vakit kaybetmeden geniş etkili antibiyotiklere başlanmalıdır.
Ayaktaki her türlü değişim diyabetik ayak sınıfına giriyor
Diyabetik ayak diyabetli kişinin ayağındaki her türlü değişiklik anlamına geliyor. Diyabet hastalarının yaklaşık yarısında atar damar tıkanıklığı olduğu için, antibiyotiklerin daha etkili olabilmeleri için tercihen damar yolu ile verilmesi gerekiyor. Enfeksiyon tedavisi başlandıktan sonra, duruma göre yara temizliği yapılmalı, ölü dokular uzaklaştırılmalı ve varsa damar problemi halledilmeli. Bu tedaviler bir ekip gerektiriyor ve acilen yapılması şart. Aksi halde tablo hızla kötüleşebiliyor ve kişi ayağını, hatta hayatını kaybedebiliyor.
Diyabetik ayak yaraları hızlı ilerliyor
Bu süreci yaşayan kişiler genellikle “Küçücük bir yara idi, 10 günde böyle oldu” cümlesiyle doktora başvuruyor. Diyabetik ayak, ayak cildinde kuruluklar derinleşip ciltte çatlak ve yarıklara sebep olabiliyor. Bu kuru cilt ve yarıklar mantar ve diğer enfeksiyon ajanları için giriş noktasıdır. En son olarak duyu sinirlerinde meydana gelen hasar sonucu kişi ayağında olup biten tüm bu süreçleri hissetmiyor; ayakta başlayan bir yarayı, ayağa batan bir çiviyi bile hissetmediği için ayağında ancak gözle görülebilir büyüklükte hasar meydana geldiğinde veya enfeksiyon çok ilerleyince problemin farkına varıyor. O yüzden yara olmadan bile ayakta şekil değişikliklerinin olduğu, ciltte kurulukların ve çatlakların olduğu, bası alan noktalarda nasırları olan bir ayak diyabetik ayak olarak tanımlanıyor.
Nasıl korunmalı?
-Ayağınızı temiz ve nemli tutun.
-Nasır ve çatlaklarınızı uzmana tedavi ettirin.
-Kan şekerinin dengede olması için ilacınızı, diyet ve egzersizi aksatmayın.
-Ayağınıza uygun olarak kalıp alınıp, yürüme ölçümleri yapıldıktan sonra özel üretilmiş tabanlık ve ayakkabı kullanın.
-Düzenli olarak ayaklarınızı, özellikle parmak arası ve tabanını kontrol edin ve yeni yara oluşumu olup olmadığını gözlemleyin.
-Hekime kontrollerinizi aksatmayın.
Diyabetik ayak tedavisi
Yara bakımı konusunda son dönemde yeni tedaviler uygulanmaya başladı. Bunların başında yaraya epidermal büyüme faktörü enjeksiyonu ve topikal kullanımı geliyor. Bunlara ek olarak PRP uygulamaları ve PRP benzeri PRF uygulamaları da son dönem tedaviler arasında yer alıyor.