Türk otomotiv sanayinin karbon sınavı!

ABnin 2026da devreye alacağı sınırda karbon vergisi, Türkiye ihracatının lokomotifi otomotiv sektörü için tehlike çanlarını çalmaya başladı. Eğer iki yıl içerisinde otomotiv sanayi şirketleri emisyonu azaltacak adımlar atamaz ve karbon ayak izi hesaplamalarını yapamazsa rekabetçiliğini kaybetme hatta üretimi farklı ülkelere kaptırma riskiyle karşı karşıya kalabilir. Şartlar karşılandığı takdirde ise yıllardır gelmeyen otomotiv yatırımlarının önü açılabilir. Ancak mevcut durum alarm veriyor.Avrupa Birliğinin 1 Ekim 2023te deneme sürecini başlatacağı ve 2026 yılında tamamen devreye alacağı Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM), Türkiye ihracatının lokomotifi otomotiv sektörü için tehlike çanlarını çalmaya başladı. Ürettiğinin yüzde 80ini AB ülkelerine ihraç eden Türk otomotiv sanayi, eğer iki yıl içerisinde karbon emisyonunu azaltacak adımlar atmaz ve karbon ayak izi hesaplamalarını doğru şekilde yapamazsa rekabetçiliğini kaybedebilir. Tersine süreci iyi şekilde yönetip yeşil üretim merkezi haline gelirse 26 yıldır gelmeyen otomotiv yatırımlarının önü hızla açılabilir. Ancak, otomotiv sanayinin mevcut durumu alarm veriyor. Dünyanın en büyük otomotiv tedarik şirketlerinden Yazakinin Küresel Maliyet Mühendisliği Yöneticisi Mehmet Ali Öztopçuya göre, SKDMnin başlamasına iki sene kala Türkiye otomotiv sanayinin sadece yüzde 20si karbon ayak izini hesaplayabilirken, azaltmaya yönelik adımlar atan şirketlerin oranı yüzde 20nin bile altında. SKDMnin Türkiye otomotiv sanayi açısından büyük fırsatları ve ciddi riskleri bir arada sunduğunu belirten Öztopçunun, Türkiye şu anda ucuz üreten ülkeler arasında olduğundan cazip gözüküyor. Ancak karbon emisyon hesaplamalarını doğru yapmazsak ve azaltmalara uymazsak rekabetçiliğimizi kaybedebiliriz. Bu da üretim ve istihdam kaybına neden olur. Hatta otomotiv sanayinin başka ülkelere kayma ve bu alandaki tüm bilgi birikimimizin kaybolma riski bile var sözleri ise durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Tüm bunlara rağmen Türkiyenin SKDM ile önemli yatırım fırsatlarını çekebileceğini de belirten Öztopçu, sözlerine şöyle devam ediyor: Türkiyenin AB içerisinde yeşil üretim merkezi olma potansiyeli var. Güneş ve rüzgâr gibi kaynaklardan yeşil enerji üreterek bu alanda çok iyi bir alternatif olabiliriz. Buradaki tedarikçilerden sürekli katma değerli üretimle ilgili sorular alıyorum. Bunu yapmanın bir yolu da Türkiyeyi yeşil üretim merkezi yapmak. Bu ekonomik anlamda çok ciddi katkılar sağlar. Bir kere kesinlikle yeni otomotiv yatırımları çekebiliriz. Ne kadar yeşil olursak Asyadaki otomotiv markaları da Türkiyede üretimi o kadar tercih eder. Avrupadan da yeni yatırımlar gelir. SKDMye uygun politikalarla otomotivde rekabetçiliğimiz korur ve arttırrız. - DÖRT yıldır Yazakide Küresel Maliyet Mühendisliği Yöneticisi olarak görev yapan Mehmet Ali Öztopçu, Almanyada yaşıyor ve orada çalışıyor. Geçtiğimiz hafta ise Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) üyelerine Karbon ayak izi nasıl hesaplanır?/SKDM konulu bir sunum yapmak için Türkiyeye geldi. Türkiyeye gelmeden önce haberleştiğimiz Öztopçunun TAYSADdaki sunumuna ilgi büyüktü. Otomotiv sektörü çevreleri sınırda karbon vergisinin neleri getirip neleri götürebileceğini yakından izliyordu. Sunum sonrası sorularımızı yanıtlayan Öztopçu, SKDM kapsamında şirketlerin alabileceği karbon kredileriyle ilgili de önemli bilgiler verdi. Emisyonlarını azaltan şirketlerin karbon kredileriyle önemli kazançlar elde edebileceğini belirten Öztopçu, Tesla 2018 yılında 700 milyon dolar zarar etti. Ancak elindeki karbon sertifikalarını kullanarak 1.5 milyar dolar kâra geçti. Şu anda sertifikaların fiyatları 30 Euro (1t/co2) civarında başlıyor ancak 2026da serbest piyasaya geçildiğinde bu sertifikaların 300-400 Eurolara kadar çıkması bekleniyor diye konuştu. - SKDMnin devreye alınmasıyla 2026 yılından itibaren hem ABde üretim yapan üreticiler hem de ABye ihracat yapan şirketler karbon emisyonlarını hesaplayarak raporlarını bildirmek zorunda kalacak. Bu raporlar doğrultusunda belirtilen karbon emisyonu karşılığında ABye vergi ödenecek. Düzenlemenin amacı AB Yeşil Mutabakatı kapsamında hedeflenen 2050ye kadar net sıfır emisyona ulaşmak. - TÜRKİYEnin kendi sertifikasını üretmesiyle karbon vergilerinin ABye verilmesinin önüne geçebileceğini de belirten Öztopçu, SKDMde şöyle bir uygulama var; kendi ülkenizde karbon vergisi ödemiyorsanız veya daha az ödüyorsanız aradaki farkı ABye ihracat yaptığınız zaman ödüyorsunuz. Yani ABde emisyon sertifikası 35 Euroysa siz kendi ülkenizde 30 Euro ödüyorsanız aradaki 5i ödüyorsunuz. Bu sertifikalardan elde edilen paraların karbon azaltılmasında kullanılması halinde sertifa üretmeye hak kazanılıyor. Türkiye bu sertifikaları üretmemekle aslında 2026dan sonra bu vergileri ABye kaptırmış olacak bilgisini verdi. Kaynak: Hürriyet / Taylan Özgür Dil