Ani başlayan nefes darlığı tedavi edilebilir mi?

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal, ani başlayan nefes darlığının sebeplerini ve tedavisini sizler için anlattı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ani başlayan nefes darlığı genellikle kalp veya akciğer rahatsızlıklarından kaynaklanır. Kalbiniz ve ciğerleriniz oksijenin dokularınıza taşınmasında ve karbondioksitin giderilmesinde rol oynar ve bu süreçlerden herhangi biriyle ilgili problemler nefesinizi etkiler.

Aniden ortaya çıkan (akut olarak adlandırılan) nefes darlığının sınırlı sayıda nedeni vardır. Anafilaksi (şiddetli bir alerjik reaksiyon), astım, karbonmonoksit zehirlenmesi, kardiyak tamponad (kalp çevresinde aşırı sıvı), KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) alevlenmesi veya semptomların kötüleşmesi, koronavirüs hastalığı, miyokard infarktüsü (kalp krizi), kalp aritmisi (kalp ritmi sorunları), kalp yetmezliği, pulmoner emboli (akciğer pıhtısı), pnömoni (diğer akciğer enfeksiyonları), pnömotoraks (akciğer sönmesi), pulmoner emboli (akciğerdeki bir arterde kan pıhtısı), ani kan kaybı, üst hava yolu tıkanıklığına yol (solunum yolunda yabancı cisim vs.den kaynaklı tıkanıklık) ve üst solunum yolu viral yoluna bağlı larenks ödemi gibi rahatsızlıklar ani başlayan nefes darlığına sebep olabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Ani başlayan (akut) nefes darlığı sebepleri

Pnömoni (Zatürre): Bronşit veya zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları, genellikle ateş, öksürük veya balgam veya mukus tükürme gibi diğer semptomlara neden olur.

Anafilaksi: Kaşıntıya, şişmeye, kızarıklığa veya başka semptomlara da neden olan şiddetli alerjik reaksiyondur.

Astım: Astım, hava yollarınızın daraldığı ve şiştiği ve ekstra mukus üretebildiği bir durumdur. Bu, nefes almayı zorlaştırabilir ve öksürüğü, nefes verirken ıslık sesini (hırıltı) ve nefes darlığını tetikleyebilir.

Yabancı cisim yutma: Yerfıstığı veya kısmen çiğnenmiş et gibi katı bir cismin kazara yutulması sonucu meydana gelebilecek solunum yollarındaki tıkanıklıktır.

Akciğer (pulmoner) embolisi: Akciğerlerdeki bir atardamarda kan pıhtısı veya başka bir neden oluşan tıkanıklıktır.

Pnömotoraks: Çeşitli nedenlerle akciğerin bir kısmının ya da tamamının ani bir şekilde sönmesi ya da çökmesi durumudur.

Miyokard enfarktüsü (Kalp krizi): Kalp krizi sırasında meydana gelebilecek, kalp kasına giden kan akışında kesintiler de ani nefes darlığına sebep olabilir. Nefes darlığının nedeni bu olduğunda, genellikle göğüste ağrı veya baskı gibi başka semptomlar da vardır.

Kalp yetmezliği: Kalbin tüm vücuda kan pompalama yeteneğini etkileyen bir durumdur ve ani nefes darlığının sebepleri arasında yer alır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Nasıl teşhis edilir?

Belirtiler kontrol edilir, fiziki muayene yapılır, stetoskopla kalp ve ciğerler dinlenir. Bazı testler yapılabilir. Bunlar arasında hematokrit adı verilen kan testi ile kanın oksijen taşıma yeteneğini etkileyen bir durum olan anemi kontrol edilir. BNP adı verilen kan testi ile akciğerlerde sıvı birikmesi olup olmadığı tespit edilebilir. Pnömoni, akciğer iltihabı veya yara izi aramak için göğüs röntgeni çekilebilir. EKG, kalp krizi belirtileri varsa kalp kası test edilir.

Akciğerlerin ne kadar hava tutabildiğini ve ciğerlerin ne kadar etkili bir şekilde havayı boşaltıp doldurabildiğini ölçmek için spirometri adı verilen bir test yapılabilir. Bu test ayrıca astımı veya amfizemin olup olmadığını da gösterebilir. Kandaki oksijen miktarını ölçmek için oksimetre adı verilen bir test yapılabilir.

Nasıl tedavi edilir?

Nefes darlığının tedavisi, büyük ölçüde buna neyin sebep olduğuna bağlı olacaktır. Örneğin; pnömoninin neden olduğu nefes darlığı tedavisi ile kalp yetmezliğinin neden olduğu nefes darlığı tedavisi tamamen farklıdır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Nefes darlığı görmezden gelinecek bir semptom değildir. Şiddetli nefes darlığı varsa veya göğüs ağrısı veya mide bulantısı varsa, en yakın acil servise gidilmelidir.