12 Eylül darbesini anlatan filmler...

Bugün 12 Eylül Askeri Darbesi'nin 36. yıldönümü... Bugüne kadar o dönemi anlatan birçok film çekildi. İşte başlıcaları...Erden Kıral'ın yönetmenliğini yaptığı 1988 yapımı bir film.Terörizmin ortalığı kasıp kavurduğu günlerde Cunda Adası'na giden yazar, burada çalışan dul bir kadından ilham alarak yine yazmaya başlar. Handan İpekçi'nin ilk uzun metraj filmi.Film, 12 Eylül Döneminde üç ayrı sınıftan çocuğun babalarının tutuklanmasını, birdenbire baba sevgisinden yoksun kalınca çektikleri acıyı anlatır. 2005 yapımı bir Çağan Irmak filmi. Ege'deki çiftlikten gazetecilik okumak için ayrılan Sadık'ın, yıllar sonra oğluyla beraber yeniden çiftliğe dönüşünün, 12 Eylül Darbesi arka planında aktarıldığı filmin senaryosunu da yine Çağan Irmak yazdı. Sırrı Süreyya Önder ve Muharrem Gülmez'in yönettiği sinema filmi.Filmde 12 Eylül 1980 sonrası sıkıyönetiminin, doğuda yerel halk ve çalgıcı sınıfı (gevende) üzerine etkileri trajikomik bir şekilde anlatılır. Orçun Benli'nin yönetmenliğini yaptığı 2012 yapımı Türk filmidir.Sokaklarda yaşayan 5 evsiz 12 Eylül 1980 sabahı geldiğinde sokağa çıkma yasağı ile karşı karşıya kalırlar. Yaşanan bir dizi yanlışlıklar komedisi sonucu kendilerini siyasi mahkûmlarla birlikte aynı cezaevinde bulurlar. Başrollerini Aslı Altan ve Uğur Polat'ın paylaştığı, 1990 yapımı Memduh Ün filmi.Film, yıllarını hapiste geçiren ve işkence gören Nil'in 12 Eylül sonrası düzendeki yabancılığını konu alıyor. Başrollerini Kadir İnanır ve Hülya Koçyiğit'in paylaştığı, 1986 yapımı Zeki Alasya filmi.Film, 12 Eylül öncesi siyasi olaylara karışan ve bu yüzden abisinin ölümüne neden olan Hüseyin'in büyük şehre gidiş öyküsünü konu alıyor. Mustafa ve eşi 5 yıllık evlidirler. Bir de Elif adında kız çocukları vardır. Mustafa İstanbul'un kenar mahallelerinde yaşayan, siyasete karışmayan, sendikaya bile zorla girmiş bir işçidir. 12 Eylül 1980 ihtilali olur ve aralarının sürekli bozuk olduğu ev sahibi örgüt üyesi diye Mustafa'yı ihbar eder. Mustafa'ya Şehmuz kod adlı bir örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle 22 gün boyunca işkence yaparlar. Yanında da hücre arkadaşı ve aslında bir öğretmen olan Hoca vardır. Eylül Fırtınası, Atıf Yılmaz tarafından 1999'da yapılmış filmdir. Filmde bir çocuğun gözünden 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nin sıradan bir ailenin üzerindeki etkileri anlatılır. Dram türündeki film, 1980 darbesi sonrası parçalanan bir ailenin, 30 yıllık ayrılık sürecine ışık tutmaya çalışırken, bir anne ve birbirinden ayrı büyümek zorunda kalan iki oğlu arasındaki ilişkiyi irdeliyor. Film, üçünün de yıllarca derinlerde sakladıkları özlemle karışık öfkelerine, geçmişte kalmış bir kırılmanın parçalarını birleştirme çabalarına ve hayatlarında ilk kez yüzleşmelerine tanıklık etmeyi amaçlıyor. 12 Eylül Dönemi ile ilgili filmdir. Yaklaşık bir hafta bile sürmeden sansürlenip toplatılmıştır.12 Eylül dönemini ve o zamanlarda yapılan işkenceleri anlatan filmde gözaltına alınıp günlerce süren işkence seanslarından sonra suçlu olmadığı anlaşılarak serbest bırakılan bir gencin dramı anlatılıyor. 8 çocuk annesi, okuma yazma bilmeyen ve politikayla ilgilenmeyen Midyatlı bir kadın olan Xate, kocasının ani ölümü üzerine başkanlık koltuğunu devralır. Kocasından kendisine yadigar kalan buyuk bir projeyi yerine getirmek için yemin içer: İlçeye ne pahasına olursa olsun suyla kavuşturmak. Suyu kavuşturur, elektriği de kavuşturmak isterken darbe olur ilçenin suyu kesilir. 80 ihtilalinden sonra siyasi suçlu olarak yargılanmak için aranan bir karı-koca yurtdışına kaçmaya karar verir. Ama çocukları bu konuda onlar için en büyük engeldir. Yurtdışına kaçmadan önce çocuklarını bırakacakları güvenli bir yer ararlar. Çift sonunda çocuklarına en güvenli yer olarak Mehtap Anne'nin yuvasını seçer. Onların çocuklarını bıraktıkları yer aslında eski bir hayat kadını olan Mehtap'ın bu işi bıraktıktan sonra halen hayat kadınlığını sürdürenlerin çocuklarını bıraktıkları Emanetçi Anne evidir. Karı koca yurtdışına kaçtıktan bir müddet sonra çocuklarını alması için bir İtalyan kızı Türkiye'ye gönderir. Başrollerinde Serpil Çakmaklı ve Tunç Okan'ın oynadığı, 1986 yapımı Sinan Çetin filmi.Film, devrimci bir grubun militanlarından Tarık ile fotoğrafçı Selim ve onların öğrentileri arasında kalan Nevres'in 12 Eylül öncesi yaşamlarını konu alıyor. Başrolde Kadir İnanır'ın oynadığı, 1986 yapımı Şerif Gören filmi.Film, 12 Eylül öncesi olaylara karışmış Hayri'nin yedi yıl hapis yattıktan sonra dışarı çıktığında, geride bıraktığı ailesi ve en yakın arkadaşlarında gördüğü değişimi konu alıyor. 12 Eylül'de gözaltına alınıp sorgulanan, olayın üzerinden hayli zaman geçmesine karşın sorgulamanın etkilerini üzerinden atamayan bir gencin öyküsünü anlatır Avukat Ali Fırat'ın oğlu Murat öldürülmüştür. Bu siyasal kargaşa ortamında onu öldüren karşıt görüşe sahip kardeşi midir?Ünlü yönetmen Elia Kazan'ın oyuncu olarak rol aldığı son filmdir. 1991 yılında çevrilen Tomris Giritlioğlunun yönetmenliğini üstlendiği dramatik ve politik Türk filmi. Feride Çiçekoğlu'nun aynı adlı romanı 1992 yılında Can Yayınları tarafından çıkarıldı.Filmde 1980'li yıllarda tutuksuz yargılanan öğretim üyesi Ertan ve sevdiği Nihal'ın Cunda Adası'ndaki öyküsünü anlatmaktadır. 1991 yapımı Oğuzhan Tercan filmi.Abdi İpekçi suikastı ve 12 Eylül öncesini konu alan film, 1992 Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'nü kazandı. Yönetmen Oğuzhan Tercan ise 1992 Ankara Uluslararası Film Festivali'nde Umut Veren Yeni Yönetmen Ödülü'nü elde etti. Yönetmenliğini Tunç Başaran'ın yaptığı 1989 yapımı uzun metrajlı Türk sinema filmi. Çekimleri Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi'nde gerçekleşti.Beş yaşındaki bir çocuğun gözüyle kadınlar hapishanesinin ve sevginin öyküsüdür anlatılan. Yılmaz Erdoğan'ın yazdığı ve yönettiği 2004 yılı yapımı Türk filmi. Vizontele filminin devamıdır. Gazeteci Abdi İpekçi suikastı ile başlayarak, 12 Eylül 1980 askerî müdahalesine kadar tırmanan terör olaylarını, bu olaylarla başa çıkmaya çalışan siyaseti, ordunun yönetime el koymasını, siyasi liderlerin sürgüne gönderilişlerini ve o süreçte yaşananları konu alan Zincirbozan, dönemi pek bilinmeyen yönleriyle yansıtıyor. Film adını, 12 Eylül sonrasında bazı siyasilerin mecburi ikamete tabi tutulduğu, Çanakkaledeki Zincirbozan askerî tesislerinden almaktadır. 1980 darbesi sonrası, parçalanan bir ailenin, 30 yıllık ayrılık sürecine ışık tutmaya çalışırken, bir anne (Melek) ve birbirinden ayrı büyümek zorunda kalan iki oğlu (Türker ve Devrim) arasındaki ilişkiyi irdeliyor.Üçünün de yıllarca derinlerde sakladıkları özlemle karışık öfkelerine, geçmişte kalmış bir kırılmanın parçalarını birleştirme çabalarına ve hayatlarında ilk kez yüzleşmelerine tanıklık etmeyi amaçlıyor.