Covid-19'un lambda varyantı yayılıyor! Lambda varyantı nedir, ne kadar bulaşıcı?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), dikkat edilmesi gereken koronavirüs varyantları listesine başka bir COVID suşu ekledi: COVID-19 Lambda varyantı. Bu özel varyant, şu anda Güney Amerika'da yoğun bir konsantrasyonla 24ten fazla ülkeye yayılmış durumda. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal, COVID-19un yeni varyantı lambda bilinmesi gerekenleri anlattı.Lambda varyantı ilk olarak Aralık 2020'de Peru'da tanımlandı. Haziran ayında, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Lambda'yı, ilgili birkaç genetik değişikliğin varlığına dayanarak ilgili bir varyant olarak isimlendirdi. DSÖ, 15 Haziran'da yayınlanan Haftalık Epidemiyolojik Güncellemesinde, Lambda, potansiyel olarak artan bulaşıcılık veya olası nötralize edici antikorlara karşı artan direnç gibi şüpheli fenotipik etkileri olan bir dizi mutasyon taşıyor diye yazdı. Bu mutasyonlar, varyantın daha hızlı yayılabileceğini veya COVID-19 aşılarının sunduğu korumadan kaçabileceğini gösteriyor. Bu varyantlar ayrıca toplulukta veya birden fazla COVID-19 vakası kümesinde önemli bulaşmaya neden olabilir.Bu, koronavirüs Güney Amerika'da ortaya çıktı, vaka sayısının patlaması ve aşı dozlarının kıtlığı nedeniyle çok az insan aşılandı. Bu nedenle oradaki ülkeler de hızlı bir lambda yayılımı gördü. Araştırmalara göre, Aralık ayında lambda varyantı Peru'da test edilen 200 koronavirüs örneğinden 1'ini oluşturuyordu. Mart ayına kadar, ülkenin başkenti Lima'daki örneklerin yüzde 50'sini oluşturuyordu. Şimdi yüzde 82'de. Verilere göre Lambda şu anda Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Kanada dahil 31 ülkede bulunuyor. Virüsler sıklıkla mutasyonlar yoluyla evrimleşir ve zamanla bir virüsün yeni varyantlarına yol açar. Bu mutasyonlar, virüsün artış gösterdiği durumlarda meydana gelebilir. Bu mutasonların birçoğunun etkisi yoktur, ancak bazı mutasyonlar virüsü daha bulaşıcı hale getirebilir, daha ciddi hastalıklara neden olabilir veya aşılamanın sağladığı korumayı azaltabilir. Aşı oranlarının düşük olduğu ülkelerde ve hatta Amerika Birleşik Devletleri'nde birçok insanın aşısız olduğu bölgelerde bile virüs kontrolsüz yayılabilir. Bu, daha zararlı varyantların ortaya çıkmasına yol açabilir. Bugüne kadar, bu varyantların ana endişesi, daha kolay yayılmalarıdır. Bir varyant daha ciddi hastalığa neden olmasa bile, özellikle aşılama oranlarının düşük olduğu bölgelerde daha kolay yayılırsa COVID-19 ölümlerinde hızlı bir artışa neden olabilir. Bu varyant, insanlar için daha tehlikeli olduklarını gösteren güçlü kanıtlara sahip olan alfa, beta, delta ve gama gibi endişe verici varyantlardan daha farklı. Lambda şu anda bir endişe çeşidi olmasa da, bu zamanla değişebilir.Araştırmalar, lambda'nın alfa ve gamadan daha bulaşıcı olduğunu ve varyantın, aşılanmadan sonra üretilen antikorlardan daha iyi kaçabileceğini göstermektedir. Veriler, lambda varyantının başak proteininde bulunan mutasyonların, antikorları nötralize etmeye ve artan enfektiviteye dönüştürdüğünü gösteriyor. Yine de herhangi bir koronavirüs varyantında olduğu gibi, buna karşı da çok dikkatli olunması gerekiyor. COVID-19un delta ve diğer varyantları tehdit oluşturmaya devam ediyor. Aşıları tamamlanmış kişilerin, enfeksiyon kapsalar bile ciddi hastalık ve ölüm riskleri çok daha düşüktür. Ancak aşılanmamış insanlar tüm koronavirüs varyantları açısından risk altındadır.