Deprem travması yaşayan bireylere nasıl davranmalıyız?

Yaşadığımız bu zor günler hepimizi derinden etkiledi. Kimimiz enkaz altında kalan yakınlarımızın acısını çekerken kimimiz de yaşadıklarımızın etkisiyle ne yapacağımızı şaşırmış durumdayız. Ve hepimiz elimizden geldiğince zorda kalanlara yardım etmeye çalışıyor, acaba onlar için neler yapabiliriz diye çırpınıyoruz. Peki deprem travması yaşayan bireylere yardımcı olmak için nasıl yaklaşmalıyız? Yelda Başaran yazdı... (Hürriyet)Bu konu çok hassas olduğu için dikkat etmemiz gereken hususlar var tabii. Öncelikle bilmemiz gereken, deprem travması yaşayan kişinin duygu durumundaki değişimler...Deprem travması yaşayan bir kişide...* Yoğun bir yalnızlık ve boşluk hissi oluşabilir...* Kendini suçlu hissedebilir...* Başkalarına kızgınlık hissedebilir...* Yakın ilişkilerinde tahammülsüzlük durumu oluşabilir...* Depremi yaşadıktan sonra uyumakta zorlanabilir. Başını yastığa koyduğunda her an deprem olacak korkusu yaşayabilir... Yine deprem olacak, ben evden çıkamayacağım, Ya sevdiklerim kurtulamazsa hayatıma nasıl devam edeceğim, Enkaz altında kalırsam kaç saat sonra beni kurtarabilirler gibi kaygıları bazı bedensel rahatsızlıkları da beraberinde getirebilir:* Nefes alıp vermede güçlük* Terleme* Titreme* Mide rahatsızlıkları* Kalp çarpıntıları* Uyku sorunları* Kolay irkilme* Çabuk sinirlenme* Unutkanlık* İsteksizlik* Yorgunluk* Depresyon Sakinleşmesi için zaman tanıyın Deprem gibi olağanüstü travmatik bir olaydan sonra yaşanan birçok belirtinin normal tepkiler olduğunu kendinize hatırlatın ve öncelikle panik yapmayın. Sizin güçlü olmanız ve karşınızdaki kişinin de güçlü olduğunu ona hissettirmeniz, bu konuda atılacak en temel adımdır. Karşınızdaki kişi aşırı tepkiler verebilir. Ani ses ve hareketlerde irkilme, yüksek sesle konuşma, aşırı öfke, kızgınlık gibi davranışlarında soğukkanlılığınızı koruyun. Ve ona yardımcı olmaya çalışırken yapma etme gibi uyarıcı ifadelerde bulunmaktan mümkün olduğunca uzak durun ve sakinleşmesine zaman tanıyın.Yasını tutmasına izin verin: Depremzede bireyin travma etkilerini mümkün olduğunca zarar görmeden atlaması için öncelikle yas sürecini yaşaması gerekiyor. Bu yas tutulurken herkes kişilik yapısına göre farklı tepkiler gösterir. Örneğin bir kişi bu süreçte sık sık ağlama krizi yaşarken, başka bir kişi yaşadığı bu olay için derin bir kızgınlık duygusu içinde çevresini ya da kendini suçlayabilir. Bu duygu durumlarında karşınızdaki kişiyi eğer ağlıyorsa, engellemeye çalışmayın. Bırakın karşınızdaki kişi duygularını içinden geldiği gibi ifade etsin. Onu engellemek yerine, ona rahat bir şekilde yasını tutmasına izin verin. Travma yaşayan bir kişinin en önemli ihtiyacı kendi duygu durumunun anlaşılmasını hissetmektir. Bunun için konuşmak ve duyguları ifade etmek birçok durumda iyileşmeye katkı sağlar. Sizinle konuşmak isterse onu samimiyetle dinleyin.Konuşmak istemeyen birini zorlamayın: Kişi olayı hatırlatan yer, durum, hatta duygu ve düşüncelerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalıştığı için konuşmak istemeyebilir. Siz de konuşmak istemeyen bir kişiyi konuşarak destek olurum düşüncesiyle konuşmaya zorlamayın. Onun bu kişisel tercihine saygı duyun. Sürekli konuşarak onu teselli etmeye çalışmak bazen ters tepebilir. Onun yanında olduğunuzu hissettirmek bile başlı başına önemli bir destek olduğunu unutmayın. Travma yaşayan bir kişinin nasıl ki fizyolojik anlamdaki en temel ihtiyaçları yeme içme ve barınma ihtiyacı ise psikolojik anlamdaki en temel ihtiyacı da güvende olduğunu hissetmektir. O yüzden ona her şeyden önce bulunduğunuz yerde güvende olduğu bilgisini verin. Sosyal medya ve televizyondan bir süre uzak tutun: Deprem, enkazla ilgili haberler kişinin kendini huzursuz hissetmesine yol açar. Bu nedenle deprem travması yaşayan birinin bu haberlerden bir süre uzak tutulması gerektiği unutulmamalıdır. Beraber nefes egzersizi yapın: Ruhsal travmadan etkilenmiş kişiler kendilerini diken üstünde, sürekli tetikte hissedebilir. Yaşanan olayla ilgili görüntü, ses ve anıları sık sık hatırlama ve yeniden deneyimleme çarpıntı, terleme, titreme ya da nefes daralmasına yol açabilir. Böyle bir durumda beraber derin nefes alma egzersizi yapın. Bu onu rahatlatacaktır. Deprem yaşayan bir kişinin zihinsel enerjisi zayıflayacağı için odaklanma dikkatini vermekte zorluklar yaşayıp günlük ihtiyaçlarını karşılarken dalgınlık ve unutkanlıkta gösterebilir. O yüzden kişinin araç kullanmak yemek yapmak gibi temel ihtiyaçlarında bir süre kendisine yardımcı olmak önemlidir... Ülkemizde meydana gelen depremlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımızı bir kez daha rahmetle anıyor ve yakınlarına başsağlığı diliyorum. Hepimizin başı sağ olsun...Dikkat! Konuşurken ona daha iyi hissetmesi için çözüm yolları üretme baskısı yapmayın. Bunu yapmak kişinin daha çok içe kapanmasına sebep olabilir.