Tarihin en kanlı savaşı: Stalingrad

Hitler'in, 21 Haziran 1941'de Sovyetler Birliği'ne saldırmasıyla tarihin en kanlı savaşlarından biri yaşandı. Milyonlarca insanın öldüğü saldırıda görülmedik bir Sovyet direnişiyle karşılaşan Naziler, 2 Şubat 1943'te Stalingrad'da yenildi. Stalingrad savunması, askeri tarihçi Antony Beevor'ın Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan Stalingrad adlı kitabında an be an anlatılıyor. Beevor'ın Rus şair Tyuçev'den "Rusya akılla anlaşılamaz" alıntısıyla betimlediği Stalingrad savunması Naziler'in 9 Mayıs 1945'te Berlin'de teslim olmasıyla son bulan çözülme sürecinin de başlangıcı.

Haberin Devamı

/

Naziler'in Barbarossa adını verdiği Sovyetler'e yönelik saldırının ilk yılında Almanlar, Leningrad-Moskova-Roskov hattına ulaştı ve Kızıl Ordu'nun başarılı savunması ve imdada yetişen Rusya kışı ile Moskova işgalden kurtuldu.

Haberin Devamı

/

1942 yazında Kafkasya petrollerine ulaşmak isteyen Nazi ordularının bir kolu, cephenin güneyine yöneldi ve Sovyet liderinin adını taşıyan Stalingrad önlerine geldi.

/

Topçu ateşi, Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe'nin saldırılarıyla harabeye dönen Volga kıyısındaki kentte savaş artık sokak çatışmaları biçimini aldı.

Haberin Devamı

/

Ancak üç ay süren sokak savaşlarında ilerleme hızı giderek yavaşladı. Bununla birlikte kentin yüzde doksanı Alman kuvvetlerinin kontrolüne geçmişti.

/

1942 Ekim'inin ortalarından itibaren Volga kıyılarına iyiden iyiye sıkışan Sovyet birlikleri, nehrin donmaya başlamasıyla ikmal ve takviye de alamaz hale geldiler.

Haberin Devamı

/

Yine de inatla sürdürülen direnme Kasım ayı ortalarına kadar tutunmayı başardı. Daha sonra dar bir kıyı şeridinde sıkışmış olan savunma, ikiye bölündü. Kızıl Ekim Çelik Fabrikası, Traktör Fabrikası, Barrikadi Top Fabrikası, Ana Demiryolu İstasyonu ve Mamayev Kurgan tepesi uğruna sürdürülen direnme, tarihe geçti.

/

Kızıl Ordu 1942 Kasım'ında Uranüs Harekâtı ile Almanların kenti kuşatan 6. Ordu'suna saldırıya geçti. Bu beklenmedik saldırı ile Alman ordusu kıskaca alındı; Rusya kışının şiddetini artırmasının yardımıyla da ordu dağıtıldı ve 2 Şubat'ta sağ kalanlar teslim oldu.

Haberin Devamı

/

Beevor'ın asker mektuplarından ve resmi belgelerden edindiği bilgilerde Kızıl Ordu askerlerinin bu savaşta akıl almaz bir direniş sergilediğini ortaya koyuyor. Askerlerin yanı sıra, öğrenciler, işçiler, kadınlardan oluşan milislerin, Kızıl Ordu'ya zaman kazandırmak için silahsız bir şekilde Alman panzerlerinin üzerine gittiğini ve ölüme yürüdüğü örnekleri sıralıyor.

/

Yazar Stalin'in emriyle savaştan geri duranların hiçbir müsamaha gösterilmeksizin aileleri de dahil ağır bir şekilde cezalandırıldığını da kitabında anlatıyor. Savaş boyunca 13 bin 500 kişinin idam edildiğini, cephe gerisinde Sovyetler Birliği'nin siyasi polis örgütü olan NKVD birliklerinin geri çekilmeleri önlemek ve çekilenleri idam etmek için beklediğini Sovyet askeri raporlarına dayalı olarak anlatıyor. Ancak Sovyetler'deki olağanüstü direnişin bununla açıklanamayacağını da ekliyor.

Haberin Devamı

/

Savaşın yarattığı en büyük yıkımlardan biri de sivillereydi. Alman birlikleri girdikleri köyleri yakıp yıkıyor geriye ise harabe ve ölüler kalıyordu. Beevor, Rusya kışına dayanabilmek için sivillerin kıyafet ve ayakkabılarına Almanlar tarafından el konularak çıplak bir şekilde sokağa atıldıklarını da anlatıyor. Naziler, sivillerin yiyeceklerine de el koyuyordu. Yazar, Kızıl Ordu'nun da Almanlar tarafından kullanılmasın diyerek köyleri tahrip ettiğini anlatıyor.

/

Junkers 52 nakliye uçağının havalanışı.

Haberin Devamı

/

Aralık 1942'de Almanların 6 Ordu'yu kurtarmaya dönük Kış Fırtınası Harekatının başarısızlığa uğramasından sonra, Genral Hoth'un 4. Panzer Ordusu'na mensup Alman topçuları.

/

Sovyetler Birliği Kasım 1942'de düzenlediği Uranüs Harekatı ile Almanların 6. Ordusu'nun çembere alınışı.

Haberin Devamı

/

Sovyetler Birliği Kasım 1942'de düzenlediği Uranüs Harekatı ile Almanların 6. Ordusu'nun çembere alınışı.

/

Stalingrad'daki sokak çatışmalarında Alman askerlerinin en çok korktuğu, keskin nişancılardı. Sovyet keskin nişancıları stratejik yerlere yerleşerek buradan pek çok yüksek rütbeli subaylar dahil Alman askerlerini vuruyordu. Yazar Sovyet askerlerinin geliştirdiği keskin nişancı taktiklerini ve askerlerin bazı kendi buluşu olan aparatları kitabında anlatıyor. Fotoğrafta, Sibirya 284. Tüfek Tümenine mensup "Soylu Keskin Nişancı" Zayçev'in (solda), keskin nişancılık doktrinini açıklaması görülüyor.

Haberin Devamı

/

Muharebe sırasında Sovyet cephe komutanı Çuykov'un tümen komutanlarından biri genç bir kadın muhabereciyle birlikte.

/

Stalingrad savunmasını yapan Sovyetler Birliği'nin 62. Ordu Karargahı. Fotoğraftakiler ise Sovyet ordusunun komutanları Krilov, Çuykov, Gurov ve Rodimçev. (Soldan sağa)

Haberin Devamı

/