'Tanrının yeryüzündeki yürüyüşü': Devlet Teorisi
"Devletin rolü, yeryüzünde temsil ettiği yaratıcısının varlığı kadar tartışmalıdır. Tabii önemli bir farkla, tanrının varlığı/yokluğu üstüne büyük tartışmalar vardır, ama devletin varlığı konusunda bir tartışma söz konusu değildir". Lancester Üniversitesi profesörlerinden Bob Jessop, Devlet Teorisi kitabında, “tanrının yeryüzündeki yürüyüşü” olarak da tarif edilmiş olan devletin “modern” halini anlatıyor.
Tigar ve Levy'den Kapitalizmin Yükselişi ve Hukuk
İngiliz Marksist akademisyen Bob Jessop'un, Marksist devlet yaklaşımları ve Marksist olmayan önemli yaklaşımları değerlendirdiği kitabı Devlet Teorisi - Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak, Epos Yayınları'ndan çıktı. Ahmet Süreyya Özcan'ın Türkçeye çevirdiği kitabında Lancester Üniversitesi profesörlerinden Jessop, modern devlet teorisine yeni bir yaklaşım getiriyor.
Burjuvazinin zenginliği paradan mı ibaret?
Kitabı Devlet Teorisi'nde devlet ve modern devletin anlaşılması için kullanışlı bir çerçeve sağlayan Jessop, devletin rolünün, yeryüzünde temsil ettiği yaratıcısının varlığı kadar tartışmalı olduğunu şu ifadelerle anlatıyor: "Tabii önemli bir farkla, tanrının varlığı/yokluğu üstüne büyük tartışmalar vardır, ama devletin varlığı konusunda bir tartışma söz konusu değildir. Tartışmalar, devletin tanımı ve ortadan kaldırılması ya da içeriğinin (dayanaklarının) değiştirilmesine ilişkindir."
Çizgilerle Rosa Luxemburg'un yaşamı: Kızıl Rosa
Devletin var olduğunu ve çok kudretli olduğunu anlatan yazar, "Kapitalizmle eşzamanlı olarak yerleşen modern devlet daha kudretlidir: –Büyüktür–yücedir–sonsuzdur–her yerdedir–her şeydir– hem soyut hem de somut bir varlıktır, milletin kendisidir– vatan ve vatandaştır–. Modern devletin kudretini ifade eden somut bileşenlerin (yasama meclislerinin işleyişi, uyrukları–yönettikleri, ordu, polis, bürokrasi, vergilendirme sistemi ve icrası, sermaye dolaşımının işleyişi ve icrası, eğitim-öğretim sistemi ve icrası, dini kurumların düzeni ve icrası) kurumsal, 'gerçek somut nesneler' ve topluluklar halindeki örgütlenmeleri mükemmeldir."
Modern devletin varlığının kurumsal örgütlenme boyutuna hayati ölçüde bağlı olduğuna dikkat çeken Jessop, temel problemin de burada başladığına işaret ederek, şu soruları sıralıyor: Devletin varlığı neye dayanmaktadır? Kurumsal örgütlenme olarak nasıl işler? Devletin farklı bileşenleri nasıl düzenlenir? Ne ile düzenlenir? Devletin “toplum”, “politika” ve “ekonomi” ile ilişkisi nedir? Devleti çekip çeviren “bir şey”, “bir yer” var mıdır? Ya da devlet, toplumsal-ekonomik ilişkilerle birlikte tarihsel süreçte mi belirlenir? “Devlet-demokrasi” ve “Devlet-kamu-özel” arasındaki yasal ayrım nasıl işler? Devlet özerk midir?
Bu soruların cevapları konusunda, idealizmle materyalizm arasında devam eden mutlak devlet ayrımı bir yana, siyasal düşünceler ve akımlarla bağlantılı sayısız fikir ve pratik bulunduğunu hatırlatan yazar, ayrımların devletin ne yaptığı ile ve devlete karşı mücadele süreçleriyle ilgili olduğunu söylüyor.