Aynada kendisini tanıyamayanların hastalığı "Yüz Körlüğü"

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ali Akalın, günümüzde nadir görülen ve pek bilinmeyen yüz körlüğü hastalığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı. (cnnturk.com / Yasemin Ateş)

Haberin Devamı

/

Prosopagnozi diğer adıyla “yüz körlüğü.” Dünyada her 50 kişiden birinde görülüyor. Bazen birini görürsünüz ve nereden tanıdığınızı hatırlayamazsınız. Bu durum normal olarak görülebilir. Ancak bu rahatsızlığa sahip olan kişiler bırakın kardeşinin, anne-babasının, eşinin yüzünü bazen aynada gördüğü kendisini bile tanıyamıyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ali Akalın ile hasta için sosyal açıdan sorun yaratan Prosopagnozi (yüz körlüğü) hakkında konuştuk.

/

Prosopagnozi (Yüz Körlüğü) nedir?Yüz körlüğü olarak da bilinen Prosopagnozi, yüz kimliğinin tanınmasında bir bozulmadır. Yüz körü olan kişiler genellikle aile üyelerini, yakın arkadaşları ve hatta kendilerini tanımakta zorluk çeker. İnsan beyninde yüz tanıma ile ilgili özel bir bölüm bulunmaktadır. Onun için herkesin bulutlara, kahve falına, dağlara, desenlere baktığında bir anlam ifade etmeyecek şekilleri insan yüzüne benzetme eğilimi vardır. Ancak yüz körlüğü yaşayan hastalarda bu özellik olmaz. Bu sebeple de hastalık ciddi sosyal problemler yaratabilir. Yaşamdan sahneler, arabalar ve yüzdeki duygu ifadeleri gibi diğer kategorileri etkileyen tanıma bozukluklarına eşlik edebilir, ancak yüz tanımama tek başına da görülür.

Haberin Devamı

/

Bu hastalığın türleri var mıdır?Çoğu insan bazen daha önce gördükleri yüzleri tanımakta güçlük çeker, ancak bu yüz körlüğü olduğu anlamına gelmez. Çünkü, yüz tanıma yeteneği normal kişilerde büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Bazı insanlar olağanüstü derecede iyi yüz tanıma özelliğine sahip iken bazıları yüz tanımada zorluk çekerler. Çoğu insan bu aşırı iki uç arasında bir yerdedir. Bu günlük sorunlardan çok daha şiddetlidir. Yüz körlüğü hastalığı olan kişiler, daha önce bir yüzü görüp görmediklerini bilmekte zorlanır ve çoğu zaman karşılaştıkları yüzleri tanımakta zorluk çekerler. Aşırı durumlarda ise bu kişiler, eşleri ve çocukları gibi en çok birlikte oldukları insanları bile tanımakta zorlanır.

/

En önemli belirti nedir?Prosopagnozi hastalığının belirleyici işaretlerinden biri, saç, yürüyüş, kıyafet, ses ve diğer bilgiler gibi yüz dışı bilgileri kullanarak kişileri tanımaya çalışmalarıdır. Yani görme duyusunu kaybetmiş bir kişinin karşısındaki sesinden tanıması gibi. Bu kişilerin en yaygın şikâyetlerinden biri, televizyon şovlarının ve filmlerin konularını takip etmekte zorlanmalarıdır. Çünkü karakterlerin kimliğini takip edemezler. Bazen de tanıdıkları insanların yüzlerini hayal etmekte zorlanırlar.

Haberin Devamı

/

Yüz körlüğü hastalığı doğuştan mı, yoksa sonradan mı ortaya çıkıyor?Yüz körlüğü hastalığının iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlar, “Sonradan edinilmiş” ve “Doğuştan gelen” olarak adlandırılabilir. Bu hastalığın neredeyse tamamı, genellikle kafa travması, felç veya beynin dejeneratif hastalıkları nedeniyle oluşan beyin hasarından kaynaklanmaktadır. Bu bireylerin önceden normal yüz tanıma yetenekleri varken sonradan bu yetenekleri kaybolmuştur. Gelişimsel bazen de doğuştan gelen yüz körlüğü vakalarında, yüz tanıma problemleri yaşamda erken yaşlarda ortaya çıkar ve yüz işleme mekanizmalarını etkileyen nörogelişimsel bozukluklardan kaynaklanır.

/

Yüz hafızası zayıflığı ile yüz körlüğü arasındaki fark nedir?Yüz hafızası zayıf olan kişiler ile yüz körü olan kişiler arasındaki temel fark, yüz hafızası zayıf olan bir kişiye gösterilen fotoğrafı birçok fotoğraf arasından ayırt etmesi istendiğinde bunu kısa sürede yapabilirler. Ancak yüz körü olan bir kişi aynı fotoğrafa defalarca baksa da birkaç saniye önce gördüğü fotoğrafı tanıyamayacaktır. Bazı yüz körleri, her gün gördüğü kişileri tanıyabilirken bazıları kendi yüzlerini bile aynada tanıyamayacak kadar ağır hasta olabilmektedir.

Haberin Devamı

/

Yüz körleri insanları nasıl ayırt eder?Yüz körlüğü olanlar, karşısındaki insanların kim olduğunu saptamanın farklı yollarını öğrenirler. İnsanları sesleri, saç stilleri gibi kriterlerle tanırlar. Bazı örneklerde, boşandıktan birkaç yıl sonrasında eski eşini tanıyamayanlar olduğu görülmüştür. Veya işyerinde, yüz körlüğü olanlar yer değiştiren diğer çalışanları tanıyamazlar. Bu da sosyal açıdan hastaları etkilemektedir. Hastalığın tedavisi var mıdır?Teşhisi zor olan yüz körlüğü hastalığının tedavisi de bulunmamaktadır. Hastaların kaliteli bir yaşam sürmesi için bazı nöroloji uzmanları seanslar düzenler.