Bir solukta okunacak roman: Çimento

KAYNAKCnnturk.com

Fyodor Gladkov’un, 1917 Bolşevik İhtilali sonrasında ve iç savaş koşullarında bir taşra kentinde yaşanan kavgaları ve dönüşümleri anlattığı efsanevi romanı Çimento, Erdoğan Tokatlı'nın çevirisiyle Yordam Kitap'tan yeniden çıktı.

Haberin Devamı

Çimento, çağdaş Rus edebiyatının ve toplumcu gerçekçi akımın en çok okunup tartışılan eserlerinden biri olageldi.

Bir yanda toplumun çıkarı için varını yoğunu ortaya koyanlar; diğer yanda avantacıları, numaracıları, hırsızları ve bürokratlarıyla kendi çıkarının peşinde koşanlar…

Bir yanda “yeni toplum”un habercileri, neferleri, önderleri; diğer yanda “eski toplum”un posaları, artıkları, lekeleri…

Gladkov’un bu bir solukta okunan romanında, iç savaşın getirdiği yıkımın orta yerinde, kentler, binalar ve fabrikalarla birlikte, insanlar da âdeta “yeniden inşa” ediliyor.

Ana kahramanı, askerliğini bitirip kasabasına dönen bir erkek işçi olsa da, kadınların mücadeledeki yeri, yükselişi ve önderliği, diğer toplumsal sorunların yanı sıra erkeklerin egemenliğini ve hoyratlığını da yenebilmesi, merkezî bir yer tutuyor Çimento’da.

Haberin Devamı

NEP olarak da bilinen “Yeni Ekonomi Politikası”nın yol açtığı sorunlar ve “kapitalizme çark etme” tartışmaları; iç savaş sonrası fabrikası keçilere teslim edilmiş bir kasabada üretimi diriltmenin olanakları; “ayıklama komisyonları” ve partiden ihraç kararları; işçiler ile parti yöneticileri ve bürokratlar arasındaki gelgitli ilişkiler; entelektüellerin mücadeleye katkıları ve açmazları; kadın-erkek birlikteliğinde özgürlüğün imkânları; özetle bir yeniden inşa sürecinin çok yönlü sancıları, şimdi Çimento’nun sayfaları arasında bir kez daha buluşuyor okurlarla…

Fyodor Gladkov

Fyodor Gladkov (1883-1958), Maksim Gorki’nin öncülük ettiği edebi geleneklerin mirasçısı ve ilk ünlü Sovyet hikayecilerinden biriydi. Yazar, altı roman ve çok sayıda öykü, kısa öykü ve makale yazmıştır. Yoksul bir köylü ailesinden gelen Gladkov, küçük yaşta devrimci harekete katıldı bu yüzden baskılara uğradı. Ekim Devriminde ve İç Savaşta aktif bir rol aldı.

1922’de, Beyaz Ordularla çarpışmalar bittiğinde, Gladkov, Moskova’ya gidip yazarlık mesleğine devam etti (ilk basılı eseri 1900’de yayınlanmıştı). Savaş alanlarındaki dumanlar dağılır dağılmaz, İç Savaşla ilgili romanlarını yazmaya başladı. Bu eserlerden biri olan Çimento, 1924’te yayınlandı. Romanın en büyük desteği, militan hümanizmdir ve Gladkov’un kendisinin de belirttiği gibi Çimento, onun yazdığı otobiyografik öykülerden de daha fazla, yazarın hayatını anlatır. Eser, Türkiye’de “Fabrika” adıyla da yayınlanmıştır.