Deprem bölgesinde hızlıca alınması gereken önlemler! Prof. Dr. Derya Uludüz yazdı...

Türkiye asrın felaketini yaşıyor. Kahramanmaraş depremi 10 ilde büyük yıkıma neden oldu. Peki deprem sonrası salgın hastalıklara karşı alınması gereken önlemler neler?1- Salgın bir hastalığın başlaması çok olağan, kemirgenler ortalığa çıkacak. Bu nedenle çöplerin sıkıştırılarak, ağzı kapatılarak ve hızlıca uzaklaştırılması gerekiyor. Kedi köpek gibi hayvanlar da aç, onları da besleyerek kontrol altına almak lazım ve ortalıkta gıda artığı bırakmamak gerekli. Özellikle afetin 2. dalgası için enfeksiyon hastalıkları ve halk sağlığı uzmanlarının sahada olmasına ihtiyaç var. 2- Gıda ürünlerini dağıtırken son kullanma tarihlerini kontrol etmek lazım. Özellikle mamalarda ve süt süt ürünlerinde bu çok daha önemli. 3- Yardıma giden herkes gider gitmez büyük bir güçle çalışmaya başlıyor ama ertesi güne bitap düşüyor, ertesi gün de sistemin devam etmesi için iyi bir şift sistemi kurulmalı. 48 saat çalışanlar oluyor ama verim çok düşüyor ve onlar da hastalanabiliyor, bu önlenebilir bir işgücü kaybı. 4- Enkaz kaldırma çalışmalarında eldivensiz iş yapmamak laım, inşaat parçacıkları vücudu kesip tetanoza neden olabilir ve öldürücü olabilir. Bölgedeki herkesin tetanoz aşısı olması lazım. Bir diğer risk de kuduz, maalesef tedavisi yok, aşıları hızlıca devreye sokmak önemli. 5- Enkazda çalışırken çevreye moloz parçaları sıçrayabilir, gözleri de korumak gerekiyor. Gözlükle çalışmalı ekip, kalıcı görme kaybı gelişme riski açısından. 6-Su kaynakları çok kritik. Özellikle deprem dolayısıyla yeraltındaki çatlaklar suları kirletebilir ve ishaller başlayabilir. Depremden kurtulanlar çeşme suyu içip hasta olabilirler. Çeşme suları hızlıca klorlanmalı. Basit bir klor seviye ölçme cihazı var sağlık müdürlüklerinde kullanılabilir. 1 ton suya 1 klor tabletini eriterek atmak yeterli olacak. 7- Gıda yardımları iyi saklanmazsa gıda zehirlenmeleri olabilir. Özellikle süt ve et ürünleri 1. haftadan sonra depo koşulları iyi değilse toplu zehirlenmeler olabilir. 8- Yakınlarını kaybeden ve enkazdan çıkan insanların psikolojik durumları çok sıkıntılı olacaktır. Toplumsal psikolojiyi de etkiliyor bu durum. O yüzden psikologlara büyük iş düşüyor. Sosyal medyalardan sürekli bir şekilde hikaye paylaşılması, video çekmesi oradaki insanları daha kötü etkileyecektir. 9- Enkazlarda çalışırken açık elektrik uçlarından, elektriğin olmadığı düşünülen yerlerden elektrik çarpmasıyla insanlar ölebilir. Mutlaka kişilerin üzerinde plastic gereçler taşımaları lazım.