Yağlanma, kilo, obezite nedeni... İnsülin direncinin ilk 10 işareti! Prof. Dr. Osman Müftüoğlu yazdı

İnsülin direnci en az COVID pandemisi kadar önemli ve tehlikeli bir sağlık sorunu olmasına rağmen biz hekimler dahil çoğumuz hâlâ onun ne kadar önemli bir sağlık sabotajcısı olduğunun yeterince farkında değiliz.Sık ve çok konuşulan bu mühim tehlikeyi, çoğumuz hâlâ bir KİLO MESELESİ, bir OBEZİTE TETİKÇİSİ bir YAĞLANMA PROBLEMİ gibi algılıyoruz. Ne var ki bu sinsi metabolik sorun kilo meselesinden çok daha fazlasıdır. Zira insülin direnci bazen karaciğer yağlanmasıdır, safra kesesi taşıdır, hipertansiyon, kalp damar hastalığı, kalp krizlerinin ve beyin felçlerinin, damarsal bunamaların, Alzheimer hastalığının, hatta bazı kanserlerin -örneğin meme, prostat, karaciğer...- ilk adımlarıdır.Basit olarak hücrelerin, insülin sinyallerini dinlemeyi bırakması insülin sağırlığı ya da körlüğü olarak özetleyebileceğimiz bu tehlikeli metabolik bozuşma zannettiğimizden çok daha fazla bir sağlık tehdididir. Nedenine gelince... Teknik olarak insülin direnci öncelikle kas ve karaciğer hücrelerinde başlar. Kısa bir süre sonra da tehlikeli bir yağ depolama sürecinin kapısını açar. İnsülin direnci sürecinde oluşan pek çok olumsuz hadise de zaten tam da bu noktada o olmamaları yerlerde biriken yağ hücrelerinde başlar. O yağ birikimi nedeniyle metabolik denge bozulur, metabolik esneklik süreçleri neredeyse felç olur, özellikle iç organlar adeta birer iltihap üretme çiftliği haline gelir. İnsülin direnci nedeniyle karaciğer ve kasların dışına taşıp karın içinde pankreas, böbrek ve diğer organların çevresinde biriken yeni yağ hücreleri TNF-Alfa ve İL-6 gibi iltihap üretici stokinleri salgılamaya başlar. Neticede de süreç bir süre sonra kronik, sinsi ve gizli bir iltihaba dönüşür. İnsülin direnci temelde aşırı ve yanlış karbonhidrat tüketiminin (şeker, un/nişasta zengini besinler) ve hareketsiz yaşamın beklenen bir neticesidir. Başlangıçta masum açlık atakları, tatlı krizleri, yemek sonrası bitkinlikler ve hafif kilo biriktirmelerle başlayan insülin direnci yorgunluğu bir süre sonra bir sağlık tahripçisine dönüşecek ya tip 2 diyabet, kalp damar hastalığı, hipertansiyon, Alzheimer hastalığı, kanser, gut hastalığı ya da yağlı karaciğer ve safra kesesi taşları olarak sizi ziyaret edecektir. İşte bu nedenle insülin direnci meselesini her zaman, her yaşta ciddiye almak, gündemde tutmak ve toplumsal bir sağlık tehdidi olarak tanımlamak zorundayız. 1. Sık acıkmalar, yemekten daha bir saat bile geçmeden yeniden bir şeyler yeme ihtiyacı duymalar. 2. Sık ve ölçüsüz tatlı krizleri yaşamalar. 3. Yemek sonrası gelişen yorgunluk, bitkinlik ve uyuklamalar. 4. Acıkınca öfkeli ve gergin olmalar, açlığa dayanamamalar. 5. Uyku sorunları yaşamalar, özellikle sebepsiz yere sık sık uyanmalar, daha da mühimi uykudan uyanıp mutfak kaçamakları yapmalar. 6. Sabahları yorgun ve halsiz uyanmalar, güne mutsuz, keyifsiz, endişeli başlamalar. 7. İzah edilemeyen gece terlemeleri, vücudun üst kısmı ve boyun bölgesinde tekrarlayan terleme nöbetleri. 8. Dikkati çeker hale gelen cinsel isteksizlik halleri. 9. Kolay kilo alıp zor kilo vermeler, bel çevresinde giderek belirginleşen genişlemeler. 10. İzah edilemeyen baş ağrıları, sebebi bulunamayan yorgunluklar, konsantrasyon bozuklukları ve unutkanlıklar. Her şeyden önce daha az ve sadece ihtiyacınız kadar gıda tüketin. Şeker ve un zengini besinlere mümkün olduğu ölçüde uzak kalın. Özellikle şekerli sıvı içeceklere elinizi bile sürmeyin. Atıştırmalık olarak asla paketlenmiş gıdaları tercih etmeyin. Mümkünse 2 öğün beslenmeye geçin, günün 14-18 saatini aç/yiyecek oruçlu (asla susuz değil) geçirin. Kısacası aralıklı orucu deneyin. Kilo başına 1 gram protein içeren sebze ve bakliyat ağırlıklı bir plan uygulayın. Akşam yemeklerinizi hafifletmeye ve erken saatlere almaya gayret edin.