34. İstanbul Film Festivali'nde yarışacak belgeseller!

34. İstanbul Film Festivali'nde bu yıl ilk kez belgesel kategorisinde de ödül verilecek. İşte 11. kez gerçekleştirilecek festivalde yarışacak o belgeseller...Ankaradaki Gezi protestoları sırasında, 1 Haziran günü, 26 yaşındaki Ethem Sarısülük başından aldığı kurşunla ağır yaralanmıştı. Ethem vurulurken kameralar kayıttaydı. Ancak beklenenin aksine, katil zanlısı polis tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı. 13 gün süren yaşam mücadelesini kaybeden Ethemin cenazesi büyük bir katılımla defnedilirken ailesi de yıllarca sürecek bir hukuk mücadelesine hazırlanıyordu. 'Ethem Sarısülük Davası', siyasal iktidarla hukukun bir bilek güreşine dönüşmeye adaydı. Sarısülük Ailesinin direnci ve mücadelesi, çocuklarının acısını hafifletmeye yetmese de adaletin yerini bulmasını sağlayabilecek miydi? Bu belgeselde işte bu sorunun cevabını aradım. – Gürkan Hacır Aso, 75 yıllık ömrüne iki önemli meslek sığdırmış. 30 yıl önce ilk defa doğurttuğu yakın arkadaşı Latifeden sonra ismi yörede yayılmış ve bilinen bir ebe olmuştur. Bu mesleğini 20 yıla yakın yapmıştır. Latife vefat edince, Asonun ikinci mesleği başlar. Ölen arkadaşının vasiyeti üzerine onu kendi elleriyle yıkar. Böylece o artık bir ölü yıkayıcısıdır. Bir süre iki işi beraber yapsa da son yıllarda ebeliği bırakmış, sadece ölü yıkamaktadır. Aso, fırsat buldukça torunu Asya ile beraber şehirden köye yolculuklar yaparak, bu mirası birilerine bırakmak isterken, aynı zamanda ömrünün sonlarına geldiği hissiye ölümle de yüzleşir. Gavur Mahallesi, 1953 yılına kadar demirci çıraklığı yapan, yıllar sonra Diyarbakırın geçmişte kalan, unutulan sosyal, kültürel dokusunu Diyarbakırlı Margos Usta olarak kalemiyle tekrar hayatımıza kazandıran Mıgırdiç Margosyan ve Diyarbakıra dair bir belgesel. Film, 1915te bir semti meçhule doğru götürülürken paramparça edilen sayısız Ermeni aile gibi, Diyarbakırın uzakça bir köyü olan Heredandan başlayıp yollarda parçalanarak, yitip giden, kalanları da Diyarbakırda Ermenilerin yaşadığı Gavur Mahallesinde buluşarak yeniden hayata tutunan Margosyan ailesinin yolculuğunu anlatıyor. Film Mıgırdiç Margosyanın Diyarbakırdan İstanbula uzanmasını da ele alıyor. 2014te FACE İnsan Hakları Yarışmasında Trans X İstanbul filmiyle Özel Mansiyon kazanan Maria Binderin son filmi, Türkiyede İnsan Hakları ve Trans*lara parçalı bir bakış atıyor. Bir cinayet işlendiğinde, geriye ne kalır? Trans* hayatı nelerden ibarettir? Günlük nefret ve şiddetle nasıl baş edilir? Yönetmen Binder, bu izlerin peşinde direniş ve hayatta kalma içgüdüsünü takip ediyor, dışlanmışları derliyor; Nazım Hikmet, Foucault, Benjamin ve Zeki Mürenin sözlerinden esinlenerek Trans* hayatların parçalarını topluyor. Trans*BUT, bir sorudan yola çıkan bir belgesel araştırma: Her şey yıkılırken insan hayata nasıl devam eder? Tek katlı eski bir ev ile, bir rezidansın komşuluğu Türkiyede son birkaç yıldır adına kentsel dönüşüm denen bir canavar ortaya çıktı. Mahallelere dadanan bu canavar, eskiye ait ne varsa yıkıp döküyor, her yere cam kuleler dikiyor, kalan üç beş ağacı da yutuyor. Canavar işini yapadururken de eskiyle yeni, zenginle yoksul komşu haline geliveriyor. İstanbulun göbeğindeki Kurtuluşta yükselen dev bir residans ve onun gölgesinde nefes almaya çalışan eski bir yerleşim yeri Paşa Mahallesi. Film, bu mahalledeki gecekondu ile rezidansın komşuluğu hakkında. Olan biteni bize pembe bir ev anlatıyor. Genç Pehlivanlar, Amasya Güreş Merkezi-Yatılı Okulunda geleceğin (olimpik, yağlı ya da geleneksel) güreş şampiyonları olmayı hayal eden, yaşları 10 ile 18 arasında değişen 28 çocuğun zorluk ve zaferleriyle dolu hikâyesini anlatıyor. Genç Pehlivanlar, 12 yaşında altı çocuğun arkadaşlık, başarı ve sıkıntılarına odaklanıyor. Soluk filmi, Zonguldak dağlarındaki kaçak kömür madenlerinde yaşanan bu kıyasıya mücadeleyi anlatıyor. Üretimin 1900lü yılların başlarındaki yöntem ve ortamında yapıldığına tanık olduk. Kaçak maden ocaklarında değil çekim yapmak, fotoğraf çekmemize bile izin vermiyorlardı. Kaçak üretimin ihbar edilmesi ile TTKnın (Türkiye Taşkömürü Kurumu) güvenlik ekipleri gelip kaçak üretimin sürdüğü bu maden ocağını dinamitleyerek kapatıyordu. Böylece hem hikâyemizi hem de bu hikâyenin karakterlerini kaybediyorduk. Soluk filmi, böylesi bir arayışın ve zorlukların filmidir. – Metin Kaya Güneş Kıbrıstaki Beşparmak dağları üzerinde doğmaktadır. Otonom Kayıp Şahıslar Komitesi, bilim adamları ve gizli tanıklarla bu dağları kazmaktadırlar. İskeletler çıkarılacak ve ailelere teslim edilecektir. Henüz açılmamış toplu mezarların hayaletleri boşaltılmış köylerde, vadilerde dolaşmaktadır. Koloni, psikocoğrafya, manzaranın hafızası, travma ve anımsama üzerine bir film. Adada on yıllar süren siyasi belirsizlik içinde yakınlarını, evlerini arayan insanların hafızasından geriye kalanlar bunlar. Bu film işte bu ruhun resmini çekme çabasıdır. – Gürcan Keltek 2014'de DAİŞ, İslam adına cihad yaptığı iddiası ile Ortadoğuda saldırgan ve yıkıcı bir savaş hamlesi başlattı. Bu hamle, resmi Suriye sınırlarındaki Rojava'nın küçük bir kasabası olan Kobanêde duvara çarptı. Peki, gerçekten de Kobanê savaşının geri planındaki motivasyon nedir? Berroj film ekibi olarak bu merakla yola çıktık ve Türkiye Kürdistanındaki Kobanê kamplarından birinde, iki ayağı dizinden kesik Ehmed Remoya ulaştık. Yıllarca dağda savaşmış, hapiste kalmış olan Remo, eski protezlerin iltihaplandırdığı dizlerine rağmen, hemen her gün Kobanê tepesinden savaşın seyrini takip ediyor. Berroj filmi, Ehmed Remonun hikâyesine, Kobanê direnişinin içerdeki kayıtlarını da ekleyen bir belgesel sinema filmi. – Ömer Leventoğlu & İhsan Kaçar Dersim'in Hozat ilçesinin bir dağ köyünde yaşayan Zeynel Dede, 100 yaşına merdiven dayamış, on parmağında on marifet yaşlı bir Kürt ustadır. Onlarca popüler şarkının bestecisidir; genç kızlar için yaptığı özel çeyiz sandıkları hâlâ konuşulmaktadır. Ahşap atölyesinde yaptığı bağlama, keman, cura gibi müzik aletlerini aynı zamanda çalmaktadır. Dersimin birçok köyünde zamanında yaptığı taş evler vardır. Belgesel, Dede'den kalan yeni ustaları keşfederken, ezgilere, taşlara takılıyor, aile içindeki ilişkilere, acılara, sevinçlere tanıklık ediyor. Kayıp Zamanlar, Srebrenitsa katliamında yakınlarını kaybedenlerin mücadelesini anlatan güçlü bir belgesel. Hatice Mehmedovic, 1995te kaybettiği çocuklarının kemiklerine 10 yıl sonra ulaştı. Mirsad Duratovic, Prijedordaki katliamda kendi ailesinden annesi dışına herkesin ölümüne tanık oldu. Hatice ve Mirsad gibi Srebrenitsa katliamından sağ kurtulanların ve yakınlarını kaybeden insanların tanıklıklarıyla ilerleyen film arşiv görüntüleriyle de katliamı belgeliyor. Sinema emekçileri 1977de yeni sansür tüzüğü ve sosyal hakları nedeniyle yürüyüş kararı aldı. Sinemanın 60 yılı aşan suskunluğuna da bir son verilecekti. Oyunculardan set işçileri ve yönetmenlere 400ü aşkın sinemacı 5 Kasım günü Ankaraya kadar üç gün sürecek bir yürüyüş başlattı. Halkın şaşkın bakışları ve desteği altında yürüdüler. Yollara Düştük, 100 yılı aşan sinemamızın unutulan fakat en onurlu dönemlerinden biri olan bu yürüyüşün hikâyesini anlatıyor. Odun kömürü yaparak geçimlerini sağlayan insanların hikâyesini anlatıyor İs. Kömür olmak ile insan olmak arasında kurulan muhabbetin hikâyesini... İnsan olma süreci çok basit görünen, çok meşakkatli bir süreçtir. Her an her yerde aranan gerçeğin, her an her yerde var olabilme ihtimalinin hikâyesini arıyoruz. Gerçeğe giden yol insanda, dağda, taşta, kuşta, ağaçta, rüzgârda, yamaçta, nereye bakılırsa oradadır. Gerçek, taştan tecelli edebilir derler, cansız bir odunun hikâyesini okuyabilen, kendi hikâyesine de dokunabilir. – Cihan Savucu & Erol Karakaya