Cem Yılmaz: “Hayat, ahkam kesmek için çok kısa...”

KAYNAKGökçe Pekhamarat / Cnnturk.com

Güçlü, süslü, zengin, özenilen yaşamların kulislerindeki başarısızlıklar... Başarısızlıkların getirdiği özgürlükler ve başarılar... Gazeteci Özlem Gürses çıkardığı son kitap Bazen Olmaz’da, Cem Yılmaz’dan Ali Sabancı’ya, Mustafa Denizli’den Hanzade Doğan Boyner’e, Türkiye’nin başarılı 10 isminin başarısızlık hikayelerini topladı. Özlem Gürses, kitabı Bazen Olmaz’ı Gökçe Pekhamarat’a anlattı.

Haberin Devamı

Başarılı insanlara başarısızlıklarını anlattırmak çok güzel bir fikir. Bu fikir nasıl ortaya çıktı?

Fikir benim değil, yayınevinin kurucusu olan Adnan Dalgakıran’ın. Adnan Bey aslında sanayici iş adamı, fakat o da benim gibi Türkiye’nin vasatlık meselesiyle kafayı bozmuş. Bu yolda kongreler yapmış Sanayii Odası’nda, son olarak da Kronik Kitap’ı kurmuş.

2016 sonbaharında ben artık ülke ve dünya gündemine dayanamaz bir haldeyken, Adnan Bey aradı ve “Gel böyle bir kitap yapalım” dedi. Her şey böyle başladı. Derken Ali Sabancı katıldı aramıza, bize yol gösterdi, katkısı büyük.

Aslında çoğumuz pek çok hayal kırıklığı, sert karşılaşmalar yaşıyor, onlarla büyüyor, değil mi?

Aynen öyle! Bu kitabı birkaç nedenle hazırladık. Birincisi bu başarmış görünenler, hep başararak gelmediler. Yolculuğun kendisi sürekli devam ediyor ve yolculuk başarısızlıklarla dolu, bunu anlatabilmek için... İkincisi de ‘Kazanmak, başarmak’ bu kavramların üzerinde düşünmeliyiz, zira dünya hep kazanan ama sonuçta başkalarına kaybettirenlerle dolu. Bir de umudu ve özgüveni çoğaltmak, “Korkma, farklı düşün, farklı yap, denemeye değer” demek istedik...

Haberin Devamı

Röportaj yaptıklarına başarısızlıklarını anlattırmak zor muydu?

Kolay değildi. Ama sen açık ve önyargısız olursan, onlar da açılıyor. Bir de tabii kamera meselesi, tüm sohbetler iki kamerayla kayda alındı, o da geriyor insanları. Dikkatimi çeken şu; insanlar, özellikle iş adamları başarısızlığı konuşurken rahat ama parayı konuşurken değil. Ne yapıp ettimse de Konukoğlu’nun ne kadar para batırdığını öğrenemedim.

Bu 10 ismin başarısızlık karşısındaki tepkilerinde benzerlikler var mı?

Pek yok, hepsi farklı yaşamış. Kimi öfke, kimi yetersizlik, kimi utanç, kimi üzüntü hissetmiş. Ama ortak olan şu, tümü yüzleşmiş. Geç de olsa başarısızlıkla yüzleşmiş ve bir karar almışlar. En önemlisi bu.

Seni en çok etkileyen hangisi oldu? Neden?

Hepsinden etkilendim bir boyutuyla. Ali Sabancı’nın bir imparatorluğu geride bırakışını, Cem Boyner’in idealizminin nasıl bir travmaya yol açtığını, Muhtar Kent’in nasıl tutkuyla ve gerçekten gece gündüz çalıştığını dinlemek çok öğreticiydi. Cem Yılmaz her şeyi olduğu gibi, başarı kavramını da tartışmaya açtı, çok özgürleştirici bir yaklaşımdı. Abdülkadir Konukoğlu’nun “Anadolu sadeliği ve tevekkülü” iyi geldi bana. Zeynep Bodur inanılmaz kalpten konuştu, kendisi olma mücadelesi çok sarsıcıydı. Hanzade Doğan Boyner’de tüm sahip olduklarının ötesinde “Doğruyu yapmayı” dert edinmiş bir kadın tanıdım. Hüsnü Özyeğin’i dinlerken de “iş yapma kültürleri” üzerinde düşündüm. Arda Turan’la çok sert ve acımasız bir endüstrinin gerçeklerini öğrendim. Ama galiba beni en çok Mustafa Denizli etkiledi. Belki de yaşamımda “Kişisel sadeleşme” evresine girdiğimden, onun egosunu geride bırakma sürecinden gerçekten çok etkilendim.

Haberin Devamı

Röportajların hemen hepsinde ‘Başarı’nın farklı tarifleri var, senin için en ilginç olanı hangisiydi ?

Muhtar Kent’in söylediği, psikolojik gelir meselesi. Gitmediğimiz, gidemediğimiz her durumu düşündüm. İşimizi, evliliğimizi, evimizi, ülkemizi. Gitmek için bunca sebep varken neden kaldığımızı… Tek nedeni bu: Psikolojik gelir. Her şeye rağmen sevgimiz, denemeye devam etme inadımız...

Haberin Devamı

‘Bazen olmadığı’ durumlarda kulağına küpe olacak bir söz bulabildin mi röportajlarda?

Hem de çok! Ancak biri var ki şu ara çok iyi geliyor bana; “Yavaş acele edelim...” Cem Boyner’in sözü.

Ah bir de Cem Yılmaz; “Hayat, ahkam kesmek için çok kısa...” Öyle gerçekten de.

Peki başarılı olmak isteyenler için bir ipucu yakalayabildin mi?

Şöyle bir şey yakaladım sanırım, kendinizle meselenizi çözmeden, başarılı olmak da mutlu olmak da mümkün değil. Dünyaya en büyük zararı verenler, kendisi mutsuzluklarını, yetersizliklerini kitlelere yansıtanlar. Küçük olsun benim olsuncular. Oysa Mustafa Denizli’nin de dediği gibi “Yaşamak, cesurların hakkı !”

Kitaptaki isimlerin bazıları doğuştan şanslı, çok paraya ya da etkili bir soyadıyla doğmuşlar. Büyük avantaj değil mi?

Değil aslında. O avantajlı başlangıç, aslında onları esir almış. Mesela Cem Boyner, hep hayalini kurduğu biçimde pilot olamayacağını, babasının bir konuşmasıyla anlamış, çok şaşırmış. Ali Sabancı “Bu holding denen şeyin” nasıl bir esarete dönüşeceğini yaşayarak öğrenmiş. Zeynep Bodur, babasının kurduğu bir şirketin kendisinden daha değerli olup olmadığını merak etmiş hep. Hanzade Doğan, ancak 20’li yaşlarının sonunda “ Ben iş kadını mı olmak istiyordum hakikaten?” diye sorabilmiş.

Haberin Devamı

Bir de gerçek anlamda sıfırdan başlayanlar var; Abdülkadir Konukoğlu, Mustafa Denizli, Arda Turan gibi. Biliyor musun, gördüm ki aslında onlar daha şanslı. Kaybedecek daha az varlığın olduğunda, çok daha özgür ve cesur olabiliyor insan. Yeter ki “ Başardığın ” noktada kendini geliştirmesini bil.

Biraz da Özlem Gürses’e dönelim. Senin yaşadığın başarısızlıklar neler?

Ohoooo, hangi birini anlatayım! Uzun yıllar en büyük başarısızlığım, öfkeme engel olamamaktı. Yıllarca bununla uğraştım. Sonra hayallerimin peşine düşme cesareti bulamadım, bu nedenle bazılarından vazgeçtim.

Ve mesleğimde, yani gazetecilikte her işim yarım kaldı benim! Ana haber sunuculuğundan, haber merkezi yöneticiliğine kadar her pozisyona geldim, ama hepsi en fazla bir yıl sürdü. Her şey yarım yamalak benim iş hayatımda.

Yaşadığın başarısızlıklardan sonra neler hissettin?

İnsan en çok “Engellenmiş” hissediyor. Bir de işe yaramaz. Potansiyelini gerçekleştirememiş, değeri bilinmemiş duygusu hakim oluyor…

Başarısızlıklarından sonra nasıl ayağa kalktın?

Her seferinde kendini yeniden üreterek, yeni yollar arayıp bularak, vazgeçmeyerek, sevdiğin işi yapmakta ısrar ederek.

Bu süreçte en çok kim ya da kimler yanında oldu?

Aslında en çok kendim. Çünkü sen inanmazsan hiçbir şey değişmiyor. Bir de çok yakın olan bir iki dost, ailen. Sadece güç almak için, yoksa karar yine hep sana ait.

Sizce insanı başarıya başarısızlıkları mı götürüyor?

Bilmem. Ama kesin olan şu; yola çıkmadan hiçbir yere varamıyorsun. Hata yapmaktan korkanlar tek bir iz bırakmadan geçip gidiyorlar bu hayattan...

Son olarak kendime notlar olarak dediğin ama kitaba yazmadığın neler kaldı sende?

Her konuşmacıya Türkiye ile ilgili düşüncelerini sordum, son soru olarak. Hiçbirinin yanıtını kitaba koymadım. O soruyu sadece kendim için sormuştum aslında, şimdi itiraf ediyorum.

Kitaptaki katılımcılardan neler öğrenmiş...

Cem Yılmaz: Kafasındaki başarı normları çok farklı. İnsanlara, “işini severek ve iyi yap” kriteri üzerinden bakıyor. Yetenekle-yapabilmek arasındaki ilişkiyi şahane anlattı! Sonuçta, ne yazık ki her hayal ettiğini beceremiyor insan. Bir de evliliği konusunda söyledikleri ilginçti. “Ben, boşanmayı başarısızlık olarak yaşadım!” dedi...