Bayramda et tüketimine dikkat

Kurban bayramın da kırmızı et ve şerbetli tatlı tüketimi diğer zamanlardan oldukça fazladır. Her ne kadar kurulan sofralar, davetlerdeki ikramlar, evde yapılan tatlılar gözümüze güzel görünse de sağlığımız için ölçülü tüketmeliyiz. Peki kurban bayramında başka nelere dikkat etmeliyiz? Diyetisyen Burak Çetiner konu hakkında bilgiler verdi.Öncelikle et/hayvan güvenilir bir yerden alınmalıdır. Sağlık kontrollerinden geçmiş olmasına dikkat edilmelidir. Kesim yapılacak yerin temiz ve steril olmasına özen gösterilmelidir. Et zararlı mikroorganizmalar ve toksik maddeler içermemelidir. Kesilen et vakit kaybedilmeden parçalara ayrılmalı ve buzlukta saklanmalıdır. Yeni kesilen et, sindirim problemleri yaşamamak için tüketilmeden önce en az 24 saat dinlendirilmelidir. Donmuş et buzdolabında +4 derecede ya da mikrodalgada çözdürülmelidir. Dışarıda bekletilmemeli, sıcak suya koyma gibi işlemler yapılmamalıdır. Bu tür işlemler etin üzerinde zararlı mikroorganizmalar üremesine sebep olabilirler. Et çözdürüldükten sonra asla tekrar dondurulmamalıdır. Çözdürülen etin tamamı pişirilmelidir. Eti tüketirken kavurma kızartma gibi uygulamalardan kaçınılmalıdır. Izgara, buğulama, kısık ateşte kendi suyu ve yağıyla yavaş bir şekilde pişirme tercih edilebilir. İçine kuyruk yağı ve tereyağı gibi doymuş yağlar ilave etmek, kalori ve kolesterol içeriğini arttıracağından dolayı tercih edilmemelidir. Mangal yapılacaksa et ateşten 10-15 cm uzakta tutulmalı, yanma-kömürleşme engellenmelidir. Ateşe fazla yakın tutulan etlerde özellikle B grubu vitaminlerde ve içerdiği folik asit miktarında kayıplar oluşur. Ayrıca yanma-kömürleşme oluşan gıdaların kanserojen özellik gösterebilir. Etin iyi pişmesi sağlanmalıdır, etin iç sıcaklığı 75 dereceye ulaşmalıdır. Etler iyi pişmediği takdirde zoonoz hastalıklara yakalanma ihtimali ortaya çıkar. Normal bir beslenme planında olması gereken et tüketimi yaklaşık olarak , haftada 2-3 kez 100-120 gramdır. Bu et tüketimi, bireyin alması gereken protein miktarını ve etten alması gereken besin öğelerini karşılar. Kurban bayramında bu miktarlar da göz önünde bulundurularak aşırıya kaçılmamalı çok fazla et tüketilmemelidir. Özellikle et tüketimi günlük olarak 100-150 gramı geçmemelidir. Ayrıca tek başına tüketilmemeli mutlaka yanında çorba, sebze, salata benzeri yiyecekler tüketilmeli. Et ürünleri E ve C vitamini açısından fakirdir. Etin yanında yenilen sebze ve salatalar bu vitaminleri de tamamlayarak düzgün bir beslenme örüntüsü oluşturur. Etin yanında yenilen sebzeler lif içeriği sayesinde sindirime yardımcı olur ve c vitamini içeriği demir emilimini arttırır. Etin yanında gazlı ve şekerli içecekler tüketmekten kaçınılmalıdır. Bu tür içecekler tüketmek kan şekerini yükseltir, hazımsızlığa yol açar, gereğinden fazla kalori alımına neden olur. Gazlı ve yüksek kalorili içecekler yerine su ve ayran tercih edilebilir. Et tüketilirken içerdiği kolesterol miktarı da dikkate alınmalıdır. Kolesterol vücudumuzdaki bir çok kimyasal reaksiyon için gerekli olsa da 2/3 ü vücudumuzda sentezlenir. Yani sadece 1/3 ünü dışardan almamız gerekir. Bu da yaklaşık olarak 300 mga eşittir. Haşlanmış bir yumurtada 213 mg kolestrol bulunur, 1 yemek kaşığı kavurmada ise 20 mg bulunur. Bu miktarlar göz önüne alındığında et tüketimine dikkat etmek gerekir. Fazla kolesterol alımı damar tıkanıklığına ve safra taşına neden olabilir. Güne hafif ve doyurucu bir kahvaltıya başlayıp diğer öğünlerde et tüketilmesi sindirim açısından daha sağlıklıdır. Ziyaretler sırasında verilen ikramların verdiği doygunluk hissi öğün saatlerinde değişikliğe yol açabilir. Akşam yemeği saatini erteleyerek geciktirebilir. Et sindirimi zor bir besin olduğu için geç saatlerde tüketilmemelidir. Hazımsızlık sorunlarına yol açabilir. Bunu önlemek için akşam yemeği yatmadan en az 3 saat önce yenilmelidir. Gün içinde su içmek ihmal edilmemelidir. İkram edilen içecekler susuzluk hissini bastırabilir fakat günlük en az 8-10 bardak su içilmelidir. İkram edilen içeceklerden gazlı ve şekerli olanlar tercih edilmemelidir. Günlük 3-5 üzerinde fincan çay ve kahve tüketilmemelidir. Bunların yerine maden suyu, bitki çayları gibi alternatifler tüketilmelidir. Tatlılar kontrollü tüketilmelidir. Günde 1 porsiyondan fazla tatlı tüketilmemelidir. Çevre ısrarı ile aşırı yeme tutumu sergilenmemeli porsiyon kontrolü sağlanmalıdır. Şerbetli , hamurlu tatlılar yerine meyve ve sütlü tatlılar tercih edilmelidir. Fazla tatlı yenildiği düşünülüyorsa diğer öğünlerden kısarak, gün içinde alınan kalori dengelenmelidir. Özellikle şeker hastalığı, kalp hastalığı, tansiyon hastalığı ve kronik rahatsızlıkları bulunan bireyler yediklerine dikkat etmelidir. Olası sağlık sorunlarını önlemek için uyguladıkları beslenme programlarına sadık kalmaya özen göstermelilerdir. Gün içinde hareket etmeye mutlaka dikkat edilmelidir. 30-45 dakikalık yürüyüşler yapılmalı hareketsiz kalınmamalıdır. Yine de bayramda olması gerekenden fazla yediğinizi düşünüyorsanız bayram sonrasında öğün porsiyon kontrolünüzü yaparak beslenmenizi dengeleyebilirsiniz.