Gırgır dergisi ekibi çok keyifli!

''Geçim derdini, can sıkıntısını, aşk yarasını, karı-koca kavgasını şipşak keser. Her derde devadır, gırgır da gırgır.'' Türkiyede 1973 yılında yayında Oğuz Aral ile yayın hayatına başlayan Gırgır dergisi bu cümleyle okuyucularına merhaba dedi. Biz de Gırgır'ın şimdiki temsilcilerinden olan Alper Ocak, Berna Yangın, Rıdvan Bağış, Pelin Yılmaz, Deniz Kestane ve Mehmet Ali Çatal ile röportaj yaptık ve almış oldukları bu bayrağın varoluş hikayesini, gezi olaylarını, hissettikleri baskıları, komik anıları ve derginin mutfaktan servise yolculuğunu kendilerinden sizler için öğrenmeye çalıştık.''Geçim derdini, can sıkıntısını, aşk yarasını, karı-koca kavgasını şipşak keser. Her derde devadır, gırgır da gırgır.'' Türkiyede 1973 yılında yayında Oğuz Aral ile yayın hayatına başlayan Gırgır dergisi bu cümleyle okuyucularına merhaba dedi. Biz de Gırgır'ın şimdiki temsilcilerinden olan Alper Ocak, Berna Yangın, Rıdvan Bağış, Pelin Yılmaz, Deniz Kestane ve Mehmet Ali Çatal ile röportaj yaptık ve almış oldukları bu bayrağın varoluş hikayesini, Gezi olaylarını, hissettikleri baskıları, komik anıları ve derginin mutfaktan servise yolculuğunu kendilerinden sizler için öğrenmeye çalıştık. (Özgen Aydos/ Semih Konca - Cnnturk.com) Gırgır dergisinden bahseder misiniz? Sizce bu dergi dönemin okuyucularına nasıl katkıda bulundu? Alper Ocak: Döneme baktığımızda, her haberi düzgün veren bir mecra bulmak çok güç. Tv kısıtlı, basın yetersiz yani erişim ağı çok kısıtlı. Ve bir mizah dergisi düşünün siyasi alanda ekonomik alanda olabiliyor. İnsanların hayatına inanılmaz derecede etki edebiliyor. Örnek vermek gerekirse dayım bir defasında Gırgır dergisi için 'Ben duymadığım birçok haberi buradan okuyorum' demişti. Yani zam oluyor insanlar zammı bile bu dergiden duyuyor. O yaşlarda Gırgır'da çalışacağınız aklınıza gelir miydi?Alper Atalan: Ben okuma yazmayı okula gitmeden önce biliyordum. O zamanlar Gırgır vardı Fırt vardı ve deli gibi onları okurdum. Dolayısıyla Türkçem bozuk gelişti. O dilde gelişti. Ağabey değil de 'ağbi' yazarım hala. Ama bu düşünce uzak gelirdi. Ben İzmirdeydim o zaman İstanbula gideceksin de yazdığın bir şeyi alıp dergiye gideceksin de kabul edileceksin de zordu. Gırgıra dergisine nasıl ilgi duydunuz?Rıdvan Bağış: Benim abim alırdı dergiyi. Ben o zaman ilkokul 1.sınıftaydım. Beni gönderirlerdi dergi almaya. Tek bayii vardı orada. Gelirken çoğu zaman ezilme tehlikesi geçirirdim. Hemen okumam gerekiyordu çünkü eve gidince o dergiyi benden alacaklardı. Alper Ocak: Benimde dayım yüzünden oluştu bu ilgim. Dayım evinde kapalı dolabında düzinelerce gırgır vardı. Her hafta sonu oraya gitmeyi çok severdim çünkü bakardım gözünün içine. Dayım hadi git bak derdi. Benim böyle başlamıştı maceram. Pelin Yılmaz: Benim de evime ilkokuldan beri düzenli Gırgır dergisi alınırdı. O dönem Amerikada Mad dergisi var Rusyada Krokodile var. Biz de Gırgır var. Sizce bu kıyaslama doğru mu gerçekçi bir kıyaslama mı?Rıdvan Bağış: Ona spekülasyon diyorlar ama doğru. Alper Atalan: Tirajlardan da görebiliriz zaten. Bir baskı olduğunu düşünüyor musunuz o dönemde? Deniz Kestane: Osmanlı zamanından beri bir baskı var. Hacivat Karagöz'den günümüze kadar bu topraklarda var siyasi baskı. Bunun partilerle bir ilgisi yok aslında. Hala baskı var olacaktır da çünkü bizim kültürümüz coğrafyamız buna çok müsait. Biz muhalif seslere bir şeyler söylemeyi çok seviyoruz. Bastırmayı çok seviyoruz. Hep böyle oldu hep böyle olacaktır. Bu ortamda Oğuz Aral çıkıyor ve Gırgır'ı kuruyor. Oğuz Aral'a işin piri diyebilir miyiz?Hepsi: Kesinlikle diyebiliriz. Deniz Kestane: Bizim sektörümüzü açmış insan. Bize dergiciliği ilk gösteren adamdan bahsediyoruz, elbette öyle. Peki, dergi ilk çıktığında erotik bir dergi miydi?Deniz kestane: Aslında 70lerde böyle bir furya vardı ya bunu şöyle açıklamak gerekir; Mizah ve sanat dergileri insanlar ne yaşıyorsa o konuları işliyordu. Yani o zaman hayat nasılsa herkes çevresinde ne görüyorsa yaşıyorsa onu işliyor. Gırgır dergisi betimlemiş olduğunuz rahat dergi çizgisinden ne oldu da politik bir kanala geçti? Deniz Kestane: 70li yılların başlarındaki rahatlık daha sonra kendini siyasi gerginliğe bıraktığı zaman onlar da ona kanalize oldular. İnsanlara çizgilerle bir şey anlatmak mı daha kolay yoksa yazılarla mı?Deniz Kestane: Bazen bir çizgi bir kitapta anlatılamayacak kadar çok şey anlatabilir. Ama bazı şeyler var ki uzun uzun anlatmak gerekiyor. Mesela özellikle günümüzde her konu tabu haline geldiği için ve herkes bunu yanlış anlamaya çok meyilli olduğu için bazı şeylerin altını uzun balonlarla şu yüzden böyle oldu diyerek anlatma ihtiyacı hissediyoruz. Ama tabi bazen tek bir çizgi de uzun uzun balonun anlatacağı şeyi anlatabiliyor. Berna Yangın: 68 kuşağı diye bir kuşaktan bahsediyoruz bütün dünyayı etkileyen siyasi bir hareket. Ona dair bir şey okumuştum. Avrupada 68 kuşağının ortaya çıkmasının en büyük nedeni duvarlara yapılan resimler oldu. Hatta onunla ilgili bir kitap da vardı. Resimlerin hemen hemen hepsi karikatürdü zaten. Kimisi yazılı çoğunluğu yazısız karikatürlerdi. Yani demek ki çizginin bir gücü varmış. Bir halk hareketi ortaya çıkartabiliyor. Şuan hakkınızda açılmış bir dava var mı?Rıdvan Bağış: (Gülerek) Var.Deniz Kestane: Mizah dergisinin davası olmaz mı? Hangi karikatür sebebiyle?Rıdvan Bağış: Hüseyin Avni Coş bir sözle ilgili bir karikatüre takmıştı. Alper Ocak: Dansözü indiriyorlar vali gelecek diye apar topar bizde bununla ilgili bir karikatür çizdik ona dava açıldı. Rıdvan Bağış: Vali dönerken orada Femen'le karşılaşıyordu bir şey yok aslında. Dansözden kaçıp Femen'le karşılaşıyor adam bize hakaret diye dava açtı. Hala dava sürüyor. Mizahçılar olarak Gezi mizahını nasıl değerlendiriyorsunuz?Deniz Kestane: Bizim açımızdan şöyle bir avantajı oldu; Biz çizdiğimiz şeylerin ne kadar zeki insanlar tarafından tüketildiğini gördük. Elbette oradaki mizah çok iyiydi eğlenceliydi biz de okuduk, gördük, sevdik. Bizim ve diğer mizah dergilerinin hatta televizyoncuların hatta siyasetçilerin aptal olmadığını daha zeki bir kitle olduğunu yaptıklarımızın nereye gittiğini ve nasıl algılandığını çok olumlu bir şekilde anladık. Biz de kendimizi ona göre revize ettik. Nasıl bir revize?Deniz Kestane: Aslında mizah dergileri çok ufak bir ortamda ufak bir dünyada üretiliyor. Yani yaptığının nereye gittiğini tam olarak kestiremiyorsun arkadaşlarınla beraber çok gülüyorsun hoşuna gidiyor ama bunu kim okuyacak bilemiyorsun ama oradaki kitleyi görünce bizi kimin okuduğunu gördük. Elbette kendimize çeki düzen vermemiz gerektiğini anladık. Hiç konu bulamama sıkıntınız oluyor mu?Deniz Kestane: Aslında gündem olayları derginin ilk 3 sayfasında işleniyor. Bu hareketli gündem içerisinde biz konu sıkıntısı çekmiyoruz. Çünkü işlenecek bir sürü malzeme var. Ele alınacak bir sürü konu var. Ama onun dışarısında kalan 13 sayfalık alan her çizerin kendine ait alanı. Elbette ki toplumsal olaylar yaşanan sıkıntılar, trajediler kişisel köşelerimize sirayet ediyor. Ama genelde bizim asıl mesaimizi alan şey kendi alanlarımız. Gündem olaylarının ilk 3 sayfada işlendiğini söylediniz. Demek oluyor ki bir eleme süreciniz var biraz bahseder misiniz?Alper Ocak: İlk üç sayfayı ortak üretiyoruz.Rıdvan Bağış: Yaklaşık 35-40 tane espri veriyorlar. Bunların içinden en iyi 5-6 tanesini eleriz gündeme göre. Sonra o 5 tanesini de en iyisine göre eleriz. En iyisini bulduktan sonra bunu en iyi kim çizebilir kimin çizgisine daha uygun ona bakıyoruz. Ona göre kapağa karar veriyoruz.Alper Ocak: Hiçbir yayında böyle bir şey yok. Baştaki adam der ki onu koyma bunu çıkar. Biz de böyle bir şey yok. Hep beraber yapıyoruz. Herkesin fikri alınır. Size dava açılmış ve bunun sonucunda keşke bu karikatürü yapmasaydık dediğiniz bir olay oldu mu? Rıdvan Bağış: Olduk ama siyasi bir şey değildi.Karikatürde şöyle bir şey olmuştu. Bizim dergi çizerlerinden Nuri Gagarin, namı diğer Cenk Erdem köşesinde doktora giden bir adamın sırtındaki yazıyı doktor düşünce balonuyla okuyor, hastanın sırtında 'dohtur ara beni yaniyürüm' gibi birşey yazıyor ve altında cep telefonunu yazmış, işin ilginç kısmı Cenk, cep telefonun numaralarını darmadağınık ve okunmayacak denecek kadar silik ve karmaşık yazmış, ama gel gör ki adamın sırtındaki numarayı yaklaşık 15 kişi aramış ve bu numara gerçekten bir kadına ait ve kadınla kocası arasında aldatmaya dayalı yakın zamanda bir gerginlik olmuş. Yani biz bunu kadına onu tanımadığımızı ve çok acayip bir tesadüf olduğunu kanıtlayamadık ben aradım yayın yönetmenimiz aradı Cenk aradı ama kadın ikna olmadı, kadın da haklıydı o da kocasına izah edemiyormuş bu durumu, sonrasında kocasıyla ben konuştum dava sonuçlanmadan anlaşma yoluna gittik, bir miktar parayla olayı kapattık. Dergiye yeteri kadar değer verildiğini düşünüyor musunuz? Alper Ocak: Ben çok iyi anlaşılmadığımızı düşünüyorum. Bu derginin ismi başka bir şey olsaydı belki insanlar bu neymiş ya deyip daha fazla okuyucuya ulaşacaktı. Rıdvan: Bağış: Benim üniversiteye giden yeğenim var. Dergiyi seven okuyan bir adam ve katıla kaktıla gülen biri. Ama okula gidince bizin dergiyi çantaya koyup diğer dergiyi cebine koyup gösteren birisi. O da popülaritenin bir sonucu. Mizahçılar arızalı mıdır? Rıdvan Bağış: Hepsi, bana göre hepsi. Ben örnek vereceğim; bir metinde arıza oldu ve adam yok telefon açıyorum yok. Bana da kapağı atmış. Kapak bana gelmedi hani mail de bozuldu açılmıyor bir türlü. Mail atıyorum cevap vermiyor gece 4te aradım. Evine de bir defa gitmişim. Evini buldum 5.30da. Kapıcıyı buldum dairesini öğrendim kapıyı çaldım açmadı. Sonra tekrar kapıcıya sordum adamın mutfak camından içeri girdim. Yemin ediyorum tam camdan içeri girdim adamın yatak odasına gittim dürttüm kalk lan dedim beni gördü yemin ederim kalk lan kapak dedim, attım dedi. Daire kaçıncı kattı?Rıdvan Bağış: Abi ev altıncı katta. Balkonlar bitişikti. Bende balkondan balkona geçtimNasıl uyandırdınız ki ? Rıdvan Bağış: (Gülerek) Kapak kapak diye uyandırdım. Mehmet uyan Mehmet uyan... Adamın kalkması hani bilgisayarı açarsın beklersin ya adam hemen açıldı. Burada oturuyoruz ve çoğumuz erkek, erkek ağırlıklı bir masada oturuyoruz aslında. Mizahçılara da baktığımız da ya da sizin derginize baktığınızda kadın mizahçıların bu kadar az olmasının nedeni nedir? Berna Yangın: Esas dergilere baktığımızda Gırgır'da çalışan kadın oranı daha fazla diğer popüler karikatür dergilerinde bir iki tane varken Gırgır'da kadın çalışan olarak 3 kişiyiz. Kadın mizahçıların azlığından bahsediyorlar ben pek az olduğunu düşünmüyorum bir sürü kadın çizer belki de dergileri tercih etmiyorlar. Gırgır'ın böyle bir tavrı yok kadın çizer az olsun diye.