Ermeni Devrimci Paramaz
15 Haziran 1915’de İstanbul Beyazıt meydanında asılan Ermeni Sosyalisti Paramaz (Madteos Sarkisyan) ve 19 yoldaşının trajik hikayelerinin anlatıldığı, Kadir Akın'ın "Ermeni Devrimci Paramaz - Abdülhamid'den İttihat Terakki'ye Ermeni Sosyalistleri ve Soykırım" adlı kitabı, Dipnot Yayınları'ndan çıktı.
Beyazıt Meydanı'nda 19 arkadaşıyla birlikte idam edilen Paramaz'ın ve Osmanlı-Ermeni devrimci hareketinin mücadelesini irdeleyen kitap, resmi ideolojinin ve bu ideolojinin etkisindeki sosyalist hareketin örttüğü bir tarihe ışık tutuyor.
Kadir Akın, bu ilk kaynak niteliğindeki çalışmasında Paramaz ve arkadaşlarını, onların mücadelesini o dönemin siyasi koşulları içinde anlatıyor. Akın, kitabında Ermeni soykırımını, detaylı araştırmaların ürünü olan eserlerden yararlanarak yeniden inceliyor.
Kitapta, Türkçe kaynakların yanı sıra, bu çalışma için Ermenice asıllarının ilgili bölümlerinden yapılmış çeviriler de yer alıyor.
Kitapta anlatılan Paramaz ve yoldaşlarının serüveni, milliyetçi diye anlatılan Ermeni devrimcilerinin aslında Türk devrimcileriyle birlikte mücadele etme çabasında olan enternasyonalistler olduğunu gösteriyor.
Kadir Akın da bu serüveni Ermeni devrimcilerinin tarihi olarak değil, müşterek mücadele tarihinin bir parçası olarak sunuyor, Paramazları, "ötekilerin" değil, Türkiye devrim tarihinin kahramanları, devrimcileri olarak sahipleniyor.
Kitapla ilgili yazarı Kadir Akın ve Beyrut Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Temsilcisi Alex Keushkerian'ın katılımıyla Ankara'da bir de söyleşi düzenlendi. Söyleşide Akın, geçmişle hesaplaşmanın imkanları ve yolları üzerine tartışmaların giderek arttığını, Paramaz ve 19 arkadaşının asılmasının gündeme getirilmesinin de bu yüzleşmenin vazgeçmilmez koşullarından biri olduğunu anlattı. Keushkerian ise, Paramaz ve 19 yoldaşının hikayelerinin, günümüzde de Ermeni toplumunun belleğinde silinmeden durduğunu ifade etti.