SON DAKİKA
İhtikar Nedir? İslamiyette İhtikar Ne Anlama Gelir?
Bir kişinin kötü davranması ya da hakkının yenmesi anlamında kullanılır. Sözlük anlamı vurgun olarak bilinen ihtikar kelimesi ise, eski bir kelime olarak dilimize Arapçadan geçmiştir.
İhtikar Nedir?
İhtikar, Arapça kökenli bir kelimedir. Aynı zamanda İhtikar kelimesi '' ticaret malını pahalılaşması amacı ile istifleyerek piyasaya arzını geciktirmek anlamına gelir.
İhtikar kelimesi, hem sosyal medyada hem de günlük hayatta pek çok vatandaşın yararlandığı bir kelime olarak karşımıza çıkıyor. Türk Dil Kurumuna göre ise, pek çok farklı anlama sahip olan ihtikar kelimesinin anlamları ise şu şekilde açıklanır:
Kötü davranmak
Hakkını yemek
Tedavülden çekmek
Tekeline almak
İstiflemek
Tekeline almak
Ticaret malını pahalılaşması için istiflemek ve piyasaya arzı olabildiğince geciktirmek
İslamiyet de İhtikar Ne Anlama Gelir?
Hadislerde sıkça geçen ihtikâr kavramına Kur'an'da da rastlanır. Aynı zamanda haksız yoldan kazanç sağlamayı da yasaklayan âyetlerle dinin genel ahlâkî ilkeleri ve ihtikâr yasağının da aynı zamanda dolaylı atıfları olarak da kullanılır.
Hukukî özellikleri ve sonuçları ile ilgili mezhepler ve fakihler arasında meydana gelen görüş ayrılığı ise, ihtikârın fıkıh terminolojisindeki tanımına göre bazı farklılıklara neden olmuştur.
Örneğin; Hanefîler'den Kâsânî ihtikârı, "gıda maddesinin şehirden ya da küçük yerleşim merkezlerinin yakın çevresinden satın alınarak bekletilmesi ve bu sayede bölge halkına da zarar verilmesi" şeklinde, Abdullah Mahmûd El-Mevsılî, "en temel yiyecek maddelerinin onu besleyen bölgelerden ya da şehrin piyasasından satın alınıp daha da pahalılaşıncaya kadar stoklanması" olarak tanımlanır.
Ayırıcı bir vasıf olarak da kamu zararının esas alınacağını vurgulanır. Şâfiî kaynaklarında ihtikâr, "dayanıklı temel yiyecek maddelerinin vb.nin piyasanın yükselmeye başladığı bir sırada satın alınıp fiyatlar iyice arttığında satmak için istiflenmesi" şeklinde tarif edilir.
Mâlikîler'den Hanbelîler'den Buhûtî azığın, Bâcî ticaret metâının, Takıyyüddin İbn Teymiyye de kamunun ihtiyacı olan temel yiyecek maddelerinin de giderek pahalılaşması amacı ile satın alınarak istiflenmesi olarak tanımlanır.
Tanımlar arasında sıkça görülen kısmî farklılıklar ise, ihtikârın şart ve unsurları ile bunların tanıma dahil edilip edilmemesi ile ilgili fakihlerin farklı görüşlerde olmasından da kaynaklanabilir. Bu farklılığa neden olan en temel unsurlar ise malın cinsi, niyet, satın alma, istifçilik, toplumsal ihtiyaç, kamu zararı, mal darlığı, müddet ve mekandır.
Fıkıh ve fakihlerin mezheplerinin bazı kısmî farklılıklar da içeren yaklaşımları göz önünde bulundurularak ihtikâra, "fiyat artışı beklentisiyle piyasadan çekilmesi ya da azlığı kamuya zarar verecek olan tüketim mallarının kıtlık yaratmak" şeklinde oldukça kapsamlı bir tanım getirilebilir.
İhtikar kelimesinin sözlükte pek çok farklı anlamı vardır. İhtikar kelimesinin anlamı ise vurgun ya da vurgunculuk şeklinde de açıklanır. İhtikar kelimesi, dinimizde ise şu şekilde açıklanır:
Bir ürüne ya da mala ihtiyaç duyulduğunda tacirlerin söz konusu olan malı ya da ürünü stoklayarak saklaması ve malları karaborsaya düşürerek değer kazanmasını sağlanmak için gerçekleştirilen hapsetme işine ihtikar ismi verilir.
TDK'na Göre İhtikar Kelimesinin Sözlük Anlamı
Türk Dil Kurumu sözlüklerinde anlamı açıklanan kelimelerden bir tanesi de İhtikar kelimesidir. Bu kelime ise, uzun yıllardaki beridir dilimizde var olan ve günümüzde de sık sık kullanılmaya da devam eden Arapça kökenli bir kelime olarak bilinir. İhtikar kelimesinin Türk Dil Kurumundaki anlamı ise şu şekilde açıklanır:
Vurgunculuk
Vurgun
