Çocuklu Hayatın İlkeleri

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Demet Ilıkkan, çocuk sağlığı ve gelişimiyle ilgili prensipleri Çocuklu Hayatın İlkeleri adıyla bir kitapta topladı. Ağaçkakan Yayınları tarafından basılan kitap, anne babalara çocukların sosyal medya kullanımından uyku düzenine, yeme içme alışkanlıklarından temel sağlık sorunlarına kadar pek çok alanda öneriler sunuyor. İşte onlardan bazıları...Her zaman anne babanın veya bir büyüğün dediğinin yapıldığı, çocuğun fikirlerinin hiç dikkate alınmadığı bir dünya çocuk için pes ettirici, öfkelendirici ve özgüven gelişimini zedeleyicidir. Çocuğun itirazları, istekleri dinlenmeli; anne baba kendi nedenlerini basit şekilde çocuğa anlatmalı. Çocuğu sevmek sadece onu öpmek, kalın giydirmek değil aynı zamanda onun varlığını tüm özellikleriyle kabul ederek olur. Çocuğunuzu çok seveceksiniz ve ona sınır koyacaksınız. Onu çok seveceksiniz ve onu çok sevmekle her istediğini yapmayı birbirine karıştırmayacaksınız. Günlük hayatın çocuğa göre planlandığı çocukerkil evlerde bunu yapmak zor olsa da çocuğun sınırlara ihtiyacı vardır. Sınırı çizemezseniz çocuğun kafası karışır, anne babasını test eder, ağlar, öfkelenir, atar, küser... Unutmayın sınırlar değişebilir ama tutarlılık değişmez. Korkutmanın çocuk yetiştirmede yeri yoktur. Azı, çoğu, masumu da yoktur. Anne baba kendi baş edemediği yersiz korkularını en azından sözlü şekilde ifade ederek bunların çocuk üzerindeki etkilerini yumuşatabilir. Tatlım, yersiz bir şekilde kedilerden tedirgin oluyorum. Ama sen istersen sevebilirsin. Eve dönünce yıkarız ellerini gibi... Yemek doymak ve büyümek içindir. İhtiyaçtır. Ödül veya ceza olmaya uygun değildir. Ödevini bitirirsen çikolata kazanabilirsin yerine Yemekten sonra bir parça çikolata yiyebilirsin demek daha iyi bir öneridir. Gündelik hayatta çocukla inatlaşmak iyi değildir. Genellikle kazanan siz olmazsınız, üstelik inatçılığı pekiştirirsinz. Siz geri çekilirseniz çocuğunuz da geri çekilip inatlaşmamayı öğrenir. Çocuğunuzla uzlaşma yolu bulmak sizin sorumluluğunuz. Çocuklar anne babalarına her zaman aç görünür. İhtiyacı gözetilmeden, açlık tokluk durumu hesaba katılmadan her teklif edilen yemeği yememesi iştahsızlık olarak kabul edilir. İştahsız olduğu düşünülen çocuğun öğünleri büyük kalsın diye sofra dışında ya da dikkati başka şeye çekilerek yemek yedirme teknikleri denenir; çocuğa lapa veya çorba formunda öğünler verilir. Anne babanın çocuk adına acıktığına, doyduğuna, ne kadar yemek yemesi gerektiğine karar vermekten vazgeçmesi gerekir. Her çocuk ihtiyacı kadar beslenmeli; ne yemeğe zorlanmalı ne de eksik beslenmelidir. Hava koşulları imkansızlaştırmıyorsa çocuk her gün açık havaya çıkacak. Bebekler açık havada daha rahat, derin ve kolay uyurlar. Dışarıda oynamak, başka çocuklar ile nasıl oynanacağını, paylaşmayı, sıra beklemeyi, rekabet etmeyi, daha küçük veya büyük çocuklarla nasıl uzlaşılacağını öğrenmek için çocuklara şans yaratır. Deneye deneye başarılır, hallolur. Çocuk kendi fiziksel sınırlarını dener, tanır, koşar, eğlenir. Paylaşır, rekabet eder, sırasını bekler. Oyun oynamak çocuk için boş zaman geçirme yöntemi değildir. Hayatın provasıdır. Acıkmak gibi üşümek de anne babaların varsaydığı çocuk ihtiyaçlarından biridir. Gereksiz yere kalın giydirmek çocuğa yapılan uygunsuz müdahalelerden biridir. Çocuğun üşüdüğünü anlamadığı, anlasa da ifade edemediğini, ne kadar giymesi gerektiğini bilmediği önyargısının sonucudur. Çocuğa kendi ihtiyacını anlama, buna göre çözüm geliştirme fırsatı vermeyen yaklaşımın giysi üzerinden uygulamasıdır. Tatlım üşürsen montun, hırkan, şapkan burada. İstersen benden al, istersen kendin giy yaklaşımı çocuğa güven verir, birey olduğunun kabul edildiğini hissettirir. Çocuklar 2 yaşından sonra üşüdüğünü fark edebilir. Evi sıcak tutmak çocukları hastalıktan korumanın bir yolu sanılır. Halbuki bunun bir koruyuculuğu yoktur. Çocuk ne kadar küçükse sıcaktan o kadar etkilenir. Bebeğin burnu tıkanır, rahat nefes alamaz, uykuları bölünür, beslenmesi zorlaşır, uyuklama eğilimi artar. Biraz daha büyüyünce bunlara ilave olarak terler, huzursuz olur, döküntü çıkarır, kaşınır. Çocuk sıcak nedeniyle üstünü açmaya başladıkça anne baba da odayı ısıtır ve terlediği için de üst baş değiştirilir. Özetle evi sıcak tutmanın çocuk dahil kimseye faydası yoktur. Unutmayın kış mevsiminde gece uykusu sırasında idealoda sıcaklığı 16-18 derecedir. Çocuklu Hayatın İlkeleri çocuk yetiştirme sürecinde pek çok şey kocaman bir bilinmezken mükemmel anne babanın olmadığını ve çabalayan her anne babanın aslında en iyi olduğunu söylüyor. Demet Ilıkkan tarafından yazılan kitap Ağaçkakan Yayınları tarafından basıldı.